نسیم گیلان - ایلنا / یک دیپلمات بازنشسته گفت: اگرچه ظاهر این قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران چندان خطرناک به نظر نمیرسد، اما در باطن، مأموریتی به آقای گروسی دادهاند که هر سه ماه یک بار گزارش وضعیت هستهای ما را اعلام کند و این موضوع بسیار قابل توجه است؛ باید نسبت به آن نگران بود. اگر آقای گروسی چند بار گزارش دهد که همچنان بیاطلاع از وضعیت ایران است، معلوم نیست که سرنوشت پرونده ما در شورای حکام آژانس به کجا ختم خواهد شد.
ابوالقاسم دلفی سفیر سابق ایران در فرانسه در رابطه با ارزیابی خود از شرایط حال حاضر روابط ایران و غرب و امکانهای دیپلماتیک در وضعیتی که درها دیپلماسی بسته شده قلمداد میشود، گفت: وضعیت ما همچنان خوب نیست. وضعیت عمومی کشور به خاطر مسائل مختلفی که وجود دارد، نگرانکننده است. وضعیت اقتصادی کشور که به وضوح مشخص است، تا زمانی که روابط خارجی یا مناسبات خارجی به شکل عادی خود بازنگردد و مناسبات با کشورهای منطقه و خارج از منطقه به شکلی از عادی شدن روابط نرسد، موضوع تحریمها و فشارهای اقتصادی که آمریکاییها و اروپاییها اعمال میکنند، تکلیفش روشن نخواهد شد و این بلاتکلیفی برای بازار، به ویژه در بازار ارز، بازار سکه و گرانیها، خود را نشان خواهد داد.
موضع روشنی برای ساماندهی دیپلماسی کشور نداریم
وی ادامه داد: یک بلاتکلیفی در وضعیت بازار ما وجود دارد. بدین معنا که با یک سفر یا یک اظهارنظر، بازار بالا میرود و با یک اظهار نظر دیگر، پایین میآید که این نشاندهنده بلاتکلیفی موجود است. این بلاتکلیفی به خاطر این است که ما بعد از شوک جنگ 12 روزه و صدماتی که از آن جنگ متحمل شدیم، تلاش کردهایم تا این عوارض را کاهش دهیم، اما هنوز در مورد اینکه چگونه وضعیت دیپلماسی کشور را ساماندهی کنیم، موضع روشنی وجود ندارد.
عربستان از خبر احتمال میانجگری میان ایران و آمریکا سواستفاده کرد
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به نامهی ارسال شده به بن سلمان، عنوان کرد: گفته میشد که آقای رئیسجمهور پیامی به ولیعهد عربستان ارسال کردهاند، اما قبل از اینکه محتوای این پیام مشخص شود، جار و جنجالهایی اتفاق افتاد که ما موضوع میانجیگری را طرح کردهایم یا قرار است عربستان میانجیگری کند و بلافاصله ما این موضوع را تکذیب کردیم. در این بین، آقای محمد بن سلمان در آمریکا از این وضعیت سواستفاده کرد و خود را در موقعیتی قرار داد که روابط ما و آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد. آقای ترامپ نیز خواهان استفاده از ظرفیت عربستان در منطقه است تا مناسبات عربستان با اسرائیل را ساماندهی کند.
اگر قرارداد قاهره عملیاتی میشد فشارها کاهش پیدا میکرد
وی افزود: این بازی میانجگری عربستان به سرعت شکل گرفت، اما بلافاصله تکذیب شد و همه چیز به هم ریخت. از سوی دیگر، روابط ما با اروپاییها همچنان متلاطم است. اروپاییها اسنپ بک را فعال کردند و باعث بازگشت قطعنامههای تعلیقی شدند که در اثر برجام به حالت تعلیق درآمده بودند، آمریکاییها هم از آن حمایت کردند. بنابراین، اسنپ بک برقرار شد و این خود فشاری در روابط ما با اروپا ایجاد کرد. این فشار باعث شد که ما نسبت به مناسباتمان با آژانس واکنش نشان دهیم و موافقتنامهای که در قاهره با آژانس بینالمللی انرژی اتمی امضا کرده بودیم را به حالت تعلیق درآوریم. اگر آن وضعیت ادامه پیدا میکرد و قرارداد قاهره اجرایی میشد، بخش زیادی از فشارها کاهش مییافت.
اظهارات گروسی بعد از تعلیق توافق قاهره مبنای قطعنامه جدید شورای حکام شد
این کارشناس سیاست خارجی با بیان اینکه مشکل ما با دنیا و بهخصوص در مورد موضوع هستهای هنوز حل نشده است، اظهار کرد: علیرغم اینکه آمریکاییها اعلام کردهاند که ما تمام ظرفیتها را از بین بردهایم، آقای گروسی بعد از تعلیق موافقتنامه قاهره اعلام میکند که از داخل ایران هیچ اطلاعی ندارد و وضعیت برای او نامشخص است. همین گزارش مبنای یک قطعنامه جدید در شورای حکام قرار میگیرد که بعد از تلاشهای بسیار تصویب شد و این قطعنامه نیز بر مشکلات ما افزود.
باید نسبت به قطعنامه اخیر شورای حکام نگران باشیم
دلفی در تشریح قطعنامه جدید شواری حکام که کمتر به آن پرداخته میشود، تصریح کرد: اگرچه ظاهر این قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران چندان خطرناک به نظر نمیرسد، اما در باطن، مأموریتی به آقای گروسی دادهاند که هر سه ماه یک بار گزارش وضعیت هستهای ما را اعلام کند و این موضوع بسیار قابل توجه است؛ باید نسبت به آن نگران بود. اگر آقای گروسی چند بار گزارش دهد که همچنان بیاطلاع از وضعیت ایران است، معلوم نیست که سرنوشت پرونده ما در شورای حکام آژانس به کجا ختم خواهد شد. آیا پرونده هستهای ایران از دستور کار خارج میشود یا فشارها افزایش مییابد و تحریمها بیشتر میشود؟ بالاخره این تأثیرات خود را خواهد داشت.
