نسیم گیلان - زومیت / کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری، که زمانی قرار بود به یک سیاره تبدیل شود، به آرامی در حال ناپدید شدن است.
کمربند سیارکی در میان مدار مریخ و مشتری قرار دارد و مجموعه‌ای وسیع از سنگ‌ها را شامل می‌شود که تصور می‌شود زمانی قرار بود به یک سیاره تبدیل شوند، اما هرگز چنین اتفاقی نیفتاد. وقتی منظومه شمسی حدود 4٫6 میلیارد سال پیش شکل گرفت، انتظار می‌رفت مواد این منطقه به هم پیوسته و سیاره‌ای بسازند. با‌این‌حال، تأثیر گرانشی سیاره مشتری از این روند ممانعت کرد و باعث شد برخوردها بین این اجسام مخرب باشند و نه سازنده.
بازار ![]()
امروزه آنچه از این کمربند باقی مانده است، فقط حدود سه درصد جرم ماه را در خود جای داده و این مواد در میلیون‌ها کیلومتر پراکنده شده‌اند. تأثیر مشتری به اینجا محدود نمی‌شود. نواحی رزونانس گرانشی (مناطق فضا که در آن دوره‌های مداری سیارک‌ها با مشتری، زحل و حتی مریخ تعاملات منظمی ایجاد می‌کنند)، مدارهای سیارک‌ها را ناپایدار می‌کند و تکه‌های آن‌ها را یا به سوی منظومه داخلی، جایی که زمین قرار دارد، پرتاب می‌کند یا به سمت مدار مشتری می‌فرستد.
تکه‌هایی از سیارک‌ها که از کمربند خارج نمی‌شوند، دراثر برخوردهای متقابل به گر‌دو‌غبار شهاب‌سنگی تبدیل می‌شوند. به‌گزارش ساینس آلرت، تیمی از ستاره‌شناسان به سرپرستی جولیو فرناندز از دانشگاه جمهوری اروگوئه با دقت سرعت کاهش مواد کمربند سیارکی را محاسبه کرده‌اند. آن‌ها دریافتند که کمربند سیارکی در‌حال‌حاضر حدود 0٫0088 درصد از بخشی از مواد کمربند را که همچنان در برخوردهای جاری دخیل هستند، از دست می‌دهد.
تصویرسازی از چند سیارک که در فضا حرکت می‌کنند و زمین در پس‌زمینه آن‌ها دیده می‌شود.
گرچه عدد یادشده کوچک به نظر می‌رسد، در بازه‌های زمانی عظیم تحولات منظومه شمسی، جریان قابل‌توجهی از مواد را نشان می‌دهد. نکته جالب در این تحقیق این است که چه سرنوشت‌های مختلفی در انتظار جرم ازدست‌رفته است.
حدود 20 درصد از آن به شکل سیارک‌ها و شهاب‌سنگ‌هایی از مدار زمین عبور می‌کند و گاهی به صورت شهاب‌های درخشان وارد جو می‌شود. 80 درصد دیگر در اثر برخوردهای پیاپی به ذرات ریز گرد و غبار تبدیل می‌شود که باعث پیدایش درخشش کم‌نور گرد و غبار میان سیاره‌ای در آسمان می‌گردد؛ نوری که پس از غروب یا پیش از طلوع خورشید قابل مشاهده است. اجرام بزرگ شناخته‌شده‌تر مانند سرس، وستا و پالاس در این مطالعه لحاظ نشده‌اند، زیرا این اجرام به اندازه کافی پایدار بوده و دیگر در کاهش فعلی مواد شرکت ندارند.
درک میزان کاهش جرم کمربند سیارکی اهمیت زیاد و پیامد مستقیمی برای تکامل زمین دارد. اجسام بزرگی که از کمربند فرار می‌کنند، به سادگی در فضا ناپدید نمی‌شوند؛ برخی از آن‌ها در نهایت به منظومه داخلی وارد می‌شوند و به شکل سیارک و شهاب‌سنگ گاهی از مدار زمین عبور می‌کنند و ممکن است با سیاره ما برخورد کنند.
سطح زمین هنوز آثار برخوردهای فضایی را که در چند میلیارد سال گذشته رخ داده است، حفظ کرده است.
مطالعات نشان می‌دهد که اگر نرخ فعلی کاهش جرم به گذشته تعمیم داده شود، کمربند سیارکی حدود 3٫5 میلیارد سال پیش تقریباً 50 درصد جرم بیشتری داشته و نرخ کاهش جرم نیز دو برابر کنونی بوده است. این یافته با شواهد زمین‌شناسی از ماه و زمین مطابقت دارد که نشان می‌دهد نرخ برخوردها طی میلیاردها سال گذشته کاهش یافته است.
کمربند سیارکی اغلب به عنوان ویژگی دائمی منظومه شمسی در نظر گرفته می‌شود، اما پژوهش جدید آن را به‌عنوان ساختاری پویا نشان می‌دهد که میلیاردها سال است به تدریج مواد خود را از دست می‌دهد.
لایه‌های شیشه‌ای کروی یافته‌شده در سنگ‌های زمین، گذشته‌ای پرتلاطم را نشان می‌دهند، زمانی که کمربند سیارکی پرجرم‌تر تکه‌های بیشتری از سنگ را به سوی زمین می‌فرستاد. امروز، این بمباران به جریان آرامی تبدیل شده و کمربند همچنان کاهش تدریجی خود را ادامه می‌دهد.
درک این فرآیند نه تنها به بازسازی تاریخ برخوردهایی که سطح زمین را شکل داده‌اند کمک می‌کند، بلکه داده‌های حیاتی برای مدل‌سازی خطرات آینده ناشی از اجرام نزدیک به زمین فراهم می‌آورد.