بزرگنمايي:
نسیم گیلان - ایسنا/گیلان باران بر کوهی مملو از زباله با مساحت بیش از 17 هکتار و بلندتر از 100 متر ارتفاع میبارید و در جان عزیز جنگل جاری میشد. چهار دهه بود که بارانهای نقرهای رشت برای این کوه حیاتبخش نبود و ابرهای بارانی با هر بارش، دامنه کوه زباله را میگستراند و رانش زبالهها و جاری شدن شیرابهها، سلامت مردم گیلان بخصوص مردم رشت و بندرانزلی و سراوان را نشانه میگرفت؛ اما پس از بهمن 1400 سرنوشت این جنگل طور دیگری رقم خورد و با دستور رئیسجمهور کارها برای رفع ابرچالش سروان سرعت گرفت تا آنجا که در جلسه 4 آبان 1402 استاندار گیلان گزارشی از پیشرفت 75 درصدی ساماندهی پسماند سراوان به شهید رئیسی داد.
در سفری که شهید آیتالله رئیسی به استان گیلان داشتند، مصوبات و اعتباراتی در نظر گرفته شد که از جمله آنها تصویب 1200 میلیارد تومان برای مدیریت پسماند در این استان بود، همین مصوبه در حال درمان دردی است که چهار دهه تن جنگلهای هیرکانی سراوان را میرنجاند.
چهار دهه پیش جنگلی سبز شکاف میخورد و به بهانه سه ماه کوتاه برای دفن زباله، عدهای با انگشت، قلب جنگلهای هیرکانی را نشانه میگیرند و روزگار کج مدار میگذرد و میگذرد، واین سه ماه به چهار دهه میرسد، اینجاست که انسان کاری میکند نعمت الهی برای آدمی نقمت شود و بارانهای نقرهای دیگر در این منطقه حیاتبخش نباشد.
در اوایل اردیبهشت 1403 پس از حدود چهار سال از آخرین بار، به سراوان میروم و روی کوه زبالهای که پیش از خاکریزی تا چشم کار میکرد زباله بود میایستم و گلهای وحشی زرد و بنفش و درختچههای کوچک، لنز دوربینم را صدا میزنند.
بوی متعفن زباله کمتر شده اما مگسها هنوز هستند ولی نه به قوت گذشته؛ رو به روی دو قله سر به فلک کشیده سبز به دوردست خیره میشوم. یک کوه پلاستیکی از لاستیکهای مستعمل بین دو قله سبز، چشمانداز هستی را کور میکند و انبوهی از مبلها و زبالههای خانگی و بیمارستانی سردرگم و ویرانگرند که پیش رو دیده میشوند. نه به سختی سال 98 اما کمی سخت نفس میکشم. زخم چهل ساله، خیلی عمیقتر از آن است که در دو سال بهبود یابد. دیوارهای مسلح خاکی میخواهند بگویند که کابوس زنده به گوری جنگل و وحشت تالاب انزلی از شیرابههای جاری کمتر شده است. کانالهای هدایت شده شیرابه میخواهند شهادت بدهند که هراس را از دریا و رودخانه گرفتهاند اما با همه جریان تعهد و مسئولیتی که از گفتوگو با نماینده پیمانکار در ذهنم نشسته باز هم از خودم میپرسم با کدام شاخص، روزی جنگل سراوان به عنوان لندفیل معرفی شده است؟! آیا کسانی که این سرنوشت تیره را رقم زدهاند پاسخگو بودهاند؟ شاید پس از این سوالات، بی اثر بودن اعتبارات تخصیص داده شده ذهنم را با سوالات و چالشهای دیگری مواجه کند، به یاد دی 1402 و جلسه پیگیری و بررسی اجرای مصوبات دور نخست سفر رییس جمهور میافتم.
در دی ماه 1402 استاندار در جلسه پیگیری و بررسی اجرای مصوبات دور نخست سفر رییس جمهور و هیات دولت به گیلان از آمادگی استان برای انجام دور دوم سفر آیتالله دکتر رئیسی و هیات دولت به استان خبر میدهد و میگوید: محل دفن زباله در منطقه سراوان رشت بیش از 40 سال رها شده بود اکنون پروژه ساماندهی این محل در حال اجراست و کسانی که این اقدامات را زیر سئوال می برند عنوان کنند خود چه قدمی در این حوزه برداشتهاند؟!