ما همچنان در حال ارزیابی هستیم
این دیپلمات بازنشسته با تاکید بر اینکه قطعنامه شورای حکام و تصویب آن توسط اروپا و آمریکاییها مجدداً باعث وخامت روابط ما با آژانس شده است، گفت: ما در مقابله با قطعنامه جدید شورای حکام اعلام کردیم که همکاری نمیکنیم، موافقتنامه قاهره را به حالت تعلیق درآمده و آن را نادیده میگیریم. به هر حال، میخواهم بگوییم که این اتفاقات نشان میدهد که ما همچنان خود را ارزیابی میکنیم. از یک سو، در فضای بینالمللی، گفته میشود که آمریکاییها یا رژیم صهیونیستی خود را برای ضربه زدن بعدی آماده میکنند، زیرا برخی ادعاها در دنیا منتشر شده که ما اقداماتی در زمینه غنیسازی انجام میدهیم.
سفر عراقچی به فرانسه سیاست خارجی ایران را از حالت بی عملی خارج کرد
سفیر سابق ایران در فرانسه در خصوص دیدار اخیر عراقچی با وزیر امور خارجه فرانسه گفت: روابط ما با فرانسه کمی بهبود یافته است. این بهبود به معنای آن است که آقای عراقچی از حالت سکون سیاست خارجی خارج شدهاند و در پایان سفر خود در لاهه به پاریس رفتند و با وزیر خارجه فرانسه ملاقات کردند. در این ملاقات، بحثهای مربوط به هستهای نیز مطرح شد.اگر خاطرتان باشد، دو یا سه هفته پیش آقای عراقچی طرحی را به فرانسویها ارائه دادند که آقای مکرون از آن استقبال کرده بود. البته این قول داده شده بود که این طرح ممکن است در داخل ایران با همگامی مواجه نشود و ممکن است که طرفهای داخلی در دولت و نظام و مجلس با آن همراهی نداشته باشند و در نتیجه آن طرح لغو شود.
ممکن است فرانسویها میانجی شوند
وی اضافه کرد: آقای عراقچی بعد از سفر به پاریس، از اخبار مهمی در مورد مسائل مختلف از جمله هستهای سخن گفت و ممکن است فرانسویها بخواهند موضوع میانجیگری را بین ما و کشورهای دیگر مطرح کنند یا پرونده هستهای ما را دوباره در جهت مذاکره و گفتوگو راهاندازی کنند. ضمن اینکه پرونده زندانیان دو طرف نیز در دستور کار ما و فرانسویها قرار دارد که این خود یک حرکت مثبت به شمار میرود. این حرکت مثبت در کنار تمام اتفاقات ناگواری که برخی از آنها را ذکر کردم، نشان میدهد که فضای سیاست خارجی ما همچنان مطمئن نیست.
ما بهطور غیرمستقیم درگیر پرونده اوکراین هستیم
دلفی درباره دلایلی که فضای داخلی کشور را تحت تأثیر قرار داده و ما را از جسارت در انجام حرکات دیگر بازداشته، بیان کرد: موضوع اوکراین و وضعیت روابط روسیه و آمریکا ایران را تحت تاثیر قرار داده است. آمریکاییها در حال پیگیری اقداماتی برای توقف جنگ و برقراری صلح در اوکراین هستند. اروپاییها و اوکراینیها ناراضیاند و ما هم بهطور غیرمستقیم درگیر این پرونده هستیم. چه به دلیل اتهاماتی که مطرح شده مبنی بر اینکه ما در جنگ دخالت داریم، چه به دلیل حمایتی که از روسها میکنیم.
هر واکنشی از ما روسیه را حساس میکند
دلفی تاکید کرد: این درگیری در جنگ اوکراین و روسیه باعث شده که ما نتوانیم مانور خاصی انجام دهیم. در حالی که اکنون باید از طرح صلح حمایت کنیم و از پایان جنگ در اوکراین حمایت کنیم، عملاً میبینیم که سیاست خارجی ما هیچ واکنشی نشان نمیدهد، زیرا هر واکنشی ممکن است مسکو را حساس کند که ما با اروپاییها توافق کردهایم که از اوکراین حمایت کنیم. بنابراین، ترس از این موضوع باعث میشود که ما نسبت به آن حساس نباشیم.
دچار فقدان تحرک منسجم هستیم
این دیپلمات با تجربه کشورمان خاطرنشان کرد: در پایان، باید بگویم که این مجموعه وقایع نشاندهنده وجود بلاتکلیفی در دیپلماسی و تحرکات خارجی ماست. علیرغم تلاشهای وزارت خارجه و بخشی از دیپلماسی برای پیدا کردن راهحلهایی برای خروج از این بنبست، فشارهای دیگری مانند فشار مجلس و گروههای فشار داخلی که سعی در مطرح کردن مسائل داخلی دارند، مسیر را به سمتی میبرد که دیپلماسی نتواند از تمامی امکانات خود بهرهبرداری کند. بنابراین، تمام آنچه که اتفاق میافتد ناشی از فقدان یک تحرک منسجم، مقبول و قابل تحمل برای تمامی مجموعه داخلی کشور است که بتواند در بیرون از کشور یک صدای واحد در دیپلماسی نمایان کند و با یک برنامهریزی مشخص، منافع ملی کشور را تأمین کند.
بازار ![]()