بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که خیار دریایی به‌طور طبیعی ترکیب قندی ویژه‌ای تولید می‌کند که توانایی مهار آنزیمی کلیدی در رشد سرطان را دارد. گام بعدی در این مسیر، یافتن راهی برای تولید انبوه این ترکیب ضدسرطان دریایی است.
خیار دریایی که قرن‌ها در طب سنتی، به‌ویژه در آسیا، استفاده شده است، سرشار از ترکیبات زیست‌فعال با خواص بالقوه دارویی است. در سال 2023 نیز مشخص شد این موجودات دریایی حاوی مواد موثری هستند که می‌توانند آغاز دیابت نوع 2 را به تاخیر بیندازند.
اکنون، پژوهشگران دانشگاه می‌سی‌سی‌پی (UM) دریافته‌اند که یکی دیگر از ترکیبات طبیعی منحصربه‌فرد خیار دریایی، آنزیمی به نام Sulf-2 را مهار می‌کند؛ آنزیمی که در گسترش سرطان نقش مهمی دارد.
بازار
ماروا فرّاج (Marwa Farrag)، نویسنده اصلی مقاله و دانشجوی دکتری در دانشگاه UM و مدرس دانشگاه آسیوط در مصر، می‌گوید: دنیای زیر آب ترکیباتی با ساختارهای منحصربه‌فرد تولید می‌کند که اغلب در موجودات زمینی یافت نمی‌شوند. قندهای موجود در خیار دریایی از این جهت خاص و ارزشمند هستند، که در دیگر موجودات به‌ندرت دیده می‌شوند.
سطح سلول‌های انسانی با لایه‌ای متراکم از زائده‌های قندی به نام «گلیکان» پوشیده شده‌ که در ارتباط بین سلول‌ها و پاسخ‌های ایمنی نقش کلیدی دارند. تغییرات غیرطبیعی در ساختار این گلیکان‌ها با رشد و گسترش سرطان در ارتباط هستند. آنزیم Sulf-2 می‌تواند این گلیکان‌ها را تغییر دهد و از این طریق در پیشرفت سرطان نقش داشته باشد.
پروفسور ویتور پومین (Vitor Pomin)، از نویسندگان این پژوهش، توضیح داد: گلیکان‌ها مانند جنگلی روی سلول‌ها رشد کرده‌اند و آنزیم‌ها نقش قیچی را دارند که برگ‌های این جنگل را هرس می‌کنند. اگر بتوانیم فعالیت این آنزیم را مهار کنیم، در واقع با گسترش سرطان مبارزه می‌کنیم.
در مطالعات قبلی، یک پلی‌ساکارید خاص به نام «HfFucCS» از گونه‌ای خیار دریایی به نام «Holothuria floridana» مورد بررسی قرار گرفته بود. پلی‌ساکاریدها زنجیره‌های بلندی از قندها هستند. در این مطالعه جدید، تعامل این پلی‌ساکارید با آنزیم Sulf-2 از طریق مدل‌سازی رایانه‌ای و آزمایش‌ بررسی شد و نتایج نشان داد که این پلی‌ساکارید خاص توانایی مهار این آنزیم را دارد.
پروفسور رابرت دورکسن (Robert Doerksen)، از نویسندگان مقاله، می‌گوید: نتایج آزمایش‌های عملی با پیش‌بینی‌های شبیه‌سازی مطابقت داشتند، و این باعث می‌شود اعتماد بیشتری به یافته‌ها داشته باشیم.
نکته مهم دیگر این است که پلی‌ساکارید HfFucCS برخلاف برخی داروهای دیگر، تأثیر منفی بر لخته شدن خون ندارد. معمولا مهار آنزیم Sulf-2 باعث افزایش خاصیت ضدانعقادی خون می‌شود و می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود، اما این ترکیب چنین خطری ندارد.
پروفسور جاشوا شارپ (Joshua Sharp) می‌گوید: وقتی بیمار دارویی دریافت می‌کند که مانع لخته‌شدن خون می‌شود، یکی از عوارض جدی آن می‌تواند خونریزی غیرقابل کنترل باشد. اما خوشبختانه این مولکول خاص چنین اثری ندارد، و این خیلی امیدوارکننده است.
از دیگر مزایای این ترکیب این است که منبع آن طبیعی است. منابع دریایی نسبت به منابع سنتی مزایای زیادی دارند و پاک‌تر محسوب می‌شوند.
با این حال، چالش بزرگی که وجود دارد، محدود بودن منابع طبیعی خیار دریایی است، چرا که در بسیاری از کشورهای آسیایی، خیار دریایی یک ماده غذایی محبوب محسوب می‌شود. به همین دلیل، پژوهشگران باید روشی برای تولید شیمیایی این ترکیب قندی پیدا کنند.
یکی از موانع بزرگ توسعه داروی مبتنی بر این ترکیب، تولید کم آن است. نمی‌توان حجم زیادی از خیار دریایی تهیه کرد. پس باید مسیر شیمیایی برای ساخت این ترکیب ایجاد کنیم تا بتوانیم آن را وارد مراحل آزمایش حیوانی کنیم.
این پژوهش، امیدی تازه برای توسعه دارویی طبیعی، مؤثر و ایمن در برابر سرطان فراهم کرده است.