نسیم گیلان - فارس / امروز ساکنان شهرهای ایران شاهد پدیده‌ای نادر در آسمان بودند؛ خطوط سفید و باریک هواپیماها که معمولاً در ارتفاعات بالای جو شکل می‌گیرند، این بار به دلیل افزایش دما، آلودگی و نبود باد، در ارتفاع پایین نیز قابل مشاهده بودند و بسیاری از پروازها را شامل شدند.
امروز چهارشنبه 14 آبان، برخی شهروندان ایرانی ابرهای خطی طولانی و باریک را در آسمان مشاهده کرده‌اند که شباهت زیادی به ابرهای طبیعی دارند. برای بررسی این پدیده، با صادق ضیاییان، مدیر مرکز پیش‌بینی هواشناسی گفتگو کردیم.
بازار
ضیاییان توضیح داد که این ابرها به نام Contrail یا ابرهای خطوط هواپیما شناخته می‌شوند و در ارتفاع بالای جو، معمولاً بین 8 تا 12 کیلومتر، تشکیل می‌شوند.
او افزود: «زمانی که هواپیما در این ارتفاع‌ها پرواز می‌کند، بخار آب و دی‌اکسید کربن خروجی از موتور با هوای سرد اطراف برخورد کرده و به سرعت به بلورهای یخ تبدیل می‌شود. نتیجه، نوار باریک سفید و کشیده‌ای است که در آسمان دیده می‌شود.»
مدیر مرکز پیش‌بینی هواشناسی درباره ماندگاری این ابرها گفت: «مدت زمان حضور Contrailها روی آسمان می‌تواند چند دقیقه تا چند ساعت متغیر باشد. مهم‌ترین عامل، رطوبت نسبی هوا در ارتفاع بالاست. اگر هوا مرطوب و سرد باشد، این خطوط یخی پایدارتر بوده و حتی می‌توانند به ابرهای سیروس گسترده تبدیل شوند. همچنین سرعت و جهت باد نیز بر پراکندگی و طول عمر آنها تاثیرگذار است.»
ضیاییان تاکید کرد که معمولا همه هواپیماها این ابرها را ایجاد نمی‌کنند: «در هوای خشک یا در پرواز در ارتفاع پایین، Contrail یا خطوط هواپیما شکل نمی‌گیرند یا خیلی کوتاه‌مدت هستند. به همین دلیل مشاهده این خطوط بیشتر در ارتفاعات بالای جو و در شرایط سرد و مرطوب رخ می‌دهد.»
وی افزود: «با این حال، امروز به دلیل افزایش دمای هوا، آلودگی و نبود باد، استثنائاً در ارتفاع پایین نیز Contrail شکل گرفت و شامل اکثر پروازها شد. این پدیده باعث شد خطوط سفید بر فراز شهرها بیشتر دیده شوند و برخی افراد آن را با ابرهای طبیعی اشتباه بگیرند.»
او در پایان تاکید کرد: «این ابرها معمولاً بارش مستقیم ایجاد نمی‌کنند، اما شاخص خوبی برای شرایط رطوبتی و جریان‌های هوایی در لایه‌های بالای جو هستند و می‌توانند اطلاعات مفیدی برای پیش‌بینی تغییرات جوی فراهم کنند.»