جمله «اکنون پروژه ساماندهی این محل در حال اجراست» جمله آشنایی نبود! به خصوص برای مردم منطقه سراوان که بیش از 4 دهه با این معضل مواجه بودند. اما اگر به عقبتر برگردیم به «چهارمین جلسه پیگیری رفع مشکلات تولید با حضور رئیس جمهور » در تاریخ 4 آبان 1402 در بخشی از این جلسه موضوع تکمیل «ساماندهی دفن پسماند سراوان» و «تکمیل تأسیسات پردازش پسماند و زبالهسوز 600 تنی رشت» در گزارشی از سوی استاندار گیلان مطرح میشود و رئیسجمهور ضمن تقدیر از عملکرد دستاندرکاران طرح ساماندهی دفن پسماند سراوان که به پیشرفت 75 درصدی رسیده است و دستور به رئیس سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبار مورد نیاز 80 میلیاردی، بر تسریع برای تکمیل این طرح حداکثر تا پایان سال جاری تاکید میکند.
شهید رئیسی همچنین با اشاره به گزارشات ارائه شده درباره طرح احداث زبالهسوز رشت که بهرغم پرداخت اعتبار 9 میلیون دلاری تنها 15 درصد پیشرفت داشته است، دستور داد با توجه به احتمال اهمالکاری پیمانکار و شائبه وجود فساد در انعقاد قرارداد آن، موضوع سریعا از سوی بازرسی نهاد ریاست جمهوری بررسی و پیگیری شده و نتیجه آن گزارش شود.
همچنین به دستور رئیسی مقرر شد بهمنظور بررسی و رسیدن به راهکاری مشخص برای نحوه ارائه تسهیلات مورد نیاز 2000 میلیاردی تکمیل زباله سوز رشت، جلسهای با حضور استاندار گیلان و نمایندگان دستگاههای مربوطه برگزار شود.استاندار گیلان با اشاره به پیشرفت فیزیکی بیش از 80 درصدی پروژه ساماندهی و بهسازی محل دفن زباله در سراوان رشت خاطرنشان میکند: بیش از هزار میلیارد ریال اعتبار برای این پروژه اختصاص یافته و کارها به صورت علمی پیش میرود.
اسدالله عباسی 6 اردیبهشت 1403 در گفتوگوی زنده تلویزیونی با مردم از سیمای گیلان (ویژه برنامه پاسخ) در حالی که باز مردم میخواهد آماده استقبال از رییسجمهور برای سفر دوم ه استان گیلان باشند، میگوید: 14 همت پروژه برای افتتاح در سفر ریاست جمهوری آماده است.
وی همچنین میگوید: همه استانهای کشور به نحوی با مشکل پسماند مواجه هستند، اما این مشکل در گیلان و مازندران به دلیل رطوبت متفاوت با سایر استانهاست.
وی با اشاره به ورود مستقیم خود برای رفع مشکل دفنگاه زباله سراوان رشت به یک بحران 40 ساله اشاره میکند و میگوید: این مسئله یک بحران جدی برای استان شده بود و در این شرایط، مشکلات مدیریت شهری را متحمل شدم و توان خود و استان را برای حل این مشکل به کار گرفتم و اکنون پروژه ساماندهی پسماند سراوان رشت در حال اتمام است.
نماینده عالی دولت در گیلان با بیان اینکه احداث تصفیهخانه شیرابه پسماند سراوان رشت با انتخاب بهترین پیمانکار برای مدیریت شیرابه حاصل از آن در دستور کار است، عنوان میکند: فراخوان انجام شده و از 28 اردیبهشت 1403 پیمانکار شروع به کار کرده است.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به موضوع تفکیک زباله از مبداء و فرهنگسازی آن ادامه میدهد: تولید 2200 تن زباله به 1600 تن رسیده است.
استاندار گیلان در ادامه تاکید میکند: مسائل حقوقی مربوط به احداث زبالهسوز رشت نیز بررسی شد و قرار است پیمانکار با دریافت تسهیلات کار را ادامه دهد.
آری پس از 4 دهه در سفری که رئیس جمهور به استان گیلان داشتند، مصوبات و اعتباراتی در نظر گرفته شد که از جمله آنها تصویب 1200 میلیارد تومان برای مدیریت پسماند در استان گیلان بود که 100 میلیارد تومان آن در اردیبهشت ماه به دستگاه مجری با نظارت استانداری گیلان اختصاص یافت.
