بزرگنمايي:

نسیم گیلان - اعتماد / «سنت بنیان‌گذار در مورد آتش‌بس و خاتمه جنگ» عنوان یادداشت روز در روزنامه اعتماد به قلم احمد مازنی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
یکی از مسائل جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مساله خاتمه جنگ و آتش‌بس است در این مورد اظهارنظرهای فراوانی شده و مطالب بسیاری در قالب خاطره و مقالات پژوهشی وجود دارد که بررسی همه این آثار از حوصله این یادداشت خارج است. اما چند نکته از مجموعه آثار به جای مانده از امام خمینی و یاران امام، مسوولان وقت و نیز راویان و نویسندگان جنگ قابل توجه است که در اینجا به مواردی از آنها اشاره می‌شود.
 نکته اول بر اساس اطلاعات و اخبار موجود مدت زیادی از زمان آغاز جنگ نگذشته بود که صدام و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش، درخواست آتش‌بس دادند؛ حکومت عراق که قصد داشت سه ‌روزه خوزستان را اشغال کند و به‌ سرعت به اهداف خود برسد، با گذشت شش روز از آغاز تجاوز نه‌ تنها در اشغال استان خوزستان موفقیتی کسب نکرده، بلکه به‌رغم اینکه افسران عراقی پیش‌بینی کرده بودند که خرمشهر را ظرف چند ساعت تصرف کنند، پشت دروازه‌های خرمشهر مجبور به توقف شده است. لذا با شکست طرح اولیه حکومت عراق (طرح پیروزی برق‌آسا)، در جنگ علیه جمهوری اسلامی که با ایثار و فداکاری رزمندگان و بسیاری از مردم مناطق مرزی، به‌ ویژه مردم خرمشهر حاصل شد، صدام در هفتمین روز جنگ هماهنگ با پشتیبانان جهانی‌اش در شورای امنیت سازمان ملل، پیشنهاد آتش‌بس می‌دهد. دیکتاتور عراق ضمن اعلام پیروزی در جنگ و تعیین شرایط آتش‌بس خواهان دموکراسی برای مردم ایران می‌شود!
 «عراق در جنگ یک‌ هفته‌ای خود با ایران به تمام اهداف نظامی‌اش دست‌یافته و اینک شرایط خود را برای آتش‌بس و انجام مذاکرات مستقیم ارائه می‌دهد. ایران باید حق حاکمیت عراق بر شط‌العرب و سه جزیره کوچک را در تنگه هرمز به رسمیت بشناسد و به مردم ایران حقوق کامل دموکراتیک عطا کند.» این در حالی بود که بخش قابل توجهی از خاک کشور ما در اشغال متجاوزان بود و پذیرش این پیشنهاد بازی در زمین دشمن و تن دادن به صلحی ذلت‌بار بود. لذا دولت جمهوری اسلامی ایران این پیشنهاد را نپذیرفت و امام خمینی به این درخواست فریبکارانه صدام چنین پاسخ داد: «صدام حسین دستش را دراز کرده که با ما مصالحه کند! ما با او مصالحه نداریم. 
یک آدمی که کافر است، مفسد است؛ مفسد را ما نمی‌توانیم با او مصالحه کنیم. ما تا آخر با آنها جنگ خواهیم کرد و ان‌شاءالله پیروز خواهیم شد. تکلیف ما این است که از اسلام صیانت کنیم و حفظ کنیم اسلام را. کشته شویم، تکلیف را عمل کردیم، بکشیم هم تکلیف را عمل کردیم.»
بازار
در اقدام دیگر سازمان کنفرانس اسلامی، کمیته حسن‌نیت تشکیل داد و اعضای این کمیته در تاریخ 10 اسفند 1359 با امام خمینی ملاقات کردند. اعضای هیات عبارت بودند از: احمد سکوتوره (رییس‌جمهوری گینه) ـ‌‎ ‌‏الحاج داوود اجوارا (رییس‌جمهوری گامبیا) ـ ضیاء الرحمن (رییس‌جمهوری بنگلادش) ‌‎ ‌‏ـ ضیاءُ الحق (رییس‌جمهوری پاکستان) ـ بولنت اولوسو (نخست وزیر ترکیه) ـ حبیب‌‎ ‌‏شطّی (دبیرکل کنفرانس اسلامی) ـ یاسر عرفات (دبیرکل سازمان آزادیبخش فلسطین) و‌‎ ‌‏وزیران امور خارجه ترکیه، سنگال، بنگلادش و پاکستان‏.
سازمان در قطعنامه‌ای که به تصویب رساند، بدون درخواست برای عقب‌نشینی به مرزهای بین‌المللی، از طرفین خواست که آتش‌بس فوری را بپذیرند. کمیته صلح سازمان نیز از دو طرف درگیری خواست تا پیشنهادهای خود را در مورد آتش‌بس بیان کنند.
امام در این دیدار، ضمن برشمردن ادله تجاوز صدام به ایران، به این افراد توصیه کرد بی‌طرف و بدون غرض موضوع جنگ را بررسی و متجاوز را تنبیه کنند. سپس ایران پیشنهادها و درخواست خود را مبنی بر اعلام متجاوز و عقب‌نشینی عراق از خاک ایران در نخستین سفر کمیته حُسن‌نیت به تهران اعلام کرد. 
امام در این دیدار گفت: «شما به کشوری آمدید که بالفعل قریب یک میلیون‌‎ ‌‏و نیم آواره جنگی دارد که آنها را از شهرهای خودشان و منازل خودشان بیرون راندند و‌‎ ‌‏همه انواع ظلم را بر این ملت و بر این آوارگان سزاوار دانستند. شما به کشوری آمدید‌‎ ‌‏که ستمگرها به واسطه بستگی که دارند به قدرت‌های بزرگ، وارد شدند در این کشور از‌‎ ‌‏مرزهای ما ناگهان گذشتند و بعضی شهرهای ما را به ظلم غصب کردند و تمام جوان‌های ما‌‎ ‌‏را و کسانی که در آن جبهه بودند یا کشتند یا بعضی‌شان را به اسارت بردند. شما در‌‎ ‌‏کشوری آمدید که ملت مظلوم ما به جرم اینکه می‌خواهد به اسلام خدمت کند و به اسلام‌‎ ‌‏برگردد و دست قدرت‌های بزرگ را ـ که برخلاف موازین انسانی ـ اسلامی در اینجا به‌‎ ‌‏فعالیت مشغول بودند ـ قطع کند و حکومت جائر را از بین ببرد و حکومت دلخواه‌‎ ‌‏خودش در این کشور اقامه بکند و تحت لوای اسلام زندگی کند.»