نسیم گیلان - شالی‌کاران از حدود شش ماه پیش تولید برنج را آغاز کردند و هم‌اکنون روزهای پایانی برداشت را به امید رونق تولید و افزایش درآمد سپری می‌کنند، اما گویا رنج شالی‌کاران با واردات بی‌رویه برنج خارجی، قرار نیست به گنج تبدیل شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، برنج به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی، نقش بسزایی در تولید ملی، ایجاد اشتغال، تأمین امنیت غذایی کشور و اقتصاد مردم استان‌های شمالی به ویژه گیلان دارد، تا جایی که زندگی و معیشت کشاورزان به این محصول استراتژیک و ارزشمند وابسته است.
استان گیلان با 238 هزار هکتار اراضی شالیزاری، بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است و رتبه اول کشور را به لحاظ سطح زیرکشت دارد و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.
ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و ارقام خزر، شیرودی، آنام، رش، گوهر و جمشید جو جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود.
بیشترین رقم‌های کشت شده برنج در این استان، هاشمی و علی کاظمی است که افزون بر 85 درصد محصول برنج گیلان را شامل می‌شود؛ بیشترین اراضی شالی استان نیز در شهرستان‌های رشت و صومعه‌سرا است.
شالی‌کاران از حدود شش ماه پیش با رنج فراوان تولید برنج را آغاز کردند و هم‌اکنون روزهای پایانی برداشت برنج را به امید رونق تولید و افزایش درآمد سپری می‌کنند تا محصول خودشان در بازار با قیمت مناسب به فروش برسانند، بلکه بتوانند با جبران هزینه‌ها، بخشی از نیازهای اقتصادی خود و خانواده را تأمین کنند، اما گویا رنج شالی‌کاران با بی تدبیری مسئولان متولی و واردات بی‌رویه برنج خارجی، قرار نیست به گنج تبدیل شود.
تولید برنج برای شالی‌کاران صرفه اقتصادی ندارد
احمد محمدی یکی از کشاورزان گیلانی با ابراز گلایه از افزایش هزینه‌های کشاورزی، می‌افزاید: هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت محصول برنج به شدت افزایش پیدا کرده است و تولید برنج دیگر برای شالی‌کاران صرفه اقتصادی ندارد، زیرا قیمت آن هزینه‌های سنگین تولید این محصول را پوشش نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه دولت از شالی‌کاران هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کند، خاطرنشان می‌کند: در بازه زمانی کاشت تا برداشت برنج کشاورزان رنج و زحمت بسیار زیادی را متحمل می‌شوند، اما حاصل چندین ماه دسترنج آن‌ها با سود ناچیزی نصیب دلالان بازار می‌شود.
این کشاورز گیلانی تصریح می‌کند: دولت باید با اعطای تسهیلات، اختصاص کود و سموم رایگان و ماشین‌آلات کشاورزی از شالی‌کاران حمایت کند، زیرا برنج یک محصول با ارزش و استراتژیک است و در تأمین امنیت غذایی کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.
محمدی تاکید می‌کند: دولت به جای واردات بی‌رویه برنج خارجی، اگر از شالی‌کاران و تولید داخلی به صورت همه‌جانبه حمایت کند، کشاورزان انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند و می‌توانند با تولید بیشتر برنج باکیفیت، کشور را خودکفا و حتی زمینه صادرات این محصول را فراهم کنند.
دولت به شالی‌کاران نگاه حمایتی ندارد
مهران حسینی یکی دیگر از کشاورزان گیلانی می‌گوید: افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تولید برنج و سود ناچیز محصول، رکورد بازار و نبود نگاه حمایتی از سوی دولت و متولیان امر به شالی‌کاران، موجب دلسردی شدید بسیاری از کشاورزان برای ادامه کار شده است.
وی ادامه می‌دهد: وضعیت اقتصادی بیشتر کشاورزان ضعیف است و تنها منبع درآمد آن‌ها از محل فروش محصول برنج تأمین می‌شود، از این‌رو موفقیت و سود اندک موجب بی رغبتی این قشر زحمتکش برای کشاورزی شده است.
این کشاورز گیلانی تصریح می‌کند: طی دو دهه گذشته بسیاری از کشاورزان، اراضی شالیزاری خودشان را به دلیل سود اندک حاصل از تولید برنج، به باغ کیوی تبدیل یا نسبت به فروش زمین‌ها با قیمت‌های پایین، به افرادی غیربومی اقدام کرده‌اند.
حسینی، مقصر اصلی کاهش یا تغییر کاربری اراضی کشاورزی را دولت می‌داند و می‌گوید: دولت علاوه بر اینکه از شالی‌کاران هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کند، طی دو سال گذشته با واردات بی‌رویه برنج خارجی زیان جبران‌ناپذیری به تولیدکنندگان برنج وارد کرد.
