بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / ایالات متحده در روند دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران، اروپا را به حاشیه رانده و کشورهای عربی خلیج فارس مانند عربستان، امارات، عمان و قطر را به بازیگران اصلی در این فرآیند تبدیل کرده است.
رسانه انگلیسی در مطلبی با اشاره به تلاش کاخ سفید برای حصول توافقی دوجانبه با ایران، گزارش داد که ایالات متحده در این مذاکرات اروپا را کنار گذاشته و به کشورهای حاشیه خلیج فارس روی آورده است.
به گزارش نشریه «فایننشال تایمز»، کشورهای حوزه خلیج فارس، به جای اروپا را در تلاش‌های ایالات متحده برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران گرفته‌اند.
این تغییر تا حدی بازتاب‌دهنده آن است که چگونه سیاست «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای اولویت بخشیدن به ایالات متحده و به حاشیه راندن متحدان سنتی اروپایی، فضای بیشتری برای قدرت‌های میانی مانند کشورهای خلیج فارس ایجاد کرده تا در سیاست خارجی آمریکا اثرگذار باشند.
در حالی‌که دولت «باراک اوباما» در توافق برجام با مشارکت بریتانیا، آلمان، فرانسه، روسیه و چین یک روند چندجانبه را دنبال کرد، ترامپ عملاً به دنبال توافقی دوجانبه و سریع با جمهوری اسلامی است.
به گزارش رسانه انگلیسی، این تحول همچنین نشانگر یک تنش‌زدایی آشکار میان بازیگران حوزه خلیج فارس با ایران است. عربستان و امارات که دهه‌ها با ایران درگیر بودند، اکنون در تلاش‌ هستند تنش‌ها با تهران را کاهش داده و از وقوع جنگی دیگر در منطقه جلوگیری کنند.
در نتیجه، ریاض و ابوظبی که زمانی از حامیان پرشور تصمیم ترامپ برای خروج از برجام در سال 2018 و اعمال سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران بودند، اکنون به‌صورت علنی از تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران هسته‌ای میان تهران و غرب حمایت می‌کنند.
به این ترتیب، کشورهای خلیج فارس با استفاده از روابط خود با ترامپ، به عنوان وزنه‌ای متعادل‌کننده در برابر «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی عمل می‌کنند؛ کسی که خواهان اقدام نظامی است.
«علی واعظ»، کارشناس مسائل ایران در گروه بین‌المللی بحران می‌گوید حمایت کشورهای خلیج فارس بازی را تغییر می‌دهد، چرا که این کشورها در واشنگتن نفوذ بالایی دارند. او افزود: «ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش تحت تأثیر نتانیاهو و محمد بن سلمان قرار داشت که مخالف توافق با ایران بودند. اما اکنون عربستان سعودی ترامپ را به سمت توافق با ایران سوق می‌دهد و محمد بن سلمان نفوذ بیشتری نسبت به نتانیاهو دارد. این موضوع بسیار مهم است.»
مذاکرات غیرمستقیم میان دولت ترامپ و ایران توسط عمان تسهیل می‌شود؛ کشوری که از دیرباز روابط خوبی با تهران داشته و سعی دارد خود را به‌عنوان قدرتی بی‌طرف در خاورمیانه مطرح کند. این مذاکرات توسط قطر نیز حمایت می‌شود؛ کشوری کوچک که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه است و همچنان روابط خوبی با ایران دارد.
نشریه انگلیسی سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران را تلاشی برای کاهش تنش‌ها توصیف کرد و پیام این سفر را اطمینان خاطر به مقامات ایرانی دانست؛ این اطمینان که ریاض خواهان حفظ گفت‌وگو با جمهوری اسلامی ایران است و در هیچ اقدام خصمانه‌ای مشارکت نخواهد کرد.
به گزارش فایننشال تایمز، این کشورها نگران هستند که در صورت شکست مذاکرات و آغاز درگیری میان ایران با ایالات متحده و رژیم صهیونیستی، تاسیسات نفتی و زیرساخت‌های این کشورها آسیب ببیند؛ بنابراین آن‌ها خواستار اجتناب از وقوع هرگونه درگیری میان آمریکا و ایران هستند.
برخلاف کشورهای خلیج فارس، دولت‌های اروپایی که نقش کلیدی در مذاکرات برجام داشتند، اکنون به حاشیه رانده شده‌اند. مقامات اروپایی از ماه سپتامبر تاکنون چندین دور گفت‌وگو در سطح پایین با همتایان ایرانی خود داشته‌اند، اما دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرده‌اند که نقش آن‌ها در مذاکرات میان آمریکا و ایران محدود بوده است.
همچنین در سال‌های اخیر، تنش‌ها میان کشورهای اروپایی و ایران رو به افزایش بوده است؛ زیرا پس از خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام، اروپایی‌ها نتوانستند منافع اقتصادی ایران را حفظ کنند.
«صنم وکیل» مدیر برنامه غرب آسیا در اندیشکده «چتم هاوس» می‌گوید: «اروپایی‌ها به‌شدت به حاشیه رانده شده‌اند. آن‌ها دقیقاً در نقطه‌ای قرار گرفته‌اند که نمی‌خواستند باشند: نه در اتاق مذاکرات حضور دارند، نه امکان طرح مسائلشان را دارند و نه از مکانیسم ماشه گریزی دارند. این برای آن‌ها بدترین سناریوی ممکن است.»
بازار