نسیم گیلان - هم میهن / لارنس نورمن، برداشت خود از وضعیت فعلی تعاملات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و دورنمای نتایج آن را نوشته است:
بیایید امروز دربارۀ مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اندکی واقع‌بین باشیم؛ موضوعی که رسانه‌های ایران بسیار برجسته کرده‌اند. فرض کنیم ایران و آژانس بر سر چارچوبی برای ادامۀ بازرسی‌ها به توافق برسند ــ که به نظر من «اگر» بسیار بزرگی است. در آن صورت ایران باید دربارۀ وضعیت ذخایر و نیز سایت‌های کلیدیِ آسیب‌دیده گزارش ارائه دهد.
بازار ![]()
و من فرض می‌کنم که این کار، با توجه به شرایط موجود، مدتی طول خواهد کشید. سپس ایران باید به بازرسان اجازه دهد که وارد عمل شوند تا گزارش‌ها را راستی‌آزمایی کنند و مشخص کنند چه چیزی کجا بوده و در چه وضعیتی قرار داشته است. تصور این که چنین روندی پیش از مهلت 30 روزۀ مکانیسم بازگشت تحریم‌ها انجام شود برای من بسیار دشوار است.
اگر این اتفاق نیفتد، برای من بسیار دشوار است که تصور کنم تنها بر اساس وعده‌های ایران برای تهیه گزارش، مکانیسم بازگشت تحریم‌ها تمدید شود. حتی اگر آن گزارش‌ها در حال تنظیم باشند اما هیچ دسترسی واقعی از سوی بازرسان صورت نگرفته باشد، من تردید دارم که چنین چیزی کافی تلقی شود. با این حال، با قطعیت نمی‌دانم.
اما در نهایت دوباره به نقطۀ آغاز بازمی‌گردیم. پرسش بنیادی این است که آیا ایران آمادگی دارد اجازه دهد بازرسان به سایت‌های کلیدی هسته‌ای بازگردند و برای روشن شدن وضعیت واقعی ذخایر تلاش کنند یا نه. حدس من تا این لحظه این است که ایران می‌خواهد این اهرم فشار را برای مذاکرات با آمریکا حفظ کند. اما چنین مذاکراتی اصلاً در جریان نیست.
بنابراین، من نسبت به این که حتی یک «توافق» ظاهری بر سر به‌اصطلاح شیوۀ اجرای بازرسی‌های پادمانی چیزی بیش از یک گام میانی باشد تردید دارم. این گامی ضروری است، اما به هیچ‌وجه کافی نیست.