بزرگنمايي:

نسیم گیلان - فارس / در حالی‌که فصل کشت برنج در گیلان آغاز شده، بسیاری از کشاورزان به‌دلیل جهش سرسام‌آور قیمت نهاده‌ها و دستمزد کارگران، عطای شالیکاری را به لقایش بخشیده‌اند.
برنج‌کاران گیلانی، این روزها با بحرانی بی‌سابقه روبه‌رو هستند؛ افزایش سرسام‌آور هزینه‌ سموم کشاورزی و دستمزد نیروی انسانی، تولید برنج را از صرفه اقتصادی خارج کرده و زنگ خطر را برای آینده این محصول استراتژیک به صدا درآورده است.
بازار
در حالی که فصل کشت آغاز شده، بسیاری از شالیکاران به‌دلیل افزایش چندبرابری قیمت نهاده‌ها و دشواری تأمین هزینه‌های جاری، از ادامه فعالیت بازمانده‌اند. آن‌ها می‌گویند تولید برنج دیگر نه تنها سودی ندارد، بلکه برای بسیاری زیان‌ده شده است.
جعفر علیزاده، کشاورز اهل صومعه‌سرا، می‌گوید: «تا چند سال پیش با تمام سختی‌ها، برنج‌کاری برایمان مقرون‌به‌صرفه بود، اما حالا با هزینه‌های بالای کارگر، کود و سم، فقط بدهکار می‌شویم. کشاورز با این وضعیت چطور دوام بیاورد؟»
بر اساس گزارش میدانی خبرنگار ما، قیمت سموم پرکاربرد در شالیزارهای گیلان نسبت به سال گذشته بین 80 تا 90 درصد افزایش‌یافته و دستمزد روزانه نیروی کار به بیش از یک میلیون تومان رسیده است،
در چنین شرایطی، برخی کشاورزان ناچار شده‌اند زمین‌های خود را رها کنند یا به کشت محصولات جایگزین فکر کنند.
جعفر علیزاده، کشاورزی 55ساله از شهرستان صومعه‌سرا، با نگاهی نگران به شالیزار نیمه‌کشت‌ شده‌ است، می‌گوید: «من از بچگی در همین زمین‌ها بزرگ شده پدرم هم برنج‌کار بوده است، این کار فقط نان ما نبوده‌ و بلکه هویت‌ ما بوده. اما حالا دیگر از عهده‌اش برنمی‌آییم.»
به گفته این کشاورز «سال گذشته بابت هر لیتر سم حدود 150 هزار تومان هزینه می‌کردم ولی این مبلغ امسال به 350 هزار تومان رسیده است و همچنین یک کارگر اگر بخواهد یک روز درو کند، کمتر از یک میلیون تومان دریافت نمی‌کند. خب من با 2 هکتار زمین، چقدر باید خرج کنم؟ تازه اگر آفت نزند و باران درست بیاید.»
علیزاده با اشاره به کاهش توان مالی‌اش برای تأمین هزینه‌های اولیه می‌گوید: «امسال مجبور شده نصف زمین را اصلاً نکاشته و به شغل دیگر روی بیاورم‌ زیرا وام‌گرفتن هم دیگر فایده‌ای ندارد، چون نمی‌توانیم سر موقع قسط‌ها را بدهیم. 
این کشاورز گیلانی با صدایی که خستگی و دلسردی در آن موج می‌زند، اضافه می‌کند: «دولت اگر کاری نکند، ماها مجبور می‌شویم دست از این کار بکشیم. آن وقت دیگر نه برنج ایرانی می‌ماند، نه کشاورز گیلانی.»
کارشناسان حوزه کشاورزی هشدار می‌دهند که ادامه این روند می‌تواند پیامدهایی چون کاهش تولید داخلی، وابستگی بیشتر به واردات برنج خارجی، و تضعیف امنیت غذایی کشور را در پی داشته باشد. آنان خواستار ورود جدی دولت و حمایت‌های هدفمند برای تثبیت بازار نهاده‌ها و کاهش فشار بر کشاورزان هستند.
تولید برنج در گیلان، با هزاران سال قدمت، نه‌تنها بخشی از امنیت غذایی کشور را تأمین می‌کند، بلکه پیوندی عمیق با هویت فرهنگی و معیشت خانوارهای محلی دارد؛ اما امروز، در نبود حمایت مؤثر، این سنت دیرینه در آستانه فراموشی قرار گرفته است.