بر کسی پوشیده نیست که مدفن زباله سراوان با بیش از چهار دهه فعالیت و دپوی نامناسب زباله به روش تل انبار، به یکی از بزرگترین مشکلات استان گیلان و یک چالش در دهههای اخیر تبدیل شده است. دفن زباله در این مدفن تنها به صورت تخلیه و تل انبار بوده و علیرغم مصاحبهها و گفتاردرمانیهای بیثمر که فقط آرامش اهالی سراوان را به هم ریخت، عملیات مناسبی جهت پوشش مناسب آن انجام نشده است.
از عمده مشکلات این محل میتوان اشاره کرد به دفن با سطوح بدون پوشش زباله به خصوص در آفتاب شدید و زیر باران و گسترش زبالهها و شیرابهها به سمت جنگل که بوی بسیار نامطبوع و تولید حشرات فراوان را به دنبال داشت و در برخی فصول سال مشکلات عدیدهای برای مردم منطقه سراوان ایجاد کرده بود، همچنین خروج شیرابه و جاری شدن آن در رودخانههای استان و نابودی مزارع و حیات رودخانهای منطقه و بخشی از استان، رانش زباله به سمت جنگل و نابودی حیات وحش و محیط زیست منطقه، نابودی و ایجاد بیماری در حیوانات و پرندگان موجود در منطقه، نابودی مزارع، مهاجرت روستاییان، تعطیلی کسب و کار و کاهش ارزش زمینهای منطقه و بسیاری مشکلات دیگر که کمترینش ناراحتیهای پوستی بسیار شدید و دردناک بود که رهاورد انفعال و قصورات تصمیمگیرندگان برای اهالی این سرزمین است.
تضییع حقوق عمومی در حوزههای مختلف به دلیل عدم انجام تکالیف قانونی توسط مدیران سازمانها، ادارات و نهادهای عمومی در خصوص پسماند سراوان قطعی بود و از این رو، دادستان عمومی و انقلاب مرکز گیلان، برخورد قاطعانه با متخلفان را در دستور کار قرار داد.
بیگمان شرایط به وجود آمده گواه است که در صورت آنکه دستگاههای نظارتی به وظایف قانونی خود عمل میکردند این بحران پدید نمیآمد و بخش قابل توجهی از بودجهها و منابع نظام به دلیل ناکارآمدی و ضعف عملکرد نظام مدیریت پسماند در استان گیلان و در راستای این ضعف بزرگ و عدم مدیریت یکپارچه و به واسطه ضعف عملکرد مسئولان در اجرای سیاستها و پروژهها از بین نمیرفت.
بارزترین نمود این امر را میتوان در از بین رفتن تأسیسات احداث شده برای تصفیهخانه شیرابه در سراوان مشاهده کرد؛ بدیهی است که در نظر گرفتن رانش زبالهها امر چندان دشواری نبوده است که 11 دی 1402 رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت با بیان اینکه در مورد این تصفیهخانه نظر کارشناسی احصاء شده است، افزود: منتظر صدور رای شبه قضایی ماده 38 برای تعیین تکلیف پیمانکار پروژه هستیم که با خلع ید بلافاصله پیمانکار جدید انتخاب میشود.
تخصیص بودجههای اختصاص یافته به موضوع پسماند در استان گیلان به گونهای بود که امکان جابجایی بودجههای تخصیص یافته در بخشهای گوناگون وجود نداشت به عنوان مثال این نظام نمیتوانست بودجه اختصاص یافته به زباله سوز را که با تردیدها و اما و اگرهای فراوانی روبرو بود به سایر بخشهای نظام مدیریت پسماند از قبیل پایش کاهش تولید، افزایش تفکیک احداث تصفیهخانههای شیرابه و بهروزرسانی کارخانههای تولید کمپوست اختصاص دهد همین امر سبب شد که مسئولان استانی برای از دست ندادن بودجه اندک اختصاص یافته به زباله وز که خود نسبت به کم بودن و اثربخش نبودن آن اذعان داشتند تمام تلاش خود را انجام داده و این بودجه را در نهایت صرف احداث زیرساختهایی کنند که مشخص نبود چه زمانی به مرحله بهرهبرداری میرسد.
