نسیم گیلان - زومیت / دانشمندان چینی با الهام از طبیعت، پلاستیکی از بامبو ساخته‌اند که استحکام بالا و قابلیت تجزیه‌پذیری را همزمان ارائه می‌دهد.
دانشمندان چینی موفق به تولید نوعی پلاستیک سخت و زیست‌تخریب‌پذیر از جنس بامبو شده‌اند که از نظر استحکام و دوام با پلاستیک‌های رایج برابری می‌کند و برای کاربردهایی مانند لوازم خانگی و تزئینات داخلی خودرو مناسب است. تفاوت کلیدی این ماده در آن است که برخلاف پلاستیک‌های معمولی، به‌راحتی بازیافت‌پذیر است و در خاک نیز تجزیه می‌شود.
بازار ![]()
در سال‌های اخیر، پلاستیک‌های زیستی یا بیوپلاستیک‌ها که از منابع آلی تولید می‌شوند، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. بااین‌حال، سهم آن‌ها از مجموع بیش از 400 میلیون تن پلاستیک تولیدی در جهان هنوز کمتر از نیم درصد است. دلیل اصلی این موضوع، ضعف مکانیکی این مواد در مقایسه با پلاستیک‌های نفت‌پایه و ناسازگاری‌شان با روش‌های متداول تولید صنعتی است.
پلاستیک بامبو با بسیاری از پلاستیک‌های پرکاربرد برابری می‌کند.
به‌گزارش نیوساینتیست، نوآوری تازه که توسط تیمی به سرپرستی داوی ژائو در دانشگاه فناوری شیمیایی شنیانگ چین توسعه یافته، می‌تواند پاسخی به چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک‌های نفتی باشد. گروه پژوهشگران این پلاستیک را بر پایه‌ی سلولز استخراج‌شده از بامبو ساخته‌اند که از نظر استحکام و پایداری، با بسیاری از پلاستیک‌های پرکاربرد برابری می‌کند یا حتی عملکرد بهتری دارد.
ژائو توضیح می‌دهد که بامبو به‌دلیل رشد سریع، منبعی بسیار تجدیدپذیر و پایدار به‌شمار می‌آید و می‌تواند جایگزین مناسبی برای چوب‌های سنتی باشد، اما کاربردهای فعلی آن همچنان عمدتاً به محصولات بافته‌شده‌ی سنتی محدود است.
فرآیند ساخت پلاستیک زیست‌تخریب‌پذیر تازه شامل تیمار بامبو با محلولی از کلرید روی و یک اسید ساده است که پیوندهای شیمیایی قوی در ساختار سلولزی آن را می‌شکند و محلولی از مولکول‌های کوچک‌تر سلولز به‌دست می‌دهد. در مرحله‌ی بعد، افزودن اتانول موجب می‌شود این مولکول‌ها دوباره آرایش یافته و به ماده‌ای سخت و پلاستیکی تبدیل شوند.
به گفته‌ی اندرو داو از دانشگاه بیرمنگام بریتانیا، استحکام پلاستیک حاصل با پلاستیک‌های مهندسی پرکاربرد که در خودروها، لوازم خانگی و ساخت‌وساز استفاده می‌شوند، قابل مقایسه است. بااین‌حال، او تأکید می‌کند که سختی زیاد این ماده دامنه‌ی استفاده از آن را محدود می‌کند.
داو می‌گوید: «این پلاستیک قرار نیست جایگزین موادی مانند پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن در صنعت بسته‌بندی شود، اما در حوزه‌ی پلاستیک‌های مهندسی می‌تواند به کاهش فشار بر منابع نفتی کمک کند.»
هرچند هزینه‌ی تولید پلاستیک بامبو بیشتر از مواد نفت‌پایه است، نتایج نشان می‌دهد می‌توان آن را به‌طور کامل بازیافت و حدود 90 درصد از استحکام اولیه‌اش را حفظ کرد؛ خاصیتی که از نظر اقتصادی مزیتی چشمگیر به‌شمار می‌آید.
همچنین، گزارش شده است که این ماده ظرف 50 روز در خاک تجزیه می‌شود، هرچند مانند بسیاری از پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر دیگر، این ادعا نیازمند بررسی‌های بیشتر و تأیید علمی دقیق‌تر است.
جزئیات یافته‌ها در نشریه Nature Communications منتشر شده است.