نسیم گیلان - زومیت /غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و زمین را با سرعتی بیشتر از همیشه به سمت گرمایش جهانی سوق می‌دهد.
طبق گزارش جدید سازمان جهانی هواشناسی، غلظت گازهای گلخانه‌ای در سال 2024 به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و مقدار بیشتری دی‌اکسیدکربن، متان و اکسید نیتروس در جو زمین تثبیت شده است. این روند گرمایش جهانی را تشدید می‌کند.
بازار ![]()
به گزارش لایوساینس، میزان دی‌اکسیدکربن واردشده به جو زمین در سال 2024، 3٫5 قسمت در میلیون (ppm) نسبت به سال 2023 افزایش یافته که بیشترین رشد سالانه از زمان آغاز ثبت داده‌ها در سال 1957 محسوب می‌شود. پژوهشگران این افزایش بی‌سابقه را ناشی از استفاده مداوم انسان‌ها از سوخت‌های فسیلی، افزایش آتش‌سوزی‌های جنگلی و کاهش جذب دی‌اکسیدکربن توسط منابع طبیعی مانند اقیانوس‌ها و جنگل‌ها می‌دانند.
دانشمندان از دهه‌ها پیش هشدار داده‌اند که کاهش دی‌اکسیدکربن در جو برای کنترل تغییرات اقلیمی ضروری است، اما یافته‌های گزارش جدید نشان می‌دهد سطح دی‌اکسیدکربن به‌شدت افزایش یافته است. سازمان جهانی هواشناسی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهبود پایش آنها را توصیه کرده است.
آتش‌سوزی‌ها یکی از دلایل افزایش سطح دی‌اکسیدکربن در جو زمین در سال 2024 بودند.
کو بارت، معاون دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، می‌گوید: «گرمایی که توسط دی‌اکسیدکربن و سایر گازهای گلخانه‌ای به دام افتاده، اقلیم ما را تشدید کرده و باعث بروز شرایط آب و هوایی شدیدتر می‌شود. بنابراین کاهش انتشار گازها نه تنها برای اقلیم بلکه برای امنیت اقتصادی و رفاه جامعه حیاتی است.»
گازهای گلخانه‌ای با جذب تابش، گرما را در جو زمین به دام می‌اندازند و هرچه غلظت آنها بیشتر شود، دمای متوسط جهانی افزایش می‌یابد. اثرات گرمایش جهانی شامل تغییر الگوهای آب و هوایی، افزایش سطح دریاها، تهدید امنیت غذایی و اثرات اقتصادی و اجتماعی گسترده است که زندگی میلیاردها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
دی‌اکسیدکربن مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای تأثیرگذار بر اقلیم است و از سال 1990 حدود 80 درصد از اثرات گرمایشی گازهای گلخانه‌ای را بر جو زمین ایجاد کرده است. سطح دی‌اکسیدکربن در جو طی دهه‌ها به طور پیوسته افزایش یافته و رشد 3٫5 قسمت در میلیون در سال 2024 بالاتر از میانگین رشد سالانه 2٫57 قسمت در میلیون در دهه گذشته بود. غلظت کل دی‌اکسیدکربن در جو در سال 2024 حدود 423٫9 قسمت در میلیون بود که 152 درصد بالاتر از سطح پیشاصنعتی (قبل از 1750) است.
همچنین غلظت متان و اکسید نیتروس، دومین و سومین گازهای گلخانه‌ای مهم، نیز در سال 2024 به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و به ترتیب 166 درصد و 25 درصد بالاتر از سطح پیشاصنعتی بوده است.
مخازن کربن مانند اقیانوس‌ها به‌طور طبیعی دی‌اکسیدکربن را جذب می‌کنند.
سه کشور چین، ایالات متحده و هند بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را در سال 2024 داشتند؛ چین 29٫2 درصد، آمریکا 11٫1 درصد و هند 8٫2 درصد از کل انتشار انسانی را به خود اختصاص داده‌اند. در حالی که چین و هند نسبت به سال 2023 افزایش انتشار داشته‌اند، انتشار آمریکا تقریباً ثابت مانده است.
مخازن کربن مانند اقیانوس‌ها به‌طور طبیعی دی‌اکسیدکربن را جذب می‌کنند و نیمی از کل دی‌اکسیدکربن سالانه را جذب کرده و نیمی دیگر در جو باقی می‌ماند. اما با افزایش دما، کارایی این مخازن کاهش می‌یابد و دی‌اکسیدکربن بیشتری در جو باقی می‌ماند و همین امر باعث تشدید گرمایش جهانی می‌شود.
اکسانا تاراسوا، کارشناس ارشد علمی سازمان جهانی هواشناسی، می‌گوید: «این نگرانی وجود دارد که کارآیی مخازن زمینی و اقیانوسی دی‌اکسیدکربن کاهش یابد و باعث افزایش دی‌اکسیدکربن در جو و شتاب گرفتن گرمایش جهانی شود. پایش مستمر و دقیق گازهای گلخانه‌ای برای درک این چرخه‌ها حیاتی است.»