با توجه به آنچه گفته شد، شاخصهای عملکرد ارتباط میان اضلاع مختلف بر منفعت اقتصادی شرکتهای بزرگ و لابیهای سیاسی گسترده برای دستیابی به منفعتهایی در سطح استانی و ملی بود و یا اولویت پروژههای تعریف شده در خلاء ناشی از سیاستهای کلان بر اساس سلیقه مدیران یا منافع افراد و سازمانها تغییر پیدا میکرد و به همین دلیل با عدم اثربخشی بودجههای تخصیص یافته مواجه بودند که بخشی از این مستندات در گزارش راهبردی پسماند استان گیلان (وارونگی هرم مدیریت پسماند و تبعات آن) از مرکز بررسی استراتژیک در بهمن 1398 منتشر شد در زیر آمده است.
استان گیلان از نظر وضعیت بحرانی مدیریت پسماند در شرایط ویژهای به سر میبرد؛ بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی و کمبود زمین برای دفن اصولی زباله، چهار دهه گیلان را دچار بحران کرد در کنار این بحران حجم قابل توجه گردشگران و ساکنین موقت در شهرکهای ویلایی ساحلی و گردشگری پسماند قابل توجهی در روستاها به دلیل سبک مصرفی زندگی ایجاد کردند سند جامع مدیریت پسماند گیلان در سال 97 به تصویب کارگروه پسماند رسید در این سند طبقهبندی استان به هفت پهنه مدیریت پسماند توصیف جامعی از وضعیت و نیازهای هر یک از این پهنهها ارایه شد.
تا آبان 1401 روش دفن در قالب تل انبار بود؛ در روش تلانبار زبالهها در مناطق دارای زمینهای پَست تل انبار میشوند، بخشی از این کار برای بازیافت زمین است ولی بخش عمده آن به عنوان روشی است برای دفع زبالههای خشک. در نتیجه عمل میکروبها، حجم زبالهها به اندازههای قابل توجه کاهش یافته و زمین از نو برای کشت آماده میشود. نقطه ضعفهای تل انبار کردن زباله از این قرار است؛ زباله در معرض مگسها و موشها قرار میگیرد و منبع ایجاد بوهای مزاحم و مناظر ناپسند میشود همچنین زباله های سبک در نتیجه باد به اطراف پراکنده میشوند و زهکشی شیرابه تل انبار باعث آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی میشود.
یک کمیته در سال 1967 تل انبار کردن زباله را به عنوان غیر بهداشتیترین روشی که موجب خطرهای بهداشت همگانی، مزاحمت و آلودگی شدید محیط زیست میشود، محکوم کرده است که باید تل انبار کردن زباله غیرقانونی اعلام و به جای آن روشهای معتبر به کار گرفته شود. یکی از روشهای اصولی میتواند استفاده از زبالهسوز باشد. در زمستان سال 1391 گزارش پروژه زبالهسوز شهر رشت به کارفرمایی شهرداری رشت و مشاوره دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران انجام شد که در این مطالعه آمده که زبالهسوزها هم معایب و محاسنی دارند که ابتدا محاسن و بعد به معایب آن اشاره میشود.
بر اساس این ارزیابی و مطالعه، از محاسن زبالهسوزها میتوان به محو سریع زباله در اماکن تولید آن و اینکه نیاز به زمین کمتری در ارتباط با روش دفن بهداشتی دارد، همچنین مواد خاکستر بجا مانده از نظر بیولوژیکی مخاطرهانگیز نبوده و قابل دفن هستند را به شمار آورد و اینکه وضعیت آب و هوا و تغییرات جوی اثر مهمی در فرآیند ندارد و از معایب آن میتوان به سرمایهگذاری اولیه بالا، موضوع آلودگی هوا درصورت رعایت نکردن اصول زباله سوزی، اینکه از خود خاکستر و مواد پس مانده بجای میگذارد و اینکه احتیاج به پرسنل کارآزموده و مجرب دارد، هزینه نگهداری وتعمیرات دستگاهها بالاست و برای دفع نهایی مواد زائد خطرناک ازجمله مواد رادیواکتیو و مواد قابل انفجار روش مناسبی نیست اشاره کرد.
