نسیم گیلان - زومیت / حیوانات سریع بیشتر توجه ما را به خود جلب می‌کنند؛ اما جهان پر از موجوداتی است که با سرعت بسیار کم جابه‌جا می‌شوند و به روشی متفاوت زندگی می‌کنند.
وقتی صحبت از حیوانات به میان می‌آید، سرعت معمولاً اولین چیزی است که به ذهن خطور می‌کند: یوزپلنگ‌ها، شاهین‌ها و دلفین‌ها با شتاب خارق‌العاده‌شان همیشه ستایش می‌شوند. اما جهان پر از موجوداتی است که با آرامش مطلق زندگی می‌کنند و برای بقا به هیچ سرعتی نیاز ندارند. از اسب‌های دریایی کوچک تا تنبل‌های سه‌انگشتی، این حیوانات به ما یادآوری می‌کنند که در طبیعت، کندبودن گاهی برنده است. در این مقاله، با کندترین حیوانات جهان آشنا می‌شویم که نشان می‌دهند سرعت تنها راه موفقیت نیست.
بازار ![]()
موجودات آهسته در دریا
اگر سرعت را براساس مسافتی که حیوان در زمان مشخصی می‌پیماید، بسنجیم، کندترین حیوان ممکن است شقایق دریایی باشد که تنها 10 تا 25 سانتی‌متر در ساعت حرکت می‌کند. این جانور معمولاً فقط هنگام جست‌وجوی محل جدید کمی حرکت می‌کند و در غیر این صورت ترجیح می‌دهد در محل خود ثابت بماند.
در رتبه بعدی، اسب دریایی کوتوله (Hippocampus zosterae) قرار دارد که به‌عنوان کندترین ماهی جهان شناخته می‌شود. دلیل کندی آن وضعیت عمودی شنا و باله کوچک پشتی است که توان کمی برای پیش‌راندن اسب دریایی در آب دارد. اسب دریایی کوتوله آن‌قدر کند حرکت می‌کند که پیمودن مسیر کوتاهی به طول تقریباً یک متر و نیم، تقریباً یک ساعت برایش طول می‌کشد.
حرکت کند برای اسب دریایی مناسب است، زیرا بیشتر زمان خود را با دم بلندش به گیاهان دریایی متصل است و از سخت‌پوستان کوچک تغذیه می‌کند. غذا به سمتش می‌آید، پس نیازی به سرعت ندارد. علاوه‌براین، این حیوانات شکارچیان کمی دارند؛ زیرا با صفحات استخوانی دفاعی خود محافظت می‌شوند و نیاز کمی به فرار دارند. تنها زمانی که سرعت خود را افزایش می‌دهند، هنگام آمادگی برای تولیدمثل است.
در لایه‌های عمیق‌تر اقیانوس، کوسه گرینلند (Somniosus microcephalus) که طولش به 7٫3 متر می‌رسد، با سرعت حدود 3 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند. این موجود باستانی در آب‌های یخ‌زده زندگی و از لاشه‌ها تغذیه می‌کند؛ بنابراین نیازی به حرکت سریع ندارد.
حرکت کند روی زمین
به‌نوشته‌ی لایوساینس، روی خشکی، کندترین حیوان ممکن است لیسه موزی باشد که با سرعت تنها 0٫096 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند. جان ابلت، نگهبان ارشد نرم‌تنان موزه تاریخ طبیعی لندن، می‌گوید نرم‌تنان به‌طور کلی کندتر از سایر حیوانات هستند. بعضی از آنها در طول زندگی بالغ خود اصلاً حرکت نمی‌کنند و برخی صدف‌ها همیشه ثابت‌اند.
بااین‌حال، سرعت در میان نرم‌تنان متغیر است. برای مثال، حلزون باغی معمولی با سرعت نسبتاً بیشتر، حدود 0٫048 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند.
تنبل‌های سه‌انگشتی ممکن است تنها با سرعت 1٫6 کیلومتر در ساعت حرکت کنند، اگرچه چندین برآورد نشان می‌دهد که معمولاً در حدود تنها چند ده متر در ساعت حرکت می‌کنند.
دیگر موجودات کند خشکی شامل لاک‌پشت‌های غول‌پیکر گالاپاگوس هستند که با سرعت حدود 0٫26 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند. این درحالی است که انسان‌ها که اندازه‌ای مشابه دارند، حدود 4٫5 کیلومتر در ساعت راه می‌روند.
همچنین پستاندارانی که در درختان زندگی می‌کنند از کندترین حیوانات‌اند. اسلولوریس‌ها (چشم‌گرد تنبل) نخستی‌سانان کوچکی هستند که با آرامی و با دقت در درختان حرکت می‌کنند و می‌توانند ساعت‌ها بی‌حرکت بمانند، اما سرعت معمول آنها حدود 1٫8 کیلومتر در ساعت است.
سرعت و اندازه
روش دیگری برای مقایسه سرعت حیوانات، در نظر گرفتن اندازه بدن است. مثلاً انسان می‌تواند در یک ثانیه مسافت بسیار بیشتری نسبت به مورچه طی کند، اما نسبت به اندازه بدنش، مورچه سریع‌تر حرکت می‌کند.
لاک‌پشت غول‌پیکر جزایر گالاپاگوس بسیار کند است و با سرعت حدود 0٫26 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند.
روری ویلسون، استاد زیست‌شناسی آبزیان، می‌گوید کندترین حیوان را باید با توجه به دامنه سرعت و واکنش به محرک‌ها بررسی کرد. او معتقد است تنبل‌های سه‌انگشتی (Bradypus) عنوان کندترین حیوان را دارند. این حیوانات می‌توانند تا 1٫6 کیلومتر در ساعت حرکت کنند، اما بیشتر حرکاتشان بسیار آهسته و تقریباً شبیه به تای‌چی است.
تنبل‌ها برای جبران نداشتن سرعت، به استادان استتار و قدرت بالا تبدیل شده‌اند. آنها قادرند با نیرویی سه برابر انسان‌ها در درختان پایدار بمانند. سرعت کم آنها همچنین با متابولیسم کند مرتبط است که به آنها اجازه می‌دهد با غذای کم انرژی زندگی کنند. هضم برگ‌ها ممکن است روزها طول بکشد و تنها هفته‌ای یک بار از درخت پایین می‌آیند. ویلسون می‌گوید: «سرعت نیاز به قدرت و انرژی دارد و تنبل‌ها با کم‌ترین انرژی به زندگی خود ادامه می‌دهند، بنابراین سبک زندگی آرام برای آنها بهترین است.»