نسیم گیلان

آخرين مطالب

خانه تاریخی «زرواس» و مهاجری که با حرفه نانوایی به رشت آمد فرهنگي

خانه تاریخی «زرواس» و مهاجری که با حرفه نانوایی به رشت آمد
  بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا/گیلان خانه زرواس، یکی از بناهای تاریخی به جامانده در محله باقرآباد رشت است که معماری بومی گیلان را دارد. این خانه یادآور زمانی است که اقوام ترک تبار از قفقاز به اجبار به رشت مهاجرت کرده و در محله باقرآباد ساکن می‌شوند.
*تلارِ کشیده‌اش در طبقه دوم با آن نرده‌های تراش خورده آبی نیلی رو به خیابان اصلی، یادآور معماری چند دهه پیش گیلان است.
زمانی‌که بیشتر خانه‌های گیلان چنین سبک معماری داشت.
اگرچه درب چوبی عمارت را تعویض کرده و جایش آهنی گذاشته‌اند اما اهالی محله باقرآباد هنوز درب چوبی که گُل‌های برجسته‌ی واژگونی داشت، از یاد نبرده‌اند.
خانه تاریخی زرواس، درست در گذر اصلی خیابان باقرآباد، نبش کوچه فرعی شهید فرقان بین و روبروی مسجد صمدخان قرار گرفته است و هر کس از خیابان اصلی باقرآباد یا فرعی‌های این محله شلوغ می‌خواهد راه میانبری به محلات گلسار، سعدی، تختی و بوسار بیابد، حتما این خانه زیبا را می‌بیند.
اگرچه طبقه نخست روبه معبر اصلی واحدهای تجاری است، اما کرکره مغازه‌ها همیشه بسته است.

نسیم گیلان

«ناصر زرواس»، یکی از مالکان فعلی خانه سخاوتمندانه پذیرای ما در خانه پدری‌اش می‌شود. او تنها دو سال داشت که پدرش «کاظم زرواس» از دنیا می‌رود و تنها خاطرات محوی از پدری دارد که به او گفته بودند از مهاجران بادکوبه (همان باکو پایتخت فعلی کشورآذربایجان) بود که در جوانی به رشت مهاجرت کرده و در همین خانه ساکن شده است.
گفته می‌شود مالک نخست این خانه معلمی بنام «فرزانه کاری» بوده و بعدها به روسیه مهاجرت کرده است که بعدها کاظم زرواس این خانه را می‌خرد.
درب این خانه تاریخی که باز می‌شود، راهرویی را می‌بینیم که با نرده‌های چوبی به طبقه دوم می‌رود. انتهای راهرو به حیاط بزرگی باز می‌شود که کف آن هنوز سنگفرش است. دو سوی حیاط باغچه‌بندی است و دور باغچه‌ها خشت‌های مربعی به صورت زیگزاس، باغچه‌بندی‌های قدیم را تداعی می‌کند. درختان نارنج و پرتقال حیاط در این فصل لابه‌لای برگ‌های سبز مرکبات می‌درخشد.

نسیم گیلان

بنا، کاملا قرینه ساخته شده و جز راه پله میانه، دو راه پله دیگر در ضلع شرقی و غربی حیاط، با نرده‌های چوبی تراش خورده به طبقه بالا می‌رود.
کف اتاق‌ها در هر دو طبقه پل کوبی (تخته پوش) است و کل بنا بر یک کرسی چینی قرار گرفته است. کرسی چینی محفوظ شده و ورودی *گربه روی بنا در چند جا با پنجره‌های مشبک باز است تا به گردش هوا کمک کند.
طبقه دوم عمارت نیز تلاری کشیده دارد. اتاق‌های تودرتو، درب و پنجره‌های متعدد به رنگ آبی نیلی در تیررس است. راهروی طبقه دوم، به تِلار روبه خیابان می‌رود. وقتی در وسط تلار می‌ایستید، گنبد مسجد صمدخان درست روبروی عمارت قرار می‌گیرد.

