نسیم گیلان - رودبار- طی دو سه سال گذشته باغات شهرستان رودبار مورد هجوم آفت ملخ مراکشی قرار گرفته و وقت آن است به جای مبارزه شیمیایی، راه حل علمی و پژوهشی برای کنترل و مهار این آفت ارائه شود.

 گیلان، استان کشاورزی و یکی از قطب‌های تأمین کننده امنیت غذایی کشور تلقی می‌شود. وجود انواع محصولات کشاورزی از جمله برنج، گندم، چای، بادام، زیتون، کیوی، حبوبات و سبزیجات، گیلان را به منطقه‌ای از سراسر نعمت و برکت تبدیل کرده است.
رودبار هم سهم بسزایی در تأمین امنیت غذایی و رونق بخشی اقتصاد کشاورزی استان گیلان ایفا می‌کند که وجود سد سفیدرود به عنوان تنها سد مخزنی و تأمین کننده آب کشاورزی استان، گویای اهمیت و جایگاه این شهر پیشانی گیلان است. از دشت‌های پیاز لوشان گرفته تا باغات درهم تنیده زیتون رودبار و مزارع طلایی برنج، کلزا و گندم رستم آباد و بلوکات و زمین‌های حاصلخیز عمارلو و خورگام ؛ همه و همه نشان دهنده قابلیت‌های ارزشمند این شهرستان پهناور در بخش کشاورزی است که باید بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
اما اگر از باغ نشینی و غارت گری دو دهه‌ای آفت مگس زیتون بگذریم، از هجوم برق آسای آفت «ملخ مراکشی» این مهمان ناخوانده که دو سه سالی است به جان اراضی باغی و زراعی شهرستان رودبار افتاده نمی‌توان گذشت. آفتی که در عرض چند ثانیه تمام زحمات یک ساله کشاورز را نابود می‌کند و سرعت تکثیر و انتشار خیره کننده‌ای دارد و در یک پرواز لحظه‌ای، بخش وسیعی از اراضی باغی و زراعی را آلوده کرده و محصولات را یغما می‌برند.

«آفت ملخ مراکشی» پای مسئولان استانی را به رودبار کشاند
تاکید استاندار بر تغییر شیوه مبارزه لشکرکشی مرگ آسای آفت «ملخ مراکشی» به اراضی باغی و زراعی شهرستان رودبار، پای استاندار گیلان و هیئت همراه را به باغات این شهرستان باز کرد.
«اسدالله عباسی» در بازدید از مراکز و کانون آلوده آفت ملخ مراکشی در لوشان و تشکیل ستاد مدیریت بحران ویژه این آفت، دستورات لازم در راستای مبارزه میدانی و اصولی با «آفت ملخ مراکشی» به متولیان امر صادر کرد.
وی با اشاره به اینکه حمله ملخ‌های مراکشی از سال 1400 به باغات و مزارع گیلان آغاز شده است، افزود: کانون‌های آفت ملخ مراکشی در دستور کار مدیران قرار گرفته است.
استاندار گیلان با تاکید بر لزوم توجه به مبارزه بیولوژیک و علمی با ملخ‌های مراکشی در استان، تصریح کرد: مبارزه شیمیایی با این آفت به طور موقت این مشکل را برطرف می‌کند و ریشه‌ای و اصولی نیست.
عباسی، نگاه پژوهشی و دانش بنیان در مبارزه با آفات را بسیار با اهمیت و اثرگذار خواند و بیان کرد: مبارزه با آفت ملخ مراکشی باید با پیوست علمی و دانش بنیان انجام شود تا نتیجه اثرگذار دهد.
شناسایی 7 هزار هکتار از کانون‌های حمله ملخ‌ها به باغات رودبار
وی با تاکید بر تخصیص اعتبارات پژوهشی در راستای مبارزه بیولوژیکی و علمی با آفت ملخ مراکشی، افزود: همه نخبگان، نیروهای دانشگاهی، اساتید دانشگاه، دانشجویان و شرکت‌های دانش بنیان باید بخشی از اعتبارات پژوهشی خود را به این بخش اختصاص دهند.
استاندار گیلان از شناسایی 7 هزار هکتار از کانون‌های حمله ملخ‌ها به باغات و مراتع شهرستان رودبار خبر داد و بیان کرد: با تلاش‌های انجام شده توسط سازمان جهاد کشاورزی، بسیج، سپاه، نیروهای مردمی و منابع طبیعی، کار آغاز مبارزه با این ملخ‌ها در 3 هزار هکتار از اراضی آغاز شده است.
وی با بیان اینکه روند مبارزه با آفت ملخ از سال 1401 در دستور کار مدیران قرار گرفته است، گفت: در این مدت به صورت اضطراری روند مبارزه با حمله ملخ‌ها به باغات رودبار و لوشان آغاز شد زیرا هجوم ملخ‌ها به جاده‌ها منجر به مشکل و حتی بعضاً بروز تصادف در منطقه شده بود.

