بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / محمد مفتاحی با بیان این‌که اگر ادبیات به عنوان درس مهم از کنکور حذف شود، فاجعه بزرگی رخ خواهد داد، می‌گوید: معتقدم ما اشکال‌های ریشه‌ای‌تر از کنکور داریم و کتاب‌های تألیف شده برای ادبیات از اساس اشکال دارند و باید بازنگری شوند.
این شاعر و معلم ادبیات درباره تصمیم حذف درس‌های عمومی از جمله ادبیات از کنکور 1402 اظهار کرد: گذشته از کنکور و امتحانی که بچه‌ها بابت قبول شدن در دانشگاه‌ها می‌دهند، زمینه‌های فرهنگی ما همه در ادبیات مطرح شده‌اند؛ زیرا تعدادی از هنرها را در فرهنگ‌مان ‌نداشتیم و یا جزو هنرهای ممنوعه بوده‌اند و کسانی که کار هنری می‌کردند در جامعه مقبول واقع نمی‌شدند. مثلا به نوازندگان می‌گفتند مطرب. این هنرها البته به موسیقی محدود نمی‌شدند. هنرهای تجسمی، مجسمه‌سازی، رقص هم از این گروه به شمار می‌آیند، اما شاعران ما با هوشمندی‌ای که داشتند آن‌ هنرها را در شعر و نوشته‌های خودشان آورده و مسائل مربوط به علم و هنر را مطرح کردند. حالا تصور کنید این درس را که شامل تمامی موارد این رشته می‌شود از تاریخ ادبیات و درک مطلب، معنا و مفهوم تا شناخت اصطلاحات و صناعات و آرایه‌های ادبی به یک‌باره نادیده گرفته و حذف کنند. با حذف درس ادبیات، فرهنگ مان را از دست می‌دهیم.
او سپس گفت: طبیعی است، درسی که در کنکور مورد سوال نباشد هم از جانب دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها و هم از جانب برخی از همکاران بی اهمیت جلوه داده می‌شود. به هر صورت هرچقدر این درس رسمی‌تر و قابل طرح در کنکور و ورودی دانشگاه‌ها باشد، اهمیت بیشتری به آن می‌دهند. تصور می‌کنم رفته‌رفته ادبیات‌مان کمرنگ خواهد شد و با این حذف، کاملا به حاشیه رانده می‌شود. در دانشگاه‌ها ما یک درس فارسی عمومی داریم، اما جای درس‌هایی مانند نگارش، ویرایش و درس‌هایی درباره شناخت فرهنگ و ادبیات خالی است. الان هم اگر ادبیات به عنوان یک درس مهم، که در کنکور مورد سوال است، حذف شود، فاجعه خیلی بزرگ‌تر خواهد شد.
مفتاحی با اشاره به تجربه 20 ساله ی خود برای تدریس ادبیات در مناطق مختلف شهر خاطرنشان کرد: در حالت عادی و در مقایسه با درس‌هایی چون ریاضی و فیزیک و دیگر درس‌های تخصصی، به ادبیات، اهمیت خاصی داده نمی‌شود و اگر این حذف صورت بگیرد، فاجعه‌ای که نباید، اتفاق می‌افتد. من با این حذفی که قرار است صورت بگیرد، آینده بسیار غم‌انگیزی را برای ادبیات کشورمان ترسیم می‌کنم. امیدوارم راه‌کاری پیدا شود که جلوی این حذف را بگیرد یا بار دیگر این درس‌ را با شدت و قدرت بیشتری به درس‌های کنکور برگردانند.
این مدرسه دانشگاه تأکید کرد: حتی اگر کنکور هم نداشته باشیم، با اهمیت دادن به درس ادبیات و کار کردن با دانش‌آموزان در سطوح پایین، درباره نگارش و ویرایش و شناخت ادبیات و فرهنگ می‌توانیم، دانشجویان باسواد و با فرهنگی تحویل جامعه علمی کشور بدهیم اما با حذف و نادیده‌ گرفتن آن نتیجه کاملا معکوس خواهد شد.
