بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / برای چهارمین دوره جشنواره شعر فجر اعلام شد که با رویکردی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته برگزار خواهد شد، فقط شعر بررسی می‌شود و نه نام. این موضوع واکنش‌هایی به دنبال داشت و برخی هم معتقد بودند که جشنواره از فاز ادبی خارج و بیش‌ از اندازه سیاسی- دولتی شده است.
چهارمین دوره جشنواره شعر فجر در سال 1388 بعد از سکه‌باران دوره سوم برگزار شد؛ البته برخی معتقد بودند، هیچ اثر ادبی به واسطه سکه دادن جاودان نشده است اما همچنان بر این باورند که دوران صله دادن به پایان نرسیده است.
سیدمحمد حسینی - وزیر ارشاد دولت دهم - سیدعلی موسوی گرمارودی، مرتضی امیری اسفندقه و مصطفی امیدی را به ترتیب به عنوان دبیر، دبیر علمی و دبیر اجرایی منصوب کرد.
داوران این دوره از جشنواره، ابتدا معرفی نشدند و چندی بعد از برگزاری جشنواره داوران بخش‌های مختلف را اعلام کردند؛ در بخش شعر کلاسیک: محمود اکرامی‌، سعید یوسف‌نیا، مصطفی محدثی، قربان ولئیی، حمیدرضا شکارسری، محمدرضا سهرابی‌نژاد، وحید عیدگاه، محمدافشین وفایی، محمدعلی بهمنی، محمدباقر کلاهی اهری، رضا افضلی، محمدجواد محبت، یدالله امینی، خسرو احتشامی و محمدعلی بهمنی. همچنین در حوزه شعر کودک و نوجوان داوران به این شرح بودند: ایرج قنبری، بابک نیک‌طلب، جعفر ابراهیمی. داوران بخش شعر نو نیز این افراد بودند: حمیدرضا شکارسری، مصطفی علی‌پور، ضیاءالدین ترابی، رضا افضلی و محمدباقر کلاهی اهری.
دبیر علمی جشنواره اعلام کرده بود: 8217 قطعه شعر از 428 نفر از شاعران کشور برای شرکت در چهارمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر به دبیرخانه جشنواره فرستاده شد که از 8217 قطعه شعر ارسال‌شده به دبیرخانه، 6523 اثر از استان‌ها و 1694 اثر از تهران بوده است.
هرچند وزیر ارشاد وقت این رقم را 12 هزار اثر از بیش از 600 شاعر اعلام کرد.
به نظر، تغییر رویه‌ها از دوره چهارم در جشنواره اتفاق می‌افتد و جایزه شعر فجر در مسیر دیگری می‌افتد، سیدعلی موسوی گرمارودی در این دوره هدف از برگزاری را بالا بردن کیفیت شعر کشور و کشف استعدادهای پنهان شاعران جوان سراسر کشور اعلام می‌کند و تأکید دارد: امسال با رویکردی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته برگزار خواهد شد؛ یعنی هر شاعری که به فراخوان جشنواره پاسخ مثبت داده و آثار خود را به دبیرخانه ارسال کرده است، اثرش با ملاک‌های مشخص و شفاف، مورد ارزیابی و داوری قرار می‌گیرد و این دوره فقط شعر بررسی می‌شود؛ نه نام. البته جشنواره امسال همه طیف‌های شعرها را دربر گرفته است، حتی شعرهایی که جنبه آوانگارد و تجربی دارند نیز در این جشنواره پذیرفته می‌شوند و مورد داوری قرار خواهند گرفت.
محمود حبیبی کسبی، پانته‌آ صفایی، محمد مرادی، محمدسعید میرزایی، محمدرضا طاهری، محمدعلی جوشایی، سینا علیمحمدی، محمدحسین نعمتی، امید مردانی بروجنی، کبری بابایی، حامد محقق و غلامرضا بکتاش برگزیده‌های این دوره بودند.
سعید بیابانکی بعد از برگزاری این دوره در واکنشی عنوان کرد: جشنواره‌ی شعر فجر در این دوره از فاز ادبی خارج شده و بیش از اندازه سیاسی - دولتی بود. در این دوره از جشنواره، خیلی از چهره‌هایی که در دوره‌های گذشته می‌دیدیم، اصلا حضور نداشتند و نیامدند. انتخاب‌ها دربرگیرنده‌ی سلیقه‌ها و جریان‌های مختلف شعری نبود و طبیعی بود که با این چینش داوران، به این نتایج هم برسند. بهتر بود برگزارکنندگان، داوران را از جریان‌های مختلف شعری در حوزه‌های سنتی و مدرن انتخاب می‌کردند تا مخاطب از این نتایجی که به عنوان برگزیده‌ی جشنواره‌ی شعر فجر اعلام شد، تعجب نکنند. بنده به عنوان مخاطب شعر کودک اصلا انتظار این نام‌ها را نداشتم. دست کم، انتظار داشتم غلامرضا بکتاش به عنوان نفر برگزیده انتخاب می‌شد؛ نه این‌که در جایگاه سوم قرار گیرد یا در بخش شعر سنتی، طبیعی بود که ما شاهد باشیم، محمدسعید میرزایی به عنوان نفر برگزیده انتخاب شده است؛ هرچند شاعری مثل محمود حبیبی، شاعر خوبی است. در بخش شعر نو نیز با توجه به اطلاع از آثار شاعرانی که شعر فرستاده‌ بودند، اصلا انتظار چنین انتخاب‌هایی را به عنوان برگزیده نداشتم و به نظر من، بسیاری از افراد دیده نشدند و بیش‌تر سلیقه‌های شخصی در این داوری‌ها اعمال شده است.