ملخ‌ها و قتل و عام محصولات کشاورزی
«محمد پرست » یکی از کشاورزان لوشانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه هجوم ملخ مراکشی خسارت جبران ناپذیری به کشاورزان وارد کرده است، گفت: ملخ‌ها محصولاتمان را در لحظه نابود می‌کنند.
این کشاورز لوشانی با تاکید بر تدوین شیوه جدید برای مبارزه با آفت ملخ مراکشی، تصریح کرد: سال‌ها است که کشاورزی و باغداری شهرستان رودبار تحت تأثیر آفات قرار گرفته و راه حل مناسبی برایش تعریف نمی‌شود.
محمد پرست با اشاره به اقدامات قابل تحسین جهاد کشاورزی در راستای مبارزه با آفت ملخ مراکشی، بیان کرد: سم پاشی ها و اقداماتی که جهاد کشاورزی و دیگر متولیان انجام می‌دهند پاسخگوی وجود حجم عظیمی از ملخ مراکشی نیست و این آفت این روزها به چالش بزرگ برای کشاورزی رودبار تبدیل شده است.
این باغدار لوشانی اضافه کرد: نبود بازار هدف مطمئن، قیمت پایین محصولات و همچنین بالا بودن هزینه‌های کشاورزی از یک طرف، هجوم ملخ‌های مراکشی از طرف دیگر به مشکلات کشاورزان و باغداران دامن زده است.
محمد پرست با بیان اینکه کار کشاورزی دیگر مقرون به صرفه نیست، گفت: هزینه‌های کشاورزی با درآمد آن هم خوانی ندارد و نمی‌توان روی آن سرمایه گذاری کرد و نیازمند نگاه حمایتی مسئولان هستیم.
ملخ مراکشی در رودبار به مرحله هشدار رسیده است
«غیاثوند» یکی دیگر از کشاورزان لوشانی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اقتصاد و معیشت ما از راه کشاورزی است اما با هجوم ملخ مراکشی، دیگر هیچ محصولی برای ما باقی نمانده است.
وی با اشاره به حمله نابود گرانه ملخ‌ها به باغات، افزود: ملخ‌های مراکشی بی رحمانه به محصولات کشاورزی حمله می‌کنند و هیچ عاملی هم جلودارشان نیست.
این باغدار لوشانی با بیان اینکه شرایط آفت ملخ مراکشی در شهرستان رودبار به حالت هشدار در آمده است، گفت: حمله ملخ‌ها به عرصه‌های باغی و زراعی شهرستان رودبار به بحران تبدیل شده است.
غیاثوند با انتقاد از بازدیدها و تشکیل جلسات نمایشی و تکلیفی در راستای مبارزه با آفت ملخ مراکشی، اضافه کرد: مبارزه با آفت ملخ مراکشی باید از کف سمینارها و جلسات به دل باغات تغییر مکان دهد.
وی ادامه داد: اگرچه اقدامات خوبی از سوی جهاد کشاورزی گیلان در راستای مبارزه با آفت ملخ مراکشی صورت گرفته اما کافی نیست.
این کشاورز لوشانی با بیان اینکه آفت ملخ مراکشی مختص گیلان نیست، گفت: اکثر استان‌ها درگیر آفت ملخ مراکشی هستند و می‌طلبد راهکاری مشترک و اصولی برای حل این مسئله پیدا شود.
غیاثوند اضافه کرد: در حالی که دو ماه از بهار نگذشته متأسفانه هجوم ملخ مراکشی، تمام سرسبزی و طراوت باغات را از بین برده و به بیابان برهوت تبدیل کرده است.
وی با اشاره به خسارت غیر قابل جبران هجوم ملخ مراکشی به عرصه‌های باغی شهرستان، افزود: باغات رودبار کم و بیش به کانون آلوده آفت ملخ مراکشی تبدیل شده است و استمرار این مهم، نابودی محصولات را به همراه دارد.
این باغدار لوشانی با تاکید بر لزوم تعریف بسته حمایتی به کشاورزان آسیب دیده است، بیان کرد: محصول یکسال کشاورز و باغدار در عرض چند دقیقه نابود شده است و باید چاره‌ای برای جبران خسارات کشاورزان اندیشیده شود.
وی با تقدیر از تلاش‌های جهاد کشاورزی در راستای مبارزه با ملخ مراکشی، افزود: اقدامات انجام شده برای مقابله با آفت ملخ مراکشی جوابگو نبوده و باید راهکار کارشناسانه و اصولی‌تری در این خصوص اتخاذ شود.

