نسیم گیلان - زومیت / دانشمندان سپر قندی را که به سرطان روده اجازه می‌دهد خود را در بدن پنهان کند، شکافتند تا سیستم دفاعی بدن دوباره بیدار شود.
دانشمندان در یک پیشرفت غیرمنتظره در جهان کشف کردند که چگونه یک «پوشش قندی» به سرطان روده کمک می‌کند تا از سیستم ایمنی پنهان شود و چگونه برداشتن آن می‌تواند دفاع ضد سرطانی بدن را دوباره فعال کند.
بازار ![]()
به نقل از نیو اطلس، تومورهای روده از چیزی بیش از سلول‌های سرطانی تشکیل شده‌اند. آنها حاوی «سلول‌های استرومایی» (سلول‌های پشتیبان طبیعی) هستند که به ساخت ساختار تومور کمک می‌کنند. در سرطان‌های روده تهاجمی، این سلول‌های استرومایی به تعداد زیاد یافت می‌شوند و تأثیر زیادی بر نحوه رفتار سیستم ایمنی دارند.
در یک مطالعه جدید به رهبری دانشگاه گالوی(Galway) در ایرلند، محققان بررسی کرده‌اند که چرا برخی از سرطان‌های روده می‌توانند از سیستم ایمنی فرار کنند و در برابر درمان‌هایی مانند ایمنی‌درمانی(ایمونوتراپی) مقاومت کنند و دریافتند که نوعی «پوشش قندی» روی سلول‌های استرومایی درون تومور نقش کلیدی در خاموش کردن حمله ایمنی دارد.
نکته مهم این است که آنها دریافتند که برداشتن یا مسدود کردن این پوشش، دفاع ایمنی را دوباره بیدار می‌کند.
پروفسور آیدین رایان(Aideen Ryan)، نویسنده مسئول و استاد ایمونولوژی تومور در دانشکده پزشکی، پرستاری و علوم بهداشتی دانشگاه گالوی می‌گوید: در حالی که ایمونوتراپی، انقلابی در مراقبت از سرطان‌هایی مانند ملانوما و سرطان ریه ایجاد کرده است، اما در سرطان روده بزرگ فواید بسیار محدودی داشته است و بیماران مبتلا به بیماری پیشرفته را با گزینه‌های درمانی کم و نتایج بقای ضعیف رها می‌کند.
سیالیله کردن(Sialylation) به معنی افزودن مولکول‌های قندی به نام «اسید سیالیک» به سطح سلول است. این اسید سیالیک‌ها مانند یک «لباس مبدل شیرین» عمل می‌کنند و به سلول‌ها کمک می‌کنند تا ارتباط برقرار کنند، اما در مورد سرطان، به تومورها کمک می‌کنند تا از سیستم ایمنی پنهان شوند.
هنگامی که اسید سیالیک زیادی اضافه می‌شود، در وضعیتی به نام «هایپرسیالیله کردن»، تومور به طور مؤثر خود را از سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها که سلول‌های مضر را می‌خورند و سلول‌های کشنده طبیعی(NK) را که سلول‌های آلوده یا سرطانی را از بین می‌برند، پنهان می‌کند.
محققان با استفاده از نمونه‌های بافت سرطان روده و مدل‌های موش، بافت‌های طبیعی و سرطانی را مقایسه کردند و آزمایش کردند که هنگام تغییر سیالیلاسیون چه اتفاقی می‌افتد. این کار به دو روش اصلی انجام شد. روش اول، آنزیم سیالیلاسیون ST6GALNAC6 را مسدود کرد که اسیدهای سیالیک را به سلول‌ها اضافه می‌کند. روش دوم، اسیدهای سیالیک را با استفاده از آنزیم‌هایی به نام سیالیداز(sialidases) حذف کرد. سپس آنها مشاهده کردند که چگونه سلول‌های ایمنی در آزمایشگاه و در موش‌های زنده، هنگامی که این «سپر قندی» برداشته می‌شود، واکنش نشان می‌دهند.
محققان دریافتند که سلول‌های استرومایی تومور به شدت با قند، پوشیده شده‌اند و سطوح بسیار بالاتری از اسیدهای سیالیک نسبت به سلول‌های سرطانی معمولی دارند. این هایپرسیالیساسیون با نتایج بدتر بقا برای بیماران مرتبط بود. ماکروفاژها و سلول‌های NK که در معرض این سلول‌های استرومایی پوشیده از قند قرار می‌گیرند، Siglec-10 بیشتری تولید می‌کنند که گیرنده‌ای است که فعالیت ایمنی را سرکوب می‌کند و به جای حمله به تومور، غیرفعال یا تحمل می‌شود.
هنگامی که اسیدهای سیالیک حذف شدند یا ST6GALNAC6 مسدود شد، ماکروفاژها توانایی خود را برای بلعیدن و از بین بردن سلول‌های سرطانی دوباره به دست آوردند.
همچنین سلول‌های NK دوباره تهاجمی‌تر شدند و پروتئین‌های حمله‌ور تولید کردند. علاوه بر این، رشد تومور کند شد، از گسترش سرطان (متاستاز) جلوگیری شد و فعالیت ایمنی در سراسر بدن افزایش یافت. این اثر برگشت‌پذیر و بالقوه قابل درمان بود.
با هدف قرار دادن محور «اسید سیالیک/سیگلک» (تعامل بین پوشش سلول‌های قندی و کلیدهای خاموش ایمنی) محققان توانستند ایمنی ضد تومور را در مدل‌های آزمایشگاهی و حیوانی بازیابی کنند.
رایان گفت: تحقیقات ما یک پیشرفت آشکار در درک ما از سرطان روده و چگونگی موفقیت بیشتر ایمونوتراپی است. این اولین یافته‌های جهانی نشان می‌دهد که برخی از سلول‌های سرطان روده فقط نظاره‌گر منفعل نیستند، بلکه به طور فعال سلول‌های ایمنی بدن را دوباره برنامه‌ریزی می‌کنند و مانع از انجام کار آنها می‌شوند.
وی افزود: ما یک نقطه بازرسی کاملاً جدید کشف کرده‌ایم و با تمرکز بر آن می‌توانیم سیستم ایمنی را دوباره فعال کنیم و توانایی بدن خود را برای مبارزه با بیماری بهبود بخشیم و حتی متاستاز را هدف قرار دهیم.
البته این یافته‌ها باید از مدل‌های آزمایشگاهی و حیوانی به انسان ترجمه شوند، اما بسیار امیدوارکننده هستند. بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان روده به درمان‌های فعلی تقویت‌کننده سیستم ایمنی پاسخ نمی‌دهند، بنابراین ترکیب آنها با درمان‌هایی که سیالیلاسیون را مسدود می‌کنند می‌تواند ایمونوتراپی را مؤثرتر کند. این تحقیق همچنین مشخص کرده است که ST6GALNAC6 و Siglec-10 اهداف دارویی جدید و امیدوارکننده‌ای هستند.
این مطالعه در مجله ImmunoTherapy of Cancer منتشر شده است.