هرچند حامد محقق از برگزیدگان گفت: اگر به داوری جشنواره‌ی شعر فجر اعتراضی شود، از سر بی‌کاری است. جشنواره‌ی شعر فجر سفره‌ای است که باز شده است و سفره‌ی بازنشده ایراد و اشکالی ندارد. به هرحال، عده‌ای شبهاتی را درباره‌ی داوری‌ها طرح می‌کنند.
سینا علی‌محمدی برگزیده این دوره نیز بیان کرد: در این دوره همین اندازه که جشنواره برخلاف دوره‌های گذشته که تشریفاتی بود، توانست به صورت رقابتی برگزار شود، خودش حرکتی رو به جلوست؛ اما با این‌ حال، هنوز با ایرادهای جدی مواجه است.
هرچند قادر طهماسبی (فرید اصفهانی) که امسال در هفدهمین دوره جشنواره قرار است از او تجلیل کنند، گفت: جشنواره‌ شعر فجر رقابتی بود؛ اما ما رقابتی ندیدیم و جشنواره در لحافی از سکوت برگزار شد. همه‌چیز در این دوره از جشنواره در هاله‌ای از سکوت برگزار شد. خبر ندارم چه شد و چه نشد. فقط یکی، دو بار از طریق جراید در جریان مراسم پایانی قرار گرفتم. نه جزو داوران بودم،‌ نه جزو مدعوین مراسم آغازین یا پایانی جشنواره؛ در حالی‌که در دوره‌ گذشته، برگزیده‌ی این جشنواره بودم و رسم است که در جشنواره‌های مختلف، برگزیدگان دوره‌های قبل در دوره‌ی بعدی دست‌کم به عنوان مدعو دعوت می‌شوند؛ اما دوستان ترجیح دادند ما را بایکوت کنند.
او افزود: من شاعری مستقل هستم که به هیچ جریانی وابسته نیستم و چشمم را بر واقعیات نبسته‌ام و همین نگاه باعث شده که برگزارکنندگان جشنواره در این دوره نه تنها بنده، بلکه بسیاری از شاعران مثل مرا نادیده بگیرند. از سویی، بسیاری از شاعران جوان و پیشکسوت هم به واسطه‌ی شرایطی که پیش آمد، ترجیح دادند در این رقابت شرکت نکنند. برگزیدگان این دوره از جشنواره‌ی شعر فجر اصلا در این حد و اندازه‌ها نیستند. بسیاری از شاعران جوان بودند که ترجیح دادند در این رقابت دولتی شرکت نکنند و آن‌هایی هم که شرکت کرده و به عنوان برگزیده معرفی شدند، به نظر من، شاعران دست‌ چندمی هستند. با توجه به امکاناتی که در این دوره در اختیار داشتند، امیدوارم دست ‌کم سکه‌ها خوب توزیع شده باشد.
محمدامین جعفری، شاعر هم به ایسنا گفته بود: به‌رغم همه‌ی وعده‌هایی که علی موسوی گرمارودی و شورای سیاست‌گذاری و برگزارکنندگان چهارمین دوره‌ی جشنواره دادند که در این دوره کم‌شبهه‌ترین داوری را خواهیم داشت، عملا چیز دیگری رقم خورد و بعد از این‌که اسامی برگزیدگان اعلام شد، ثابت شد که همه‌ی آن‌ها حرف‌های نادرستی بوده است. چهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی شعر فجر برآیند یک طیف فکری - عقیدتی خاص بود و نه تنها برخلاف ادعای برگزارکنندگان، برآیند جریان‌های مختلف شعری ایران نبود؛ بلکه حتا طیف داوران و برگزیدگان نشان داد که این دوره از جشنواره‌ی شعر فجر نماینده و برآیند تمام شعر متعهد ایران هم نبوده است، چه برسد به این‌که بخواهد برآیند همه‌ی جریان‌های فکری و شعری باشد. 
امیر اکبرزاده، شاعر نیز عنوان کرد: نقطه اوج شعر را در جایی مثل جشنواره شعر فجر باید دید. آن‌جا می‌توان گفت که خاستگاهی برای نشان دادن اوج‌هاست؛ ولی در آن خاستگاه نیز می‌بینم که اتفاق‌های خنده‌دار و از پیش تعیین‌شده‌ می‌افتد. این در واقع نقطه اوج نبود؛ بلکه نقطه فرود بود. البته هستند کسانی که در همه زمان‌ها خوب کار می‌کنند؛ ولی چون گستره تبلیغاتی و رسانه‌یی داریم و تنها برخی از شاعران مرکزنشین از آن استفاده می‌کنند، دیگرانی که خوب کار می‌کنند، تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند و این شاعران زیر سایه مرکزنشینان از بین می‌روند.