بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / درمان‌های روان‌شناختی می‌توانند به تسکین درد کمک کنند و اکنون پژوهش تازه‌ای از دانشگاه Aarhus BSS نشان می‌دهد چه اتفاقاتی در مغز رخ می‌دهد و چه روش‌هایی برای بیماران، پزشکان و روان‌شناسان قابل استفاده است.
کمردرد، میگرن، آرتروز، علائم ماندگار پس از ضربه مغزی یا عوارض پس از درمان سرطان تنها چند مورد از مشکلاتی هستند که با درد مزمن ارتباط دارند. درد مزمن از هر پنج فرد بزرگسال، یک نفر را درگیر خود می‌کند و راه‌ حل آن همیشه دارو نیست.
به نقل از ساینس دیلی، یک مطالعه‌ جدید با نگاهی علمی به این موضوع نشان می‌دهد که چگونه برخی درمان‌های روان‌شناختی، با ایجاد تغییرات فیزیکی در مغز می‌توانند به کاهش این دردهای جسمی کمک کنند.
نویسنده اصلی این مقاله، پروفسور لنه واز (Lene Vase) از دانشکده روان‌شناسی دانشگاه آرهوس دانمارک می‌گوید: به‌طور سنتی، وقتی کسی درد دارد، به پزشک مراجعه می‌کند و معمولا هم دارو برای او تجویز می‌شود. اما این روش همیشه برای دردهای مزمن مؤثر نیست. در نتیجه بسیاری از پزشکان به دنبال جایگزین‌های مؤثرتر هستند. یکی از این گزینه‌ها، درمان روان‌شناختی است و ما اکنون یک قدم به فهم دقیق نحوه اثربخشی این درمان نزدیک‌تر شده‌ایم.
یک توضیح علمی
اینکه روان‌درمانی می‌تواند به کاهش درد کمک کند، موضوع جدیدی نیست. اما آنچه این مطالعه جدید ارائه می‌دهد یک توضیح علمی واضح‌تر از نحوه‌ اثرگذاری چنین درمان‌هایی است.
در مطالعات مختلف دیده شده که بیماران پس از درمان روان‌شناختی، احساس درد کمتری دارند. اما سؤال اینجاست: آیا این فقط یک احساس است؟ ذهن با پرت کردن حواس، درد را مدیریت می‌کند؟ یا واقعا تغییراتی فیزیکی در بدن رخ می‌دهد؟
در این مطالعه، گروهی از محققان مجموعه‌ای از تحقیقات پیشین را بررسی کرده‌اند. هر کدام از این مطالعات به‌تنهایی برای نتیجه‌گیری قطعی کافی نیستند، اما وقتی کنار هم گذاشته می‌شوند، الگویی روشن ظاهر می‌شود.
پروفسور واز توضیح می‌دهد: ما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا دقیقا مشخص کنیم کدام بخش از درمان‌های روان‌شناختی روی مغز اثر می‌گذارد و چطور این اثر را می‌گذارند. اما بررسی کنونی، سرنخ‌های خوبی به ما می‌دهد در مورد اینکه چه روش‌هایی مؤثرترند و چطور با تغییر در عملکرد مغز و نخاع، درد را کاهش می‌دهند.
وقتی مغز روی حالت «خلبان خودکار» است
یکی از روش‌هایی که بیشترین اثربخشی را نشان داده است، درمان شناختی-رفتاری (CBT) است.
درمان شناختی- رفتاری به تغییر دادن افکار خودکار کمک می‌کند، همان افکار و احساساتی که زمانی سراغمان می‌آیند که بی‌هدف و غیرفعال هستیم و مغز به‌نوعی روی حالت «خلبان خودکار» کار می‌کند.
در این حالت، شبکه‌ای خاص در مغز به نام شبکه پیش‌فرض (default mode network) فعال است. این شبکه با شبکه‌های مرتبط با احساس درد و هیجان تعامل دارد.
مطالعات نشان می‌دهند که وقتی فرد از طریق روان‌درمانی افکار و احساساتش را تغییر می‌دهد، الگوی فعالیت این شبکه‌ها هم تغییر می‌کند.
پروفسور واز می‌گوید: وقتی کسی درگیر درد مزمن است، این درد می‌تواند کل زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار دهد. از شغل گرفته تا روابط خانوادگی. فرد ممکن است از کارهایی که قبلا از آنها لذت می‌برده، دوری کند. اما وقتی بتواند از افکار و احساسات محدودکننده فاصله بگیرد و به زندگی طبیعی‌تر برگردد، این تغییرات با کاهش درد، بهبود کیفیت زندگی و تغییرات قابل مشاهده در مغز همراه است.
شاید فقط یک اپلیکیشن کافی باشد
به گفته‌ پروفسور واز، یافته‌های این پژوهش می‌توانند مورد استفاده پزشکان، روان‌شناسان و خود بیماران قرار بگیرند.
او اضافه می‌کند: در حال حاضر، بیشترین اطلاعات ما درباره‌ تاثیر جلسات حضوری با روان‌شناس است. اما خب، همه‌ افراد به روان‌شناس دسترسی ندارند. خوشبختانه، پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها و پرستاران هم می‌توانند افراد را در مسیر تفکر درمانی و تسکین درد راهنمایی کنند و حتی بعضی افراد می‌توانند با کمک یک اپلیکیشن، به خودشان کمک کنند.
طبق گفته‌ محققان، بیش از 500 اپلیکیشن برای تسکین روانی درد وجود دارد، هرچند هنوز میزان اثرگذاری همه آن‌ها از نظر علمی به‌طور کامل بررسی نشده است.
با این وجود پروفسور واز پیشنهاد می‌کند: تا زمانی که شواهد علمی دقیق‌تری به دست بیاید، اگر بخواهم شخصا اپلیکیشنی را انتخاب کنم، حتما گزینه‌ای را انتخاب می‌کنم که مبتنی بر درمان شناختی-رفتاری (CBT) باشد.