نسیم گیلان - زومیت / دانشمندان در اعماق کالیفرنیا گونه‌ای جدید از ماهی حلزونی با ظاهری بامزه را کشف کردند که تصورات رایج درباره‌ی موجودات ترسناک اعماق را به چالش می‌کشد.
برای جانورانی که در ژرف‌ترین اعماق اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند، بقا تنها با سازگاری شگفت‌انگیز امکان‌پذیر است: بدنی ژلاتینی برای تحمل فشار سنگین آب، اندام‌های زیست‌تاب برای حرکت در تاریکی و رنگی شفاف برای پنهان‌شدن در سیاهی مطلق. همین ویژگی‌ها اغلب به ساکنان اعماق دریاها چهره‌ای شبیه موجودات بیگانه می‌بخشد.
بازار ![]()
در اعماق تاریک و پرفشار اقیانوس، جایی که تصور می‌کنیم تنها موجودات عجیب و ترسناک زندگی می‌کنند، دانشمندان یک ماهی کوچک با چهره‌ای «بامزه» و بدنی صورتی‌رنگ کشف کرده‌اند. این گونه‌ی جدید که «ماهی حلزونی برآمده» یا به اختصار، حلزون‌ماهی نام گرفته، در عمق بیش از سه‌هزار متری آب‌های سواحل کالیفرنیا پیدا شده و این پیام را با خود دارد که ژرفای دریا همیشه هراس‌انگیز نیست.
به‌گزارش نیویورک‌تایمز، کشف حلزون‌ماهی صورتی که بخشی از یک مأموریت پژوهشی به رهبری مؤسسه‌ی پژوهشی آکواریوم خلیج مونتری بود، به همراه دو گونه‌ی جدید دیگر از ماهی‌های حلزونی انجام شد. پژوهشی که توسط تیمی به سرپرستی مک‌کنزی گرینجر، زیست‌شناس دریایی انجام شد، به توصیف این گونه می‌پردازد. گرینجر می‌گوید این موجود واقعاً بامزه است. این ماهی کوچک تصوری را که از هیولاهای اعماق دریا در ذهن داریم، کلاً به هم می‌زند.
ماهی حلزونی برآمده که اندازه‌ای در حدود پهنای دست انسان دارد، با سر گرد، چشمان درشت و رنگ صورتی متمایزش، ظاهری ظریف و شکننده دارد. اما همین موجود کوچک برای زنده‌ماندن در یکی از خشن‌ترین محیط‌های سیاره، سازگاری‌های شگفت‌انگیزی پیدا کرده است. بدن ژلاتینی، فشار خردکننده‌ی بیش از 15 هزار پوند بر اینچ مربع را تحمل می‌کند. افزون‌براین، در دمایی زندگی می‌کند که از یخچال‌های ما سردتر است.
حلزون ماهی کوچک، ظاهری ظریف و شکننده دارد.
ماهی‌های حلزونی، خانواده‌ای بزرگ با حدود 450 گونه‌ی شناخته‌شده هستند که از برکه‌های کم‌عمق ساحلی تا عمیق‌ترین نقاط اقیانوس پراکنده‌اند. یکی از خویشاوندان این ماهی جدید، یعنی حلزون‌ماهی ماریانا، رکورددار زندگی در عمیق‌ترین زیستگاه ماهی در جهان است و در عمق باورنکردنی 8٬200 متری دراز گودال ماریانا زندگی می‌کند. ویژگی بارز ماهی‌های حلزونی، بدن بدون فلس و صفحه‌ای در زیر شکم است که به آن‌ها امکان می‌دهد به سنگ‌ها یا ماهی‌های بزرگ‌تر بچسبند.
چهره‌ای جدید از دنیای ناشناخته
کشف حلزون‌ماهی جدید توجه دیگر متخصصان را نیز به خود جلب کرده است. جیمز اور، زیست‌شناس در دانشگاه واشنگتن که خود بیش از 20 گونه ماهی حلزونی را توصیف کرده، این یافته را «بسیار چشمگیر» می‌خواند و می‌گوید در گذشته تصور می‌شد این ماهی‌ها موجوداتی لزج و کم‌اهمیت هستند، اما تصاویر تازه نشان می‌دهد چقدر شگفت‌انگیزند.
فیلم‌ها و تصاویر حلزون‌ماهی صورتی در جریان مأموریتی در سال 2019 و با استفاده از دو زیردریایی پیشرفته به نام‌های الوین (سرنشین‌دار) و داک ریکتس (کنترل از‌راه‌دور) جمع‌آوری شدند. دانشمندان با مقایسه‌ی ویژگی‌های فیزیکی و ژنتیکی نمونه‌ها با گونه‌های شناخته‌شده، تأیید کردند که هر سه نمونه، گونه‌هایی کاملاً جدید برای دنیای علم هستند.
جوهانا وستون، بوم‌شناس ژرف‌دریا، ماهی‌های تازه را «جانورانی اجتماعی» با رنگ‌های زیبا توصیف می‌کند که «لبخند کوچکی هم روی صورتشان دارند.» او این ماهی‌ها را در تضاد کامل با قلابچه‌ماهی، شکارچی عبوس‌چهره‌ای می‌داند که به نماد ایکاروس اعماق دریا تبدیل شده است.
وستون تأکید می‌کند: «سیاره‌ی ما، دنیای اقیانوس‌های عمیق است و بیشتر جانوران زمین آنجا زندگی می‌کنند. بنابراین واقعاً مهم است که بفهمیم آن‌ها چه موجوداتی هستند، کجا زندگی می‌کنند و زیبایی‌شان را ببینیم.»
کشف حلزون‌ماهی بامزه، بار دیگر یادآوری می‌کند که اعماق اقیانوس، با وجود ظاهر تاریک و ترسناکش، خانه‌ی موجوداتی شگفت‌انگیز و زیباست که زندگی آرامی را در دنیای ناشناخته‌ی خود سپری می‌کنند.
پژوهش در نشریه Ichthyology & Herpetology منتشر شده است.