این شاعر درباره این‌که چه پیشنهادهایی برای این موضوع دارد، بیان کرد: شخصا با کنکوری که به صورت چهارگزینه‌ای برگزار می‌شود، همیشه مخالف بوده‌ام. نه فقط درباره برای درس ادبیات، بلکه در درس‌های دیگر هم این اتفاق می‌افتد. مثلا فرض کنید درباره حافظ که شاعر بسیار شناخته شده‌ای است، تفسیرهای مختلفی داریم، هر مفسر حافظ را از دیدگاه شخصی خود و آموزش هایی که دیده، بررسی می‌کند. اما عزیزانی که سوال کنکور را طراحی می‌کنند این موضوع را در نظر نمی‌گیرند که فهم دانش‌آموزان با هم فرق می‌کند، فهم معلم‌هایی که برای دانش‌آموزان تدریس کرده‌اند، با هم فرق می‌کند، یعنی هم سلیقه شخصی افراد مهم است و هم دیدگاه‌هایی که آن استادان برای دانش‌آموزان خود مطرح کرده‌اند. طرح سوال چهارگزینه‌ای برای ادبیات همیشه این مشکل را داشته، که یک جنبه را درنظر می‌گیرم، اما جنبه‌های دیگر را فراموش می‌کنیم.
مفتاحی خاطرنشان کرد: معتقدم اگر قرار است امتحانی برای ادبیات گرفته شود، حتما امتحان تشریحی باشد؛ مانند دهه‌های 1320- 1330 که تازه دانشگاه افتتاح شده بود و کنکور را به صورت تشریحی می‌گرفتند. اما متأسفانه الان در سطح تحصیلات تکمیلی نیز به شکل تشریحی نیست، این‌که ببینند و بسنجند که آن دانشجو از مبحث پیش‌رو چه چیزی فهمیده است. همچنین اگر قرار است ادبیات را به صورت امتحان نهایی برگزار کنند، باید عملکردی باشد و آن را از حوزه حفظیات و محفوظات ذهنی بیرون بیاورند در واقع ادبیات را به دانش‌آموزان یاد بدهند تا آن‌ها ادبیات را عملکردی پیش ببرند؛ این‌که ادبیات کجای زندگی‌شان را می‌تواند پر کند. متأسفانه از این موضوع غافل شده‌ایم و به دانش‌آموزان عادت داده‌ایم یکسری مطالب را حذف کنند و در برگه‌شان بنویسند و یا در کنکور علامت بزنند، هیچکدام آن‌ها نمی‌دانند جایگاه ادبیات در زندگی و پیشرفت کشور چیست. 
او تأکید کرد: معتقدم که کتاب‌های تألیف شده برای ادبیات از اساس اشکال دارند و باید بازنگری شوند و با استانداردسازی پرسش‌ها به لحاظ عملکردی و کاربردی، اگر به صورت نهایی هم امتحان بگیریم، فرقی نمی‌کند و می‌توانیم نمره آن را ملاک ارزیابی قرار دهیم اما اگر روی محفوظات تأکید داشته باشیم، هیچ پیشرفتی در کار عزیزانی که وارد دانشگاه می‌شوند، ایجاد نمی‌شود. بهتر است اگر حذف درس‌های عمومی از کنکور تصویب نهایی شد و کار به اجرا رسید و این درس حذف شد، برای سال بعد متخصصانی در این‌باره نظریه دهند. معتقدم اشکال‌های‌مان ریشه‌ای‌ است، این‌که امتحان نهایی برای درس‌های عمومی برگزار و نمره‌اش در کنکور تأثیر داده شود، کار ریشه‌ای نیست، فکر می‌کنم از طرح‌های موقتی است که چند وقت بعد آن را نفی و طرح جدیدی را جایگزین می‌کنند. احساس می‌کنم این طرح هم از حرکت‌های شتاب‌زده است.