وی می‌گوید: هموطنان با خرید محصول برنج ایرانی از کشاورزان حمایت و به حفظ اراضی شالیزاری، تولید و اشتغال در بخش کشاورزی کمک کنند.
برداشت 95 درصد محصول برنج از شالیزارهای گیلان
صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این خصوص می‌گوید: از 238 هزار هکتار از شالیزارهای گیلان، تاکنون محصول برنج 95 درصد از شالیزارهای استان معادل 225 هزار هکتار برداشت شده است.
وی می‌افزاید: تاکنون افزون بر 200 هزار هکتار از شالیزارهای گیلان به روش مکانیزه و با استفاده از دستگاه‌های اختصاصی کمباین و مابقی به روش دستی توسط دروگران برداشت شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان خاطرنشان می‌کند: با توجه به شرایطی که امسال در فصل کاشت و برداشت برنج داشتیم، زمان نشا برنج در اردیبهشت دمای محیط پایین و سرد بود و در زمان برداشت برنج نیز با باران‌های موسمی مواجه شدیم که این عوامل اقلیمی و اکولوژیکی باعث دیر رسیدن برنج شد.
محمدی اضافه می‌کند: هم اینک در شالیزارهای شهرستان رودبار و مزارع بعضی از نقاط استان که ارقام دیررس کشت کرده‌اند، برداشت برنج در حال انجام است.
وی با اشاره به پیگیری‌های استاندار و نماینده ولی‌فقیه در گیلان و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعیین قیمت واقعی محصول برنج توسط شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی تصریح می‌کند: با توجه به مشکلاتی که طی دو سال گذشته به دلیل ناترازی در قیمت‌های پایه برنج به وجود آمد، امسال از شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی درخواست کردیم که قیمت پایه محصول برنج را مشخص کنند تا در حق تولیدکنندگان اجحاف نشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان ادامه می‌دهد: با توجه به شرایطی که در گیلان داریم هزینه‌های برنج را با مشورت تشکل‌های صنفی کشاورزان، کارخانجات و آنالیز واحدهای تخصصی حوزه کشاورزی و اساتید دانشگاه با در نظر گرفتن شرایط نهادها، دستمزد کارگران و سایر مؤلفه‌های تأثیرگذار، حداقل قیمت برای ارقام کیفی هاشمی را 950 هزار ریال به وزارتخانه اعلام کردیم تا مبنای شورای قیمت‌گذاری باشد و منتظر هستیم که در خصوص آن در سطح ملی تصمیم‌گیری شود.
محمدی اظهار می‌کند: علت اصلی مشکلاتی که طی دو سال گذشته در بازار برنج به وجود آمد، واردات بیش از نیاز کشور بود که در جلسات استان‌های شمالی از مسئولان استان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی درخواست کردیم موضوع برنج جدی گرفته شود.
وی اضافه می‌کند: این بحث از سال گذشته آغاز شد و در دولت چهاردهم نیز یکی از خواسته‌های نمایندگان مجلس در رأی اعتماد به وزیر کشاورزی این بود که بازار برنج به شرایط عادی بازگردد و متناسب با هزینه‌های کشاورزان که غالباً با مشکلات خرده مالکی و هزینه‌های بالا مواجه هستند، تنظیم شود؛ امسال با پیگیری‌های که انجام شد بعضی از درخواست‌ها به نتیجه رسید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه برنج به شکل‌های مختلف در کارخانجات استحصال و در بسته‌بندی برندهای مختلف در بازار عرضه می‌شود و قیمت آن پس از سورت و بسته‌بندی افزایش پیدا می‌کند، می‌افزاید: قیمت پایه در شالی‌کوبی به صورت عمده در نظر گرفته می‌شود که کارشناسی شده است و باید رعایت شود.
1 میلیون و 800 هزار تن برنج وارد کشور شده است
محمدی در خصوص نظارت فروش برنج خارجی در بازار می‌گوید: طی دو سال گذشته یک میلیون و 800 هزار تن برنج وارد کشور شده است که بیش از نیاز بازار بوده و هم‌اکنون در انبارها است و کسی نمی‌تواند مانع فروش آن در بازار شود، زیرا برای آن از پول کشور هزینه شده است اما برای اینکه این اقدام تکرار نشود تا آبان از ثبت سفارش واردات برنج جلوگیری شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه حجم زیادی از برنج خارجی وارد کشور شده است، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست دارم ممنوعیت واردات برنج را تمدید کنند تا مقدار برنج دپو شده در انبارها از طریق سامانه جامع انبارها در وزارت صمت مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان تصریح می‌کند: بسیاری از افراد در انتظار هستند تا آبان به پایان برسد و برنج خارجی را وارد کشور کنند، حتی در فضای مجازی و تریبون‌هایی که در اختیار دارند علیه مسئولان که مانع واردات برنج شده‌اند سیاه‌نمایی می‌کنند که برنج در کشور کاهش پیدا کرده است.
