بزرگنمايي:

نسیم گیلان - تسنیم / کتاب «دفاع تبیینی از خداباوری (بررسی دیدگاه ریچارد سوینبرن)» اثر منصور نصیری است که در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در 242 صفحه به چاپ رسید.
می‌توان گفت همه پژوهش‌ها و تلاش‌هایی که تا سال‌های اخیر برای دفاع از خداباوری صورت گرفته‌اند، مبتنی بر اثبات خدا با اتکا بر روش قیاسی و قطعیت محور بوده‌اند. اما امروزه متفکرانی در جهان غرب با تاکید بر روشی کاملاً نو به دفاع از خداباوری می‌پردازند. این روش همان روشی است که در ارزیابی فرضیه‌های علمی و دفاع از آنها به کار می‌رود: روشی کاملاً احتمال محور و مبتنی بر «استنتاج بهترین تبیین» که روشی تثبیت شده در ارزیابی فرضیه‌های علمی است.
ریچارد سوینبرن، فیلسوف دین معاصر، سردمدار استفاده از چنین روشی است. او با رد روش قیاسی و برهانی مرسوم کوشیده است برای دفاع از خداباوری، از این روش استقرایی و احتمال محور استفاده کرده، خداباوری را چنان فرضیه‌ای در کنار سایر فرضیه‌ها، از جمله فرضیه مادی انگاری، در نظر بگیرد و با کاربست معیارهای مطرح در این روش از خداباوری دفاع کند.
کتاب حاضر این روش جدید را با محوریت دیدگاه سوینبرن تبیین و بررسی کرده است.
این کتاب در هفت فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «کلیات» زندگی نامه علمی سوینبرن، زمینه‌های رواج استقراگرایی در خداشناسی و ساختار اصلی استدلال سوینبرن را مورد بررسی قرار داده است.
فصل دوم با عنوان «تبیین و انواع آن» ماهیت تبیین را شرح داده و انواع تبیین (تبیین تام و تبیین ناتمام و تبیین علمی و تبیین شخصی) را به نگارش درآورده است.
«توجیه تبیین» عنوان سومین فصل از این کتاب است که در آن توجیه تبیین علمی (معیارهای احتمال پیشینی و معیار احتمال پسینی) و توجیه تبیین شخصی تشریح شده است.
نویسنده در فصل چهارم با عنوان «خداباوری به عنوان پایانه صحیح تبیین» ماهیت خدا پدیده‌های تبیین ناپذیر و پایانه تبیین را بررسی کرده و گزینه‌های تبیین نهایی، احتمال پیشینیِ خداباوری و احتمال پسینی خداباوری را به رشته تحریر درآورده است.
پنجمین فصل از کتاب حاضر با عنوان «استدلال‌هایی له و علیه وجود خدا» به بیان این استدلال‌ها اختصاص دارد که عناوین آنها عبارتند از: استدلال جهان‌شناختی، استدلال غایت شناختی، استدلال از طریق آگاهی، استدلال از طریق تجربه دینی، استدلال از طریق معجزه و استدلال علیه خداباوری: مسئله شر.
فصل ششم با عنوان «ترازوی احتمال: اصل بیزی» به بررسی صورت بندی دستگاه بیز می‌پردازد.
«بررسی رویکرد سوینبرن» عنوان هفتمین و آخرین فصل از کتاب مذکور است که در آن کمیت و کیفیت، مقدمات و سادگی مورد تاکید قرار گرفته و تبیین گرایی یا توجیه‌گرایی، اشکالاتی بر تبیین دینی و صدق یا عقلانیت به نگارش درآمده است. در انتها تبیین علّی یا تبیین تلفیقی به عنوان سخن پایانی مطرح شده است.
علاقه مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.