نسیم گیلان - زومیت / هلیکوپتر اینجنیوتی در زمینه‌ی اکتشافات مریخی تاریخ‌ساز شد. حال تصور کنید چندین هواگرد از این نوع بتوانند همزمان نقاط مختلف سیاره سرخ را کاوش کنند.
شرکت فناوری دفاعی آمریکایی ایرووایرنمنت (AeroVironment) و آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا (JPL)، طرح مفهومی جسورانه را برای پرتاب و استقرار شش هلیکوپتر برفراز سطح مریخ به نمایش گذاشته‌اند که هدف از آن، شناسایی آب و مکان‌های ممکن برای فرود انسان‌ها است.
بازار ![]()
طرح پیشنهادی که «اسکای‌فال» نام دارد، بر پایه‌ی هلیکوپتر انقلابی و بسیار موفق ناسا در مریخ به نام اینجنیوتی ساخته شده است؛ هواگردی که در سال 2021 به اولین جسم انسان‌ساخت تبدیل شد که پرواز کنترل‌شده روی سیاره‌ای دیگر را انجام می‌دهد. این هلیکوپتر درطول سه سال، 72 بار پرواز کرد و بسیار فراتر از انتظارات ظاهر شد.
هدف طرح اسکای‌فال این است که «شش هلیکوپتر شناسایی را روی مریخ مستقر کند تا بسیاری از مکان‌هایی را که ناسا و شرکت‌های خصوصی فضایی به عنوان بهترین گزینه‌های ممکن برای فرود اولین فضانوردان آمریکایی روی مریخ انتخاب کرده‌اند، بررسی کنند.»
همان‌طور که در انیمیشن جذاب منتشرشده می‌بینیم، فضاپیمایی بزرگ پس از رسیدن به مریخ، درون جو آن فرو می‌رود و حین گشودن چتر نجات و کاهش سرعت نزول خود، تلاش می‌کند تا شش هلیکوپتر را برفراز سیاره سرخ رها کند. استقرار همزمان این تعداد هواگرد فضایی، اسکای‌فال را به پروژه‌ای بسیار جاه‌طلبانه تبدیل می‌کند. طبق گفته شرکت، طرح پیشنهادی آن‌ها نیاز به سکوی فرود را نیز حذف می‌کند؛ عنصری که معمولاً یکی از گران‌ترین، پیچیده‌ترین و پرریسک‌ترین بخش‌های هر مأموریت مریخی به شمار می‌رود.
بااین‌حال، مشخص نیست پروژه‌ی اسکای‌فال به اندازه‌ی کافی بودجه دریافت خواهد کرد یا خیر. هرچند ایرووایرنمنت درحال برنامه‌ریزی برای پرتاب در سال 2028 است، محدودیت‌های بودجه‌ای ناسا ممکن است به مانعی جدی تبدیل شود.
دولت ترامپ قصد دارد بودجه‌ی سازمان فضایی آمریکا را به شدت کاهش دهد؛ اقدامی که از نگاه منتقدان، «تهدیدی وجودی» برای علم محسوب می‌شود و موجب شده هر پروژه‌ای در ناسا به وضعیت نامعلوم دچار شود. همین هفته گذشته گزارش شد که آزمایشگاه JPL ناسا مزایده‌ای فوری برای فروش ماهواره‌های موجود برگزار کرده است که نشان‌دهنده‌ی روزهای سخت پیش‌رو است.
طرح مفهومی اسکای‌فال، تنها ایده‌ای نیست که می‌خواهد موفقیت عظیم اینجنیوتی را دنبال کند. در ماه دسامبر، ناسا از طرح مفهومی دیگری به نام «مارس چاپر» رونمایی کرد که شامل هلی‌کوپتری به اندازه‌ی خودرو شاسی‌بلند با شش پره است که می‌تواند در طول یک روز مریخی، محموله‌های علمی به وزن حداکثر پنج کیلوگرم را تا فاصله‌ی سه کیلومتری جابه‌جا کند.
مدیریت ایرووایرنمنت ادعا می‌کند که طرح مفهومی اسکای‌فال می‌تواند بخش بسیار بزرگ‌تری از سیاره سرخ را با هزینه‌ای بسیار کمتر نسبت به سطح‌نشین‌ها و مریخ‌نوردهای سنتی بررسی کند.
ویلیام پومرانتز، رئیس بخش پروژه‌های فضایی ایرووایرنمنت در بیانیه‌ای گفت: «اسکای‌فال رویکردی انقلابی برای اکتشاف مریخ ارائه می‌دهد که سریع‌تر و مقرون به صرفه‌تر از هر چیزی است که تاکنون ارائه شده است. با داشتن شش هلیکوپتر، اسکای‌فال راه‌حلی کم‌هزینه را ارائه می‌دهد که برد کاوش، داده‌های جمع‌آوری‌شده و تحقیقات علمی انجام‌شده را چند برابر می‌کند و این دستاورد موجب می‌شود اولین قدم‌های بشریت روی مریخ بسیار نزدیک‌تر شود.»
اسکای‌فال قصد دارد برای ساخت هواگردهای دارای ساختار سبک‌وزن و مناسب برای جو رقیق مریخ، به طور گسترده از اینجنیوتی الهام بگیرد. تریس استیونسون، مدیر سامانه‌های خودکار ایرووایرنمنت گفت:
اینجنیوتی ایالات متحده را به اولین و تنها کشوری تبدیل کرد که پرواز کنترل‌شده روی سیاره‌ای دیگر انجام داده است. اسکای‌فال براساس این وعده ساخته شده که داده‌های دقیق و کاربردی از دید هوایی ارائه دهد که نه‌تنها برای برنامه‌ریزی مأموریت‌های سرنشین‌دار آینده مفید هستند، بلکه می‌توانند به جامعه علمی سیاره‌ای در جستجوی شواهد از وجود حیات در مریخ نیز کمک کند.
ایرووایرنمنت تاکنون روی ترمینال‌های ارتباط لیزری فضایی و همچنین آنتن‌های آرایه فازی زمینی مشغول به‌کار بوده تا قابلیت‌های فرماندهی و کنترل ماهواره‌ها را بهبود بخشد. اینکه این تخصص چگونه به پرتاب و فرود شش هلیکوپتر روی مریخ تبدیل می‌شود، هنوز مشخص نیست؛ اما ما طرفداران اکتشافات مریخی، به‌شدت مشتاق تبدیل اسکای‌فال به واقعیت هستیم.