اما در ادامه این ارزیابی آمده دلایل توجیه پذیری استفاده از زباله سوز و احداث زباله سوزها در شهرهای شمالی کشور مؤلفههای مهمی هستند مانند: تراکم بالای جمعیت و کمبود فضای مناسب و کافی جهت دفن انبوه زبالههای اهالی و گردشگران، ارزش بالای زمین از نظر اقتصادی و اجتماعی و زیستگاهی، اقلیم بسیار حساس و شکننده منطقه، اهمیت استراتژیک فعالیت ای کشاورزی و گردشگری، وجود جنگلهای انبوه و با توجه به بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی در این استانها و تولید شیرابه در ازاء هر تن زباله، آلودگی مضاعفی را به محیط تحمیل میکند.
در بسیاری از کشورهای موفق جهان از تکنولوژی مرتبط با زباله سوز نیز استفاده میشود در ایران نیز این گزینه بارها مطرح شده است به ویژه آنکه در استانهای شمالی به دلیل کمبود زمین مناسب، برای پسماند و عدم تطابق محلهای دفن کنونی با ضوابط محیط زیستی این گزینه با مقبولیت بیشتری مواجه است با این وجود واریز منابع مالی به این پروژه به دلیل دشواری تامین اعتبارات مورد نیاز با تردیدهای جدی روبرو بوده که در معایب زباله سوزها به بخشی از این مؤلفهها اشاره شد.
در نشستی که با موضوع بررسی چالشهای مدیریت پسماند کشور با محوریت زبالهسوزی و بازیابی انرژی توسط مرکز مطالعات و برنامهریزی شهری و روستایی سازمان دهیاریها و شهرداریهای وزارت کشور در تاریخ 12 اسفند 96 برگزار شد بر اساس نظرات ارائه شده کارشناسان و متخصصان دانشگاهی چنین نتیجهگیری شد؛ زبالهسوزها گرانترین و پیچیدهترین روشهای دفع پسماند هستند که نیاز به نیروهای بهرهبردار آموزش دیده داشته و هزینههای سرمایهگذاری بهرهبرداری و نگهداری بسیار بالایی دارند.
دانشگاه تهران نیز در جایگاه مشاور شهرداری رشت استفاده از زبالهسوزها را تنها به عنوان بخشی از مدیریت جامع پسماند مبتنی بر هرم مدیریت پسماند و با شرط کاهش زباله و تفکیک آن مجاز دانسته است حال با این سوال مواجهیم که آیا چنین مدیریتی پدید آمده است؟
موسی فکور، معاون عمرانی استاندار گیلان 8 اردیبهشت 1403 در محل سراوان در گفتوگوی اختصاصی با ایسنا زباله سوز را نقطه پایانی بهسازی سراوان دانست و یادآور شد: در گیلان هفت پهنه پسماندی داریم که سراوان پهنه مرکزی است و می خواهیم زباله های ورودی را به صفر برسانیم که در این راستا به زباله سوز نیاز داریم.
وی با اشاره به معطلی 10 ساله زباله سوز رشت، میافزاید: اقدامات لازم در حوزه معاونت اجرایی رئیسجمهور انجام و مقرر شد 2000 میلیارد تومان اعتبار از محل صندوق توسعه و از طریق بانک رفاه به پیمانکار جهت احداث زباله سوز پرداخت و کار آغاز شود.
شوقی شهردار رشت نیز 8 اردیبهشت 1403 در گفتوگوی اختصاصی با ایسنا با اشاره به آخرین وضعیت ساماندهی لندفیل سراوان گفت: سراوان تا دو سال گذشته محل دفن زباله شهر رشت و شهرهای اطراف در پهنه مرکزی استان گیلان بود، اما از آبان 1401 پروژه بهسازی لندفیل سراوان را آغاز کردیم.
وی با اشاره به وسعت لندفیل سراوان می وید: زباله ها دره ای به عمق 100 متر را پُر و تبدیل به تپه کرده بودند، اما امروز 14 هکتار از این لندفیل را پوشش دادیم و دارای فضای سبز قابل قبولی شده است.
شهرام توانا، مدیر سازمان پسماند شهرداریهای استان گیلان در گفتوگو با ایسنا افزود: اولین دستور استاندار برای این اَبَر چالش این بود که نباید یک متر به طول و عرض این سایت اضافه شود که به این صورت فرآیند گستردگی این سایت قطع شد و مساحت 17 هکتار به 17.1 هکتار نرسید و سپس آرام آرام بهسازی محیطی آغاز شد و 14 هکتار از مساحت سایت زباله به روش اصولی پوشش داده شد.
