بزرگنمايي:

نسیم گیلان - تسنیم /در حالی که نظام آموزشی سنتی همچنان بر مدارک دانشگاهی تأکید دارد، بازار کار به سمت جذب نیروهایی با توانایی‌های عملی، مهارت‌های حل مسئله، تفکر خلاق و تسلط بر فناوری‌های نوین گرایش پیدا کرده است.
در دنیای در حال تحول امروز، مهارت‌آموزی به عنوان مهم‌ترین مزیت رقابتی در بازار کار آینده شناخته می‌شود. کارشناسان حوزه اقتصاد و آموزش معتقدند که با پیشرفت فناوری، دگرگونی ساختار مشاغل و ظهور هوش مصنوعی، تنها افرادی که مهارت‌های تخصصی و به‌روز دارند، در بازار کار باقی خواهند ماند.
بر اساس گزارش اخیر سازمان بین‌المللی کار (ILO)، تا سال 2030بیش از یک میلیارد نفر نیاز به بازآموزی یا ارتقای مهارت‌های خود خواهند داشت. این موضوع به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که با چالش‌هایی چون نرخ بالای بیکاری جوانان و تغییر ساختار اقتصاد روبرو هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بازار
*لزوم عبور از مدرک‌گرایی به مهارت‌گرایی
در حالی که نظام آموزشی سنتی همچنان بر مدارک دانشگاهی تأکید دارد، بازار کار به سمت جذب نیروهایی با توانایی‌های عملی، مهارت‌های حل مسئله، تفکر خلاق و تسلط بر فناوری‌های نوین گرایش پیدا کرده است. کارشناسان می گویند بسیاری از فارغ‌التحصیلان ما فاقد مهارت‌های لازم برای ورود مستقیم به بازار کار هستند. ما بیشتر به دنبال افرادی هستیم که بتوانند بلافاصله پروژه‌ای را مدیریت یا مسئله‌ای را حل کنند، نه فقط کسانی که صرفاً مدرک دارند.
چندی قبل غلامحسین محمدی؛ رئیس سازمان فنی و حرفه ای با اشاره به اهمیت آموزش های مهارتی گفت: تا سال 2027حدود 44 درصد ازمهارت های کلیدی نیروی کارتغییر خواهند کرد و 6 نفر از هر 10 کارگربه آموزش مهارت های جدید نیاز دارند. همچنین 40 درصد از مهارت های فعلی تا 2030منسوخ و نیازمند به روز رسانی خواهند شد.
محمدی با اشاره به اینکه از هر 10کارگر حدود 6 نفر تا قبل از سال2027 به افزایش مهارت و آموزش نیاز دارند ادامه داد: حدود 40 درصد از مهارت های فعلی کارگران تا 2030 منسوخ شده است یا نیاز به بروز رسانی خواهند داشت.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای گفت: در سال 2025 مهارت های برتر از نظر کارفرمایان شامل تفکر خلاق ؛ تفکر تحلیلی، تاب آوری،انعطاف پذیری،رهبری اجتماعی، هوش مصنوعی، یادگیری مادام العمر،انگیزه فردی،همدلی و سواد تکنولوژیک خواهند بود.
وی اظهار داشت: 40 درصد کارفرمایانی که قصد دارند کارکنان را به دلیل کاهش تطابق ها مهارت ها کاهش دهند و 50 درصد برنامه دارند کارکنان را به نقش های رو به رشد منتقل کنند.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای بیان کرد:85 درصد کارفرمایان اولویت قرار دادن ارتقای مهارت نیروی کار؛ 70 درصد کارفرمایان استخدام کارکنان با مهارت های جدید، 63 درصد شکاف مهارتی به عنوان مانعی بزرگ برای تحول کسب وکار و 40 درصد از کارفرمایان کاهش نیروی کار به دلیل عدم تطابق مهارت ها دارند.
محمدی با اشاره به مهارت متناسب با دینامیک اشتغال افزود: در بررسی تناسب مهارت با دینامیک اشتغال در طرح تکاپو بیشتر بودن عرضه نسبت به تقاضا به مقدار 39 درصد و از طرفی کارایی و سازگاری نیروی آموزش دیده توسط نهادهای آموزشی کمتر از حد متوسط به ترتیب 42 و 48 درصد بیانگر فقر مهارتی در کشور است.
*نقش نهادهای آموزشی و کارآفرینی
در سال‌های اخیر، نهادهایی مانند سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و همچنین استارتاپ‌های حوزه آموزش آنلاین نقش مهمی در توسعه مهارت‌های شغلی ایفا کرده‌اند. پلتفرم‌های آموزشی داخلی نیز با ارائه دوره‌های تخصصی در زمینه‌هایی مانند برنامه‌نویسی، طراحی گرافیک، دیجیتال مارکتینگ و مهارت‌های فنی، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در میان جوانان پیدا کنند.
با توجه به روند اتوماسیون و دیجیتالی شدن فرآیندها، مشاغلی مانند تحلیل‌گر داده، توسعه‌دهنده نرم‌افزار، تکنسین انرژی‌های نو، مدیر پروژه‌های فناورانه و متخصص امنیت سایبری از جمله مشاغل پرتقاضا در دهه آینده خواهند بود. کسب این مهارت‌ها نه‌تنها به افزایش درآمد فردی منجر می‌شود، بلکه توان تاب‌آوری اقتصادی کشور را نیز تقویت خواهد کرد.
در نهایت، آینده بازار کار به شکلی رقم خواهد خورد که دیگر نمی‌توان تنها با تکیه بر مدرک تحصیلی، شغل مناسبی یافت. آموزش مهارت‌محور، ارتقای توانمندی‌های فردی و انطباق‌پذیری با تحولات فناوری، مهم‌ترین عواملی هستند که مسیر موفقیت شغلی را در سال‌های پیش رو تعیین خواهند کرد.