نسیم گیلان - ایسنا / رژیم غذایی فستینگ یا روزه‌داری متناوب، توجه زیادی را به خود جلب کرده است اما بیشتر گزارش‌ها بر روی نتایج آزمایشگاهی روزانه تمرکز دارند که دیدگاه بسیار محدودی از فرآیندی پیچیده به جا می‌گذارد.
گروه تحقیقاتی برای درک این مورد که بدن چگونه در طول یک هفته با رژیم غذایی بدون کالری سازگار می‌شود، بررسی خود را آغاز کرد. آنان چگونگی سازماندهی مجدد شیمی بدن را در طول یک هفته کامل روزه‌داری، نه فقط در روز اول و روز هفتم، پیگیری کردند. نتیجه این تحقیق، گزارش روزانه از اولویت‌های بدن با کاهش سوخت و تنظیم سیستم‌های داخلی بود و درک ما را از نحوه واکنش بدن در دوره‌های طولانی بدون غذا عمیق‌تر می‌کند.
بازار ![]()
محققان داده‌های 12 بزرگسال سالم را در طول فرآیند روزه‌داری هفت روزه با آب، بررسی کردند. آزمایش خون آنان قبل از روزه، در طول آن و دوباره بعد از روزه‌داری ثبت شد. آنان به جای بررسی فقط گلوکز یا کلسترول، حدود 3000 پروتئین در طول زمان را اندازه‌گیری کردند، در این روش، هزاران مولکول در گردش به‌طور همزمان شناسایی و نحوه افزایش یا کاهش آنها در طول روزها ثبت شد.
این طراحی به گروه تحقیق اجازه داد تا روزهای خاص روزه‌داری را به تغییرات دقیق در پروتئین‌های در گردش مرتبط کند. از آنجا که نمونه‌ها به‌طور مکرر گرفته شدند، داده‌ها زمان‌بندی، جهت و هماهنگی را به جای یک تصویر لحظه‌ای واحد نشان می‌دهند.
تغییر پروتئین‌ها
پروتئین‌ها سیگنال‌ها را حمل و واکنش‌ها را کاتالیز و همچنین ساختارها را تشکیل می‌دهند و فعالیت در سراسر بافت‌ها را کنترل می‌کنند. وقتی سطح آنها با هم تغییر کند، نشان می‌دهد که کدام سیستم‌های بدن در حال افزایش یا کاهش هستند.
بدن در روز اول به «حالت روزه‌داری» وارد نمی‌شود. تغییرات اولیه پراکنده و متوسط هستند. بزرگترین و هماهنگ‌ترین تغییرات در پروتئین‌های خون حدود روز سوم ظاهر می‌شوند و سازماندهی مجدد گسترده‌ای دارند که تا بقیه هفته ادامه می‌یابد. برخی از پروتئین‌ها به‌طور پیوسته افزایش، برخی به سرعت کاهش می‌یابند و سطح آنها پایین می‌ماند. محققان دریافتند حتی برخی دیگر قبل از بازگشت به حالت اولیه، در نقاط خاصی افزایش خواهند یافت.
نتایج نشان داد، بیش از 1000 پروتئین در طول روزه‌داری به‌طور قابل‌توجهی تغییر کردند. این الگوها در مجموع به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، تغییر در مصرف سوخت و تلاش برای محافظت از بافت‌های کلیدی اشاره دارند در حالی که دریافت انرژی در صفر می‌ماند. بسیاری از این مولکول‌ها در طول روزه‌داری تغییر کردند که نشان می‌دهد چارچوب‌های ساختاری و سیگنال‌دهی تنظیم می‌شوند.
تغییر هورمون‌ها و ذخیره چربی
هورمون‌ها و سیگنال‌های اشتها و ذخیره چربی نیز به‌طرز چشمگیری تغییر کردند. در طول هفته، دفع نیتروژن کاهش یافت که نشان داد، بدن با ادامه روزه‌داری، نحوه استفاده و حفظ اسیدهای آمینه را تنظیم کرده است. به عبارت عملی، بدن با گذشت زمان پروتئین بیشتری را حفظ کرد.
این نتایج، راهنمای عملی نیست، روزه‌داری هفت روزه فقط با آب، به بررسی و نظارت پزشک نیاز دارد. این تحقیق فقط شامل 12 نفر بود، بنابراین نمی‌توانیم فرض کنیم که الگوهای یکسانی برای همه وجود دارد. تغییر در یک پروتئین به‌طور خودکار خوب یا بد نیست بلکه زمینه مهم است.
مصرف انرژی، سیگنال‌های ساختار بافت، پیام‌های ایمنی و شبکه‌های پروتئینی مرتبط با مسیرهای بیماری طولانی‌مدت نیز تغییر می‌کنند.
نتایج این تحقیق در مجله «متابولیسم طبیعت» (Nature Metabolism) منتشر شده است.