نسیم گیلان

در یکی از تاق‌ها، عکس‌های خانواده زرواس نصب شده است. تصویری از کودکان قد و نیم قدی که در همان طفولیت پدر خود را از دست داده‌اند.
ناصر زرواس که کوچک‌ترین پسر خانواده است، می‌گوید: « آنگونه که مادرم، هاجر فرزانه، تعریف می‌کرد، پدرم در جوانی از بادکوبه به رشت مهاجرت می‌کند. همان زمان‌هایی که روسیه، افرادی را که تابعیت نداشتند، از منطقه قفقاز بیرون می‌کرد. بیشتر این مهاجران در محله باقرآباد رشت ساکن می‌شوند.
تُرک‌های منطقه بادکوبه در کار نانوایی مهارت داشتند. پدرم نیز حرفه نانوایی پیشه کرد. او مرد بسیار کوشایی بود. نانوایی نبش همین کوچه را پدرم دایر کرد. در سبزه میدان و محله بیستون رشت هم نانوایی راه‌اندازی کرد و با تلاش زیاد توانست در همین راسته باقرآباد و زیرکوچه، چند مغازه بخرد. اما زندگی‌اش کوتاه بود.36سالش بود که با مریضی آسم و مشکل قلبی از پا درآمد و بیشتر اموالش برای درمان او هزینه شد.
ما پنج خواهر و برادر هستیم، خواهر کوچکم بعد از فوت پدرم به دنیا آمد. من هم خاطره‌ای از پدرم به یاد ندارم و از اموال پدرم تنها همین خانه باقی مانده است.
مادرم سال 1380 فوت کرد. او حتی در زمان حیاطش تعداد زیادی سفال خرید تا اگر روزی سقف خانه مشکل پیدا کرد، برای تعویض سفال‌ها مشکل نداشته باشیم. آن سفال‌ها هنوز گوشه حیاط موجود هست.
این خانه هم با درایت مادرم باقی ماند. مادرم اتاق‌ها را اجاره می‌داد و هزینه زندگی ما را تامین می‌کرد. برخی از مستاجرها را یادم هست، خانمی بود که تا زمان فوت در همین خانه زندگی می‌کرد. بانوی دیگری همسایه ما بود. دختر آقای زردشت نامی که کمی جلوتر خانه‌اش هنوز هست و بعد از ازدواج مستاجر ما شد. زن‌ها توی حیاط جمع می‌شدند و از چاه حیاط آب برداشته و ظرف‌های خود را می‌شستند.

نسیم گیلان

پدرم وقتی از بادکوبه مهاجرت کرده و به رشت آمد، در همین خانه ساکن شد. مجاور همین ملک، خانه مادربزرگم بود و در عالم همسایگی خاطرخواه مادرم شده و باهم ازدواج می‌کنند. بعدها پدرم هم این خانه و هم خانه پدربزرگم را می‌خرد. پدربزرگم اسب و ارابه داشت و مثل خیلی از اهالی باقرآباد در کار حمل کالا و بار و مسافر بود.
درحال حاضر فقط من در این خانه زندگی می‌کنم و بقیه در زمان اوقات فراغت اینجا می‌آیند. ما هم دوست داریم این خانه تا ابد سرپا بماند ولی تمکن مالی ما محدود است. اگر کسی پیدا شود و خانه را خریده و به همین شکل مرمت کند، ما هم خوشحال می‌شویم و گهگاه می‌توانیم خاطرات کودکی‌مان در حیاط خانه را زنده نگه داریم.
یادم هست، انتهای همین خیابان اصلی باقرآباد به سمت بوسار، بازار روز بود. چانچوکش‌ها وسایل خود را برای فروش می‌آوردند. (چانچو؛ زنبیل‌های حصیری بود که با یک چوب بهم متصل شده و بر دوش چانجوکش می‌گذاشتند)
من راه‌آهن رشت را یادم هست، البته قطار را ندیدم، ریل‌هایش را یادم هست، از خیابان سعدی رد می‌شد. پل بوسار را هم یادم هست، یک دهنه قوسی داشت بعد از اینکه خراب کردند، پایه‌های بتنی‌اش مدت‌ها در رودخانه افتاده بود.»

نسیم گیلان

از تلار طبقه دوم، خیابان اصلی باقرآباد را می‌نگرم. محله‌ای شلوع که روزگاری، مملو از اقوام ترک تباری بود که ناخواسته از خانه و زندگی خود در منطقه قفقاز بیرون رانده شده بودند. سرزمینی با سکوهای نفتی‌اش که در عهدنامه ترکمنچای از ایران جدا شد و ایرانی‌ها به عنوان کارگر در سکوهای نفتی منطقه قفقاز برای روسیه سال‌ها کار کردند و با برافتادن روسیه تزاری، این بار بلشویک‌هایی که ندای حمایت از طبقه کارگر سر می‌داند، به بهانه نداشتن تابعیت آنها را از منطقه قفقاز بیرون کردند.
محله باقرآباد که روزگاری مرکز تولید گاری و ارابه و دیگر صنایع بود، به‌واسطه افول تجارت ابریشم، حالا مرکزی برای جمع‌آوری پسماندهای خشک رشت شده و برخی از خانه‌های تاریخی به‌جامانده و گاراژهایی که اسب و ارابه نگه می‌داشتند، انبار ضایعات شده است.
با این حال خانه تاریخی زرواس، با آن نرده‌های آبی رنگ و شمعدانی‌های به گل نشسته‌اش، همچون نگینی در محله باقرآباد، معماری بومی از دست رفته گیلان را به رخ می‌کشد.