توانا با تاکید بر این که خط قرمز ما حفظ سلامت مردم و محیط زیست است، ادامه داد: تا پایان اردیبهشت ماه 1403با مشخص شدن پیمانکار تصفیه خانه، شیرآبه تصفیه شده و استاندارد روانه طبیعت میشود، به این ترتیب این مکان را دوباره به طبیعت باز میگردانیم.
بر اساس یافتهها و مستندات موجود پس از انعقاد قرارداد با یک شرکت دیگر مطالعات اصولی انجام شد.
بر اساس مستندات موجود از مهمترین اقدامات و عمده عملیات موضوع قرارداد و برنامههای شرکت معرفی شده میتوان به عملیات دفن زباله، عملیات اجرای پشتههای خاکی و سطح نهایی تاج مدفن، اجرای چاههای زهکش گاز، اجرای سیستمهای زهکشی و هدایت شیرابه، اجرای دیوار خاک مسلح پایین دست مدفن، اجرای فنداسیون لاشه سنگی مستقر در دره پایین دست، اجرای حوضچههای خاکی محل جمعآوری شیرابه در خطالقعر پایین دست، احداث جاده دسترسی، احداث مسیرهای تخلیه زباله، سمپاشی زبالهها در بخش نمایان زباله، پوشش بیش از 4.5 هکتار از سطح نهایی مدفن با خاک رس غیرقابل نفوذ، اجرای پلتفرم مخصوصی جهت سهولت تخلیه زبالهها و کوبش آنها، انتقال زبالهها از بخشهای مختلف مدفن به پلتفرم بالا و کوبش وشیببندی سطح نهایی به مساحت 2.5 هکتار، احداث یک پلتفرم تخلیه در پایین دست مدفن جهت زباله ریز از پایین به بالا در مدفن، اصلاح شیب بندی 2.5 هکتار از سطح بالا (حدود 25000 مترمکعب جابجایی زباله) پوشش بخش اصلاح شیب شده (حدود2.5هکتار) اشاره کرد.
آنچه تا به امروز در فرآیند کار شاهدیم نیز بسیار تامل برانگیز و قابل توجه است که میتوان به اتمام حدود 85 درصد از پوشش سطح نهایی مدفن، شروع اصلاح پشتههای قدیمی و اجرای سیستم زهکش برای زبالههای دپو شده رو آنها، خاکریزی بخشی از پشتههای کیلومتر 450 تا 650 (حدود 4000 مترمکعب)، شروع زباله برداری و شیبزنی بخش اصلی مدفن در سمت شمالی (حدود 4000 مترمکعب) اشاره کرد.
در بخش عملیات احداث فنداسیون لاشه سنگی و دیوار خاک مسلح نیز اقدامات زیر انجام شد:
• زباله برداری در طول 300 متر و ارتفاع 15 متر به حجم حدود 20 هزار مترمکعب
• لجن برداری به حجم حدود 6 هزار متر مکعب
• پی کنی به حجم حدود 7 هزار متر مکعب
• اجرای لاشه چینی حدود 20 هزار متر مکعب برای فونداسیون دیوار
• بتنریزی فونداسیون سنگی جهت افزایش سختی آن
• خاکریزی سطح لاشه سنگ ها جهت ایجاد پلتفرم مناسب اجرای دیوار
• اجرای بیش از 1500 متر طول از دیوار (تکمیل دیوار 9 متری در بخش 100 متری جنگل)
• انتقال بیش از 20 هزار مترمکعب زباله کهنه پشت دیوار خاک مسلح
• اجرای 300 متر از کانال شماره 1 در بخش پشت دیوار خاک
• اجرای 25 حلقه چاه گاز جهت جمع اوری گازهای خروج
• احداث بیش از 12 کانال زهکشی شیرابه با طولی بیش از 800 متر
• اجرای سیستم زهکش با لولهگذاری و مصالح فیلتر در طولی بیش از 400 متر
• احداث کانالهای جمع آوری و جداسازی آب های سطحی با طولی بیش از 500 متر
• انتقال تمامی کانالهای جمع اوری شیرابه یه کانال جهت انتقال به حوضچه های شیرابه و تصفیه بهداشتی آن
• احداث سه پلتفرم تخلیه زباله در سه کد ارتفاعی مختلف جهت کنترل زباله ورودی و مدیریت مناسب دفن زبالههای دپو شده
• دفن از پایین به بالای زبالهها با کوبش مناسب
• دفن 370 هزار مترمکعب زباله ورودی روزانه تا 30 دی (360000 مترمکعب کل زباله مورد نیاز)
