نسیم گیلان - خراسان / چرا ناطق نوری در جلسه اخیر منزل کرباسچی حاضر به شکستن سکوت خود نشد؟
در روزهای اخیر نشستی در منزل غلامرضا کرباسچی با حضور چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب همچون سیدمحمد خاتمی و مهدی کروبی برگزار شد. نشستی که در آن علی‌اکبر ناطق نوری نیز حاضر بود اما بنا بر گزارش رسانه‌ها، ترجیح داد سکوت اختیار کند و اظهارنظری درباره وضعیت کشور نداشته باشد. گفته می‌شود او بر این باور است که «توصیه‌ها گوش شنوایی ندارد» .
سکوت در برابر بحران
در شرایطی که کشور با مجموعه‌ای از چالش‌های امنیتی، اقتصادی و اجتماعی دست‌به‌گریبان است، انتظار عمومی و حتی نخبگانی این است که شخصیت‌های باسابقه انقلاب و نظام، نقش پررنگ‌تری در تقویت همبستگی داخلی ایفا کنند. سکوت چهره‌ای همچون ناطق نوری، که سال‌ها در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری حضور داشته و از اعتماد رهبری نیز برخوردار بوده، پرسش‌برانگیز است. اعتماد سال‌های گذشته را نمی‌توان با انزوای امروز پاسخ داد زیرا تاریخ، مسئولیت‌گریزی بزرگان را کمتر از خطای صریح سیاستمداران برنمی‌تابد. آیا کنارکشیدن و پرهیز از اظهارنظر، در چنین لحظاتی می‌تواند پاسخی مسئولانه باشد؟
سرمایه سیاسی که به حاشیه رفته است
بازار ![]()
ناطق نوری از جمله سیاستمدارانی است که کارنامه‌ای پر از مسئولیت‌های مهم در حوزه‌های اجرایی و تقنینی دارد. او زمانی از نمادهای راست سنتی و نیز حلقه‌های نزدیک به قدرت به شمار می‌رفت. اکنون اما فاصله گرفتنش از میدان سیاست، بیش از آنکه نشانه کناره‌گیری شخصی باشد، به‌مثابه از دست رفتن بخشی از سرمایه سیاسی کشور قابل ارزیابی است. جامعه امروز به چهره‌هایی نیاز دارد که قادر باشند پل ارتباطی میان جریان‌های متعارض باشند. ناطق نوری دقیقاً چنین ظرفیتی داشت، اما اکنون این ظرفیت عملاً بلااستفاده مانده است.
پیامدهای انفعال
اتفاق قابل‌تأمل در این نشست آن بود که وقتی مهدی کروبی بار دیگر نسبت به وضعیت کشور اظهار نگرانی کرد و حتی بحث انتخابات 1388 را پیش کشید، انتظار می‌رفت ناطق نوری با صراحت موضع‌گیری کند و یادآور شود که خطای بزرگ کروبی و میرحسین موسوی بود که کشور را در آن سال‌ها به بحران بی‌سابقه و پرهزینه‌ای کشاند. سکوت در چنین موقعیتهایی توسط کسانی که سال‌ها در بالاترین مسئولیت های کشور بودند، زمینه را برای بازنمایی چهره‌های بحران‌ساز در قامت قربانی و عاقل کل فراهم می‌کند.
تجربه‌های سیاسی ناطق نوری در سال‌های حضورش در مجلس، دولت و نهادهای عالی نظام نشان می‌دهد او بیش از هر کس دیگری می‌داند بحران 88 چه هزینه‌های سنگینی برای کشور به همراه داشت. همین شناخت، مسئولیت او را در برابر جامعه دوچندان می‌کند. به‌ویژه که سکوتش اکنون می‌تواند به‌مثابه شانه خالی کردن از بیان حقیقت و پرهیز از دفاع صریح از انسجام ملی تعبیر شود.
در شرایطی که بحران‌ها همزمان در عرصه‌های مختلف رخ می‌دهند، هرگونه انفعال از سوی بزرگان سیاسی می‌تواند به دلسردی نیروهای اجتماعی بینجامد. اگر قرار باشد هر فرد باسابقه‌ای صرفاً به دلیل بی‌اعتمادی به ساختار یا عدم باور به اثرگذاری، میدان را ترک کند، در نهایت خلائی پدید می‌آید که تنها به سود جریان‌های تندرو و رادیکال تمام خواهد شد. سکوت ناطق نوری، ولو از سر ناامیدی، این پیام را به جامعه منتقل می‌کند که حتی باتجربه‌ترین‌ها نیز امیدی به تغییر ندارند. چنین پیامی در فضای افکار عمومی، هزینه‌ای سنگین برای سرمایه اجتماعی کشور به همراه دارد.