نسیم گیلان

*(تلار یا غلام گردش، ایوان کشیده چوبی بود که در معماری بومی گیلان، دورتادور و یا یک یا دو سوی بنا تعبیه می‌شد تا به کوران هوا و کاهش رطوبت کمک کند.)
*(گربه رو، اصطلاحی در معماری گیلان است که بنا بر یک کرسی چینی ساخته می‌شد تا از کف بالاتر باشد و رطوبت به بنا نفوذ نکند. بعدها کرسی چینی را دیوار چینی و محبوس می‌کردند ولی برای گردش هوا، دریچه‌هایی روبه بیرون تعبیه می‌شد و چون این دریچه‌ها کوچک بود، اصطلاح گربه رو به خود گرفت.)
انتهای پیام

لینک کوتاه:
https://www.nasimegilan.ir/Fa/News/739942/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

انفجار یک واحدمسکونی در ماسال

استان البرز میزبان 115 اثر از 106 نقاش معاصر گیلان است

انجام کاوش‌های باستانی در محدوده پل خشتی لنگرود

محکومیت 2 میلیارد و 625 ریالی یک شرکت شن و ماسه در رشت

تولید 40 محصول فناورانه در دانشگاه آزاد اسلامی گیلان

آمار سرشماری کشاورزی شفت به 3 هزار خانوار رسید

ضرورت بهره مندی تعاونی‌ها از ظرفیت جوانان برای دستیابی به سهم 25 درصد اقتصاد

مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس گیلان عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان شد

افزایش دمای هوای گیلان از فردا

مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس گیلان عضو کمیسیون دائمی هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان شد

33 درصد پرونده‌ها در گیلان به سازش ختم شد

شرکت شن و ماسه در رشت نقره‌داغ شد

اجرای پایش آب خروجی تصفیه خانه های آب گیلان

‌تعاونی‌ها برای خروج از رکود به ‌نسل جوان ‌اعتماد کنند

آغاز بهار کیش و فصل پرفروغ گردشگری در نگین خلیج فارس

اقتباس بحار الانوار در «تصویری از بهشت و جهنم»

هر وقت دلت از زندگی گرفت...

شعرخوانی زیبا از علی ضیا

کاهش حساسیت دندان‌ها با خمیر دندان‌های حاوی مواد نانوساختار

ارتباط خواب آلودگی با بیماری‌های مغزی

برگزاری جلسه هم افزائی بنیاد سمنان با نمایندگان تشکل های ایثارگری

همایش معاونان فرهنگی و آموزشی استان‌ها با حضور رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد

سیزدهمین گردهمایی کشوری آزادگان اردوگاه موصل یک در یزد برگزار شد

همکاری 305 تشکل مردمی با بنیاد شهید و امور ایثارگران/ توجه ویژه به موضوع شهدای غریب در اسارت

خیرمقدم گویی فرزند شهید مدافع حرم به وزیر کشور

کشف 11 اسلحه شکاری در رودسر

◄ ساخت راه‌ آهن رشت آستارا فقط به روش BOT توجیه دارد

کلافگی مردم رشت در ترافیک گسترده شهری

سوجان از امشب به روی آنتن می‌رود

آغاز یک سریال تلویزیونی عاشقانه از امشب

کاهش ابر و افزایش دما در گیلان طی روزهای آتی

کتاب جدید هادی خانیکی روانه بازار نشر شد

ژولیا دک برنده جایزه مدیسی 2024 فرانسه شد

صحبت های شنیدنی دکتر انوشه

تصویر زمین از منظر فضا که تاکنون مشابهش را ندیده‌اید

ناسا یک فن بی‌صدا برای ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌سازد

ابتدا مرغ بوده یا تخم مرغ؟ دانشمندان پاسخ دادند

بهترین گل‌های آپارتمانی برای تکثیر در خانه

تشکل‌های ایثارگری در امور فرهنگی و اجتماعی پیشتاز هستند

فرار نخبگان پزشکی از کشور در مرز هشدار است

گیلان نیازمند 1900 پرستار است

مقاومت به شخص وابسته نیست/ حضرت زینب (س) الگوی صبر و تاب آوری زنان غزه است

مناسبت روز/ شنبه 19 آبان

اینفوگرافی/ عوارض مصرف زیاد مرغ سوخاری به بهانه روز جهانی مرغ سوخاری

انسان در هر شرایطی تنهاست...

هر وقت خواستین کسی رو قضاوت کنین یاد این شعر بیفتین

فناوری‌هایی که به جای باتری از بدن انسان انرژی می‌گیرند

تشخیص دقیق و سریع گازهای سمی با کمک هوش مصنوعی

مریخ 3.5 میلیارد سال قبل میزبان یک اقیانوس بزرگ بوده است

زیرساخت‌های بهداشت و درمان گیلان فرسوده است