گندم زارهایی که خاکستر شدند
«یزدانی» کشاورز خورگامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه این منطقه اراضی حاصلخیزی دارد که اگر مورد توجه قرار گیرد می‌تواند به قطب کشاورزی تبدیل شود، اظهار کرد: درصد قابل توجهی از مزارع روستاهای خورگام درگیر آفت ملخ مراکشی هستند.
وی با اشاره به هجوم ملخ‌ها به گندم زارهای این بخش و با بیان اینکه ملخ‌ها حتی به گندم زارهای برخی از روستاهای خورگام رحم نکرده‌اند، ادامه داد: حمله ملخ مراکشی منجر به نابودی محصولات و دسترنج یک ساله کشاورزان شده است.
بزدانی افزود: مبارزه شیمیایی آخرین راه مقابله با آفت ملخ مراکشی است و باید راه‌های مؤثر و کم خطری برای این مسئله، منظور شود.
تعریف بسته‌های آموزشی برای کشاورزان
محمدی یکی دیگر از باغداران خورگامی با بیان اینکه دو سه سالی است که آفت ملخ مراکشی به کابوسی برای کشاورزان تبدیل شده است، اظهار کرد: آفت ملخ مراکشی باید در پایین دست کنترل و مهار می‌شد و اجازه نمی‌دادند به فرا دست سرایت کند.
وی با تاکید بر ارائه آموزش راهکارهای اولیه جهت مقابله با آفت ملخ مراکشی، افزود: کشاورزان و باغداران برای مقابله درست و اصولی آفت ملخ مراکشی و یا هر نوع آفت نوظهور، آموزش ببینند تا در چنین مواقعی غافلگیر نشوند.
این باغدار خورگامی با تاکید بر اینکه مسئولان امر به آمار سم پاشی ها و اقدامات این چنینی دل خوش نکنند، گفت: آفت ملخ مراکشی بسیار جسور و فرار است و با این اقدامات سطحی از بین نمی‌رود.
محمدی با اشاره به نگاه ضعیف و منفعلانه برخی مسئولان و متولیان امر به مناطق دور دست اضافه کرد: همیشه مناطق روستایی فرادست از لحاظ اعتباری و امکانی مغفول واقع می‌شوند.
وی از مسئولان خواست تا چاره‌ای اساسی برای حل مسئله آفت ملخ مراکشی بیابند، افزود: باید هر چه زودتر اقدام اساسی برای آفت ملخ مراکشی صورت گیرد تا بیش از این کشاورزان متحمل ضرر و زیان نشوند.

مبارزه با آفت ملخ مراکشی در 3 هزار هکتار از باغات رودبار
«صالح محمدی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان به تشریح اقدامات این سازمان برای مبارزه با آفت ملخ مراکشی در باغات رودبار پرداخت و اظهار کرد: پایش و شناسایی کانون‌ها با فعالیت 14 اکیپ از جمله اقدامات بوده ضمن اینکه تاکنون انجام شده است.
وی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه و کنترل محور در مبارزه با آفت ملخ مراکشی، افزود: فعالیت مبارزه با ملخ مراکشی از 5 اسفند سال گذشته در گیلان و نقاط مختلف رودبار آغاز شده است.
رئیس جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به نقش مشارکتی مردم و باغداران در کنترل آفت ملخ مراکشی، بیان کرد: تاکنون حدود 7 هزار هکتار پایش میدانی از باغات صورت گرفت که حدود 3 هزار هکتار کانون آلوده شناسایی شد.
محمدی با بیان اینکه عمده مبارزه با آفت ملخ مراکشی شیمیایی است، گفت: در کنار مبارزه شیمیایی با آفت ملخ مراکشی، نگاه پژوهشی و بیولوژیکی در مبارزه با این آفت وجود دارد.
وی از اجرای طرح نوآورانه مبارزه بیولوژیکی با آفت ملخ مراکشی در گیلان خبر داد و افزود: مبارزه در این طرح با استفاده از قارچ و بدون هیچ سم شیمیایی انجام می‌شود.
لزوم مبارزه علمی و پژوهشی با آفت ملخ مراکشی
اشتهای تمام نشدنی اینگونه ملخ‌ها منحصر به فرد است به گونه‌ای که در عرض چند ثانیه دشت سرسبز را به کویری بی آب و علف تبدیل می‌کنند، برخی‌ها قدرت تخریب این آفت را با بمباران شیمیایی برابر و حتی مضاعف دانسته‌اند. طبق ادعای سازمان فائو اگر یک جمعیت از این ملخ‌ها در یک کیلومتر مربع قرار داشته باشد می‌توانند در طی یک روز محصولات کشاورزی که تأمین کننده غذای 35 هزار نفر است را تخریب کنند، این آمار خیره کننده عمق فاجعه هجوم آفت ملخ در هر دایره سرزمینی را نشان می‌دهد.
به نظر می‌رسد تجربه سال‌های اخیر در نوع مبارزه با آفت ملخ مراکشی تأثیر بسزایی گذاشته و متولیان و دست اندرکاران امر تاکنون اقدامات خوبی در راستای مبارزه و کنترل این آفت از خود به نمایش گذاشتند اما تکثیر تصاعدی، سرعت انتشار و تحرک غیرقابل کنترل آفت ملخ مراکشی سبب شده تا «غافلگیری» نتیجه کار باشد. برای کنترل و مهار کامل آفت ملخ مراکشی باید روش علمی و پژوهشی را وارد عرصه کرد، که می‌طلبد دانشگاهیان، نخبگان آموزشی و پژوهشی با ارائه طرحی دانش بنیان و علوم پایه به داد کشاورزان و باغداران گیلانی برسند، در غیر این صورت استمرار مبارزه شیمیایی، تعبیر «همان آش و همان کاسه» را به دنبال دارد.