محمدی با بیان اینکه براساس ارزیابی انجام شده حداقل 12 درصد عملکرد تولید برنج در استان گیلان افزایش داشته است، می‌گوید: امروز در 19 استان برنج کشت می‌کنند و به مرز خودکفایی نزدیک هستیم؛ بنابراین با مدیریت تولید و کشت ارقام پر پتانسیل می‌توانیم نیاز کشور را تأمین کنیم.
وی با تاکید بر اینکه اکنون نیازی به واردات برنج نداریم و به اندازه کافی در کشور وجود دارد، می‌افزاید: واردات کالا بدون مطالعه دقیق و بیش از نیاز و تقاضا، تعادل بازار را به هم می‌زد؛ باید در واردات با هوشمندی تصمیم‌گیری شود، زیرا به تولید و اشتغال آسیب وارد می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» می‌گوید: در هیچ حوزه اقتصادی به اندازه بخش کشاورزی مشارکت مردم را نداریم و جهش تولید در بخش کشاورزی با مشارکت مردم فراهم شده است؛ بنابراین باید از کشاورزان حمایت کنیم تا سرسبزی و تولید و اشتغال در استان پایدار بماند.
واردات برنج تا آبان ممنوع شده است مهرداد لاهوتی، نماینده مردم شهرستان لنگرود در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: قانون‌گذار واردات برنج را از سی‌ویکم تیر تا پایان آبان 1403 ممنوع کرده است و دولت حق ندارد در این مقطع برنج وارد کشور کند، بنده این موضوع را در صحن مجلس شورای اسلامی در قالب تذکر و در دیدار با رئیس‌جمهور و وزیر جهاد کشاورزی مطرح کردم.
وی می‌افزاید: طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی در حال حاضر سرانه مصرف برنج در کشور 36 کیلوگرم است و به طور متوسط سه میلیون تن برنج در کشور مصرف و دو میلیون و 400 هزار تن تولید می‌شود؛ بنابراین باید 600 هزار تن برنج وارد کشور شود.
نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: برنج باید به اندازه نیاز وارد کشور شود، زیرا آسیب و ضررهای جدی به شالی‌کاران وارد می‌کند؛ این موضوع در سال‌های گذشته اتفاق افتاد و برنج بیش از نیاز وارد کشور شد که امسال باید آن را مدیریت کنیم.
لاهوتی در خصوص علت وجود حجم زیاد برنج‌های خارجی در بازار می‌گوید: این برنج‌ها در سال‌های گذشته بیش از نیاز وارد کشور شده است و نباید این اتفاق می‌افتاد؛ ما اکنون نمی‌توانیم در بازار جلوی فروش برنج‌های خارجی را بگیریم، اما امسال جلوی واردات آن را گرفتیم و به هیچ عنوان اجازه نخواهیم داد تا برنج وارد کشور کنند.
امسال نیاز به واردات برنج نداریم
جمیل علیزاده شایق، رئیس هیئت مدیره و دبیر انجمن برنج ایران نیز عنوان می‌کند: امسال تولید برنج در کشور بسیار خوب بوده است، با وجود اینکه استان خوزستان جزو استان‌های اصلی تولید برنج نیست، اما همانند سایر استان‌ها شرایط بسیار خوبی در تولید برنج داشته است.
وی می‌افزاید: سال 1403 نیاز به واردات برنج نداریم و انبارها پر شده است، اما افرادی در نوبت ایستاده‌اند و از رانت‌ها و ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و اصرار دارند که برنج خارجی وارد کشور کنند.
رئیس هیئت مدیره و دبیر انجمن برنج ایران خاطرنشان می‌کند: امسال تاکنون، حدود 450 هزار تن برنج وارد کشور شده است و اکنون به دنبال آن هستند که از گمرک اجازه ترخیص بگیرند، واقعاً من نمی‌دانم وقتی براساس قانون ثبت سفارش واردات برنج از تیر تا آبان 1403 ممنوع شده است و اگر وارد شد نباید توزیع شود، چرا این افراد با جوسازی با احساسات مردم و کشاورزان بازی می‌کنند؟
هزینه‌های سرسام‌آور کاشت، داشت و برداشت، تنش‌های آبی، افزایش چند برابری و غیرمعمول آب بهای کشاورزی، آزادسازی واردات برنج خارجی و آسیب‌های اقتصادی و معیشتی، مافیای بازار برنج و دلالان مهم‌ترین و بزرگترین مشکلات و موانعی است که بر سر راه شالی‌کاران قرار دارد؛ بنابراین از دولت و متولیان امر به ویژه وزارت جهاد کشاورزی انتظار می‌رود با رفع این مشکلات، در سال جهش تولید با مشارکت مردم، زمینه حفظ اراضی کشاورزی و رونق تولید و اشتغال در بخش کشاورزی را بیش از گذشته فراهم کنند.
گزارش از محمدرضا رشیدی، خبرنگار ایمنا
کد خبر 790242