نسیم گیلان - زومیت / تقریباً یک‌پنجم نوجوانان صحبت‌کردن با هوش مصنوعی را به دیگر انسان‌ها ترجیح می‌دهند، زیرا همیشه در دسترس است، قضاوت نمی‌کند و سریع پاسخ می‌دهد.
براساس نظرسنجی تازه‌ای در انگلستان، تقریباً یک‌پنجم نوجوانان صحبت با چت‌بات‌های هوش مصنوعی را به گفتگو با یک انسان واقعی ترجیح می‌دهند، زیرا آن را «آسان‌تر» می‌دانند. یافته‌های پژوهشی تازه، نشان می‌دهد که حدود 39 درصد از نوجوانان 11 تا 18 ساله، یعنی تقریباً دو نفر از هر پنج نفر، برای «مشورت، حمایت یا همراهی» به سراغ چت‌بات هوش مصنوعی می‌روند.
بازار ![]()
بر اساس جزئیات پژوهش توسط خیریه بریتانیایی آن‌ساید انجام شده، دلایل مراجعه به هوش مصنوعی متنوع است: 11 درصد برای حمایت روانی، 12 درصد برای همراهی یا کسی برای صحبت و 14 درصد برای گرفتن مشاوره در مورد دوستی‌ها و موقعیت‌های اجتماعی از این ابزارها استفاده می‌کنند. در مقابل، 61 درصد اعلام کرده‌اند که هرگز برای چنین مقاصدی به جای انسان به چت‌بات‌ها مراجعه نکرده‌اند.
برخی حتی به هوش مصنوعی بیشتر از انسان‌ها اعتماد می‌کنند.
اما چرا نوجوانان چنین انتخابی را ترجیح می‌دهند؟ بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان به سرعت بالاتر چت‌بات‌ها اشاره کرده‌اند که همیشه و در هر ساعتی از شبانه‌روز در دسترس هستند. کنجکاوی و سرگرمی نیز از دلایل دیگر بوده‌اند.
با‌این‌حال، دلایل نگران‌کننده‌تری هم وجود دارد: 19 درصد معتقدند صحبت با هوش مصنوعی آسان‌تر است و درصدهای کمتر اما چشمگیری (6 درصد) گفته‌اند که یا شخص دیگری برای صحبت‌کردن ندارند یا به هوش مصنوعی بیشتر از انسان‌ها اعتماد می‌کنند. افزون بر این، 13 درصد به ناشناس‌بودن در گفتگو با هوش مصنوعی اشاره کرده‌اند؛ نکته‌ای که اهمیت آموزش سواد دیجیتال را پررنگ‌تر می‌کند، چرا که بسیاری از شرکت‌های سازنده، داده‌های کاربران را برای آموزش مدل‌های خود جمع‌آوری می‌کنند.
جیمی ماسراف، مدیرعامل آن‌ساید، در واکنش به نتایج هشدار می‌دهد که نباید مهارت‌های اجتماعی و ارتباطات انسانی فدای این روند شود. او می‌گوید:
هوش مصنوعی نقش بیشتری در مدرسه و محل کار خواهد داشت و نوجوان‌ها باید یاد بگیرند با آن کنار بیایند، اما نه به قیمت از‌دست‌دادن ارتباطات انسانی غنی و مهارت‌های اجتماعی. هوش مصنوعی می‌تواند حمایتی به نظر برسد، اما جای همدلی و درکی را که از حمایت واقعی و رو‌در‌رو به دست می‌آید، نمی‌گیرد.
- جیمی ماسراف
یافته‌ها در حالی منتشر شده که نگرانی‌ها درباره‌ی ایمنی این ابزارها برای نوجوانان رو به افزایش است. گزارشی مشترک از استنفورد و کامن‌سنس‌مدیا به‌تازگی اعلام کرد که چت‌بات‌های عمومی برجسته، مانند چت‌جی‌پی‌تی، جمنای و متا ای‌آی، برای نوجوانانی که به دنبال کمک در زمینه‌ی سلامت روان هستند، «اساساً ناامن» تلقی می‌شوند و توانایی مدیریت ایمن مشکلات آن‌ها را ندارند.
در حال حاضر، گوگل و اوپن‌ای‌آی با پرونده‌های حقوقی مرتبط با خودکشی نوجوانان پس از استفاده از چت‌بات‌هایشان روبه‌رو هستند.
در نهایت، نظرسنجی تأکید می‌کند که هوش مصنوعی دیگر یک ابزار حاشیه‌ای نیست، بلکه به نیروی فرهنگی قدرتمندی تبدیل شده که عمیقاً در زندگی نسل جدید تنیده شده است و پرسش‌های جدی درباره آینده ارتباطات انسانی، ایمنی و نیاز به مقررات‌گذاری ایجاد می‌کند.