حفر چاه های گاز (25 عدد چاه 18 متری)
2 لوله افقی احداث شده جهت خروج شیرابه های محبوس
اهم موارد انجام شده در پروژه ساماندهی محل دفن سراوان را میتوان به شرح ذیل توضیح داد:
مبلغ صورت وضعیت نهایی 115 میلیارد تومان
مبلغ تعدیل نهایی 37 میلیارد تومان
مبلغ کل کارکرد پیمانکار 152 میلیارد تومان
کل مبلغ پرداخت شده 120 میلیارد تومان
کل زباله دفن شده : 430هزار متر مکعب
میانگین زباله دفن شده: 900 تن در روز
هزینه خالص دفن ماهانه زباله: 4 میلیارد ماهانه ( شامل زباله، جاده سازی، پوشش موقت، سم پاشی و غیره)
در کنار ضرورت به روز رسانی طرح جامع مدیریت پسماند استان گیلان در راستای تاکیدات استاندار، طرح افزایش حجم تولید زباله در روستاها یکی از پیامدهای ویلاسازی است. با توجه به گفتوگوی خبرگزاری ایسنا با مدیر سازمان پسماند گیلان در دی 1402 در دنیا سرانه تولید زباله روستایی 150 تا 200 گرم و شهری 350 تا 400 گرم است؛ این در حالی است که ما سرانه روستایی 650 گرمی و شهری 850 گرمی داریم لذا روستاییان از دهیار گرفته تا ساکنین روستا باید از طرح مدیریت پسماند تبعیت کنند.
آفت ساخت و سازهای زیاد بافت روستا را تغییر داده اما با گذشت زمان مردم به آسیبهای عدم ساماندهی پسماند پی بردهاند و فعالیت خوب و موثر در شهرهای گیلان در حوزه مدیریت پسماند به کمک فعالان محیط زیست و مؤسسههای مردم نهاد با حمایت فرمانداران و شهرداران و بخشداران، در حال انجام است؛ شوراهای مدارس فعال هستند و با همکاری شهرداریها و آموزش و پرورش، انتخاب شهردار مدارس با کمک شورای مدرسه انجام میشود و هماکنون در چند شهر مانند کیاشهر و لولمان و لاهیجان و لنگرود شهردار مدرسه داریم که بر اساس گفتهها و پیگیریها و مستندات موجود، در آینده نزدیک، شاهد تغییرات بسیار موثر در حوزههای مدیریت پسماند و حتی نصب سامانههای زبالهسوزی و ریجکتسوزی خواهیم بود.
با توجه به موارد فوق و آفت ویلاسازی در روستاها، سهم روستاهای استان 25 درصد از حجم زبالههای تولید شده است و طی ایام مسافرپذیر در استان گیلان با حجم بالایی از زباله مواجه هستیم ؛ طبق آخرین آماری که در 15 روز اول سال از تمام شهرداریهای استان گیلان احصا کردیم، تولید زباله تا 30 درصد افزایش را نشان میداد؛ زبالههایی که بین جادهها و روستاها بسیار به چشم میخورد و حتی وقتی به کوهها و کنار رودخانهها مراجعه میکنیم متاسفانه حجم بالایی از زبالههای رها شده را شاهد هستیم و مسافران به جای اینکه زبالههای تولید شده را با خود به محل مناسب جمعآوری ببرند در کوه و رودخانه پرت میکنند که نه تنها نیروهای شهرداری بلکه حتی گروههای مردم نهاد نیز به راحتی نمیتوانند این پسماندها را جمعآوری کنند.
ساماندهی پسماند تولیدی توسط مردم مطالبه همان مردم است و بیتردید بدون همت عمومی اهالی روستا و یا شهر از حجم زباله هیچ منطقهای کاسته نمیشود؛ بیشک زمین پاک حق همه مردم است چون هیچ شهروندی بوی نامطبوع و انباشت زباله را دوست ندارد و باید با یک همت عمومی سراغ تفکیک زباله برویم. چون خروج زباله تفکیک شده از خانه میتواند یکی از اثرگذارترین رویکردهای ساماندهی پسماند و بخشی از حرکتهای فرهنگی برای جلوگیری از اتلاف وقت در مدیریت پسماند باشد.
انتهای پیام