نسیم گیلان - ایسنا / «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش 2026 خود که در سال 2025 میلادی منتشر شده، نام 90 مؤسسۀ ایرانی را در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر جهان منتشر کرده است.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، بر پایۀ این گزارش، دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی کرمانشاه، و صنعتی شریف در جایگاه نخست ملی و 301 تا 350 جهان جای گرفته‌اند. جایگاه 11 مؤسسۀ ایرانی نیز با عنوان «reporter» گزارش شده است. مؤسسه‌هایی که رتبه جهانی آنها «reporter» است، آنهایی هستند که داده‌های خود را به «مؤسسه آموزش عالی تایمز» داده‌اند، ولی کمینه لازم برای به دست آوردن رتبه جهانی را نداشته‌اند.
در ویرایش 2026 نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، روی هم، نام بیش از دو هزار مؤسسه از 115 کشور جهان در فهرست پایانی آمده است. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی 81 مؤسسه از ایران در میان مؤسسه‌های برتر جهان (بیش از 2000 مؤسسه) جای گرفته بودند. در نمودار یک، روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی دارای جایگاه در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است.
نمودار 1. روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز
رتبه‌بندی جهانی آموزش عالی «تایمز»، مؤسسه‌های پیشرو جهان را در پنج زمینۀ آموزش، چشم‌انداز جهانی، فضای پژوهشی، کیفیت پژوهش، و صنعت؛ بر پایۀ 17 سنجۀ کمی ارزیابی می‌کند. این روش‌شناسی جدید که در سال 2023 بروز شد، تضمین می‌کند که رتبه‌بندی همچنان بازتاب‌دهنده خروجی‌های طیف متنوعی از دانشگاه‌های پژوهش‌محور در سراسر جهان باشد. جمع‌آوری داده‌ها برای این رتبه‌بندی شامل داده‌های سازمانی است که توسط خود دانشگاه‌ها از طریق پورتال این نظام رتبه‌بندی برای سال منتهی به 2023 ارسال می‌شود. همچنین داده‌های کتابسنجی از شرکت «الزویر» دریافت می‌شود، که شامل بیش از 174 میلیون استناد به نزدیک به 19 میلیون مقاله نشریه، مقاله همایش، و کتاب است که بین سال‌های 2020 تا 2024 منتشر شده‌اند.
علاوه بر این، پیمایش آوازه دانشگاهی به نمونه‌ای از دانشگاهیان فرستاده می‌شود تا بهترین دانشگاه‌ها را برای آموزش و/ یا پژوهش در حوزه خود معرفی کنند. جدیدترین پیمایش «تایمز» بین نوامبر 2024 و ژانویه 2025 انجام شد و نتایج آن با پیمایش سال 2024 ترکیب شده و بیش از 108 هزار پاسخ را در بر می‌گیرد. برای ورود به رتبه‌بندی فراگیر «تایمز»، دانشگاه‌ها باید در پنج سال گذشته بیش از 1000 مقاله مرتبط منتشر کرده (و در هر سال بیش از 100 مقاله) و در دوره‌های کارشناسی داشته باشند. پس از آماده‌سازی نهایی داده‌ها و شاخص‌ها، امتیاز دانشگاه‌ها با وزن‌دهی شاخص‌ها محاسبه شده و رتبه‌بندی‌های نهایی تعیین می‌شوند. امتیاز دقیق کلی برای 200 دانشگاه برتر و امتیاز بازه‌ای برای همه دانشگاه‌های رتبه‌بندی شده نمایش داده می‌شود. در نمودار دو شاخص‌ها و سنجه‌های ارزیابی این نظام رتبه‌بندی به همراه وزن آنها آمده است.
نمودار 2. شاخص‌ها و سنجه‌های ارزیابی نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»
آنگونه که گفته شد، در ویرایش 2026 میلادی نظام رتبه‌بندی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» نام 90 مؤسسۀ ایرانی در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر جهان آمده است. در جدول یک، رتبه‌های ملی و جهانی مؤسسه‌های ایرانی و در جدول دو، امتیاز آنها در سنجه‌های گوناگون آمده‌اند.
مؤسسه‌هایی که رتبه جهانی آنها «reporter» است، آنهایی هستند که داده‌های خود را به «مؤسسه آموزش عالی تایمز» داده‌اند، ولی کمینه لازم برای به دست آوردن رتبه جهانی را نداشته‌اند.
بازار
بر پایۀ ویرایش 2026 میلادی نظام رتبه‌بندی «مؤسسه آموزش عالی تایمز»، «University of Oxford» پیشگام در جهان است و «Massachusetts Institute of Technology»، «Princeton University»، «University of Cambridge»، «Harvard University»، «Stanford University»، «California Institute of Technology»، «Imperial College London»، «University of California, Berkeley»، و «Yale University» در جایگاه دوم تا دهم هستند.
از دیدگاه فراوانی مؤسسه‌های کشورهای گوناگون در این نظام رتبه‌بندی، ایران در جایگاه هفتم جهان جای گرفته است. در سال گذشته نیز ایران در جایگاه هفتم جهان بود. در جدول سه، فراوانی مؤسسه‌های بیست کشور برتر جهان با بیشترین شمار مؤسسه در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است. در این جدول، شمار مؤسسه‌های این بیست کشور نیز در میان 500 و 1000 مؤسسه برتر نیز گزارش شده است. در ویرایش 2026 میلادی پنج مؤسسه ایرانی در میان 500 مؤسسه برتر و 42 مؤسسه ایرانی در میان 1000 مؤسسه برتر تایمز قرار گرفته‌اند. در سال گذشته نیز ایران پنج مؤسسه در میان 500 مؤسسه برتر و 41 مؤسسه در میان 1000 مؤسسه برتر داشت.
