نسیم گیلان

آخرين مطالب

سرانجام مردی که از شاملو کند و به اخوان نزدیک شد مقالات

سرانجام مردی که از شاملو کند و به اخوان نزدیک شد
  بزرگنمايي:

نسیم گیلان - ایسنا / مردی که در مخالفت، صریح و اهل جدل بود، می‌گفت که تحت تأثیر ذهنیت زمانه و زبان احمد شاملو بوده اما به تدریج از زبان‌ شاملو کنده و به زبان اخوان نزدیک شده؛ مسعود احمدی در عین حال معتقد بود که «جریان تاریخی شعر ما از نیما به بعد تغییری چندان ماهوی نیافته» است.
«پیر می‌شویم/ خمیده زمین‌گیر/ و دیر به دیر/ به یاد می‌آوریم بارانی را/ که فقط در یک خیابان می‌بارید/ در یک کوچه بر یک چتر» (مسعود احمدی، آذر 1397)
شاید همه چیز دربارۀ شعر مسعود احمدی با همان تصادف فروردین‌ماه تمام شد. شاعری که عموما هم البته شاعرانگی‌اش با ماندن در میان چهارکنج خانه شاهد تحول چندانی نبود، پیش از این‌که برود، در شعر پایان یافت. 
از مسعود احمدی در حدود سه‌چهار سال اخیر، به‌واسطه عوارض جسمی ناشی از تصادف، نه‌تنها شعر، بلکه حتی جمله یا دست‌کم تصویری نیز منتشر نشد. حتا پس از درگذشت هم به طرز عجیب و نامتعارفی، سریع به خاک سپرده شد.
او اما تا پیش از این‌که به‌طور کامل از عرصه فعالیت‌های شعری خود کنار برود، دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی داشت.
آغاز کار از این‌جا بود؛ دو منظومۀ او، 24 ساعت (برای کودکان) و شبنم و گرگ و میش (برای نوجوانان) که لحن و زبانی عامیانه داشتند، منتشر شدند. پس از آن‌ها، اولین مجموعۀ شعرش با عنوان زنی بر درگاه که اثری بسیار تند و تاریک است، در سال 1360 منتشر شد. (گفت‌وگو با مسعود احمدی در تولد 70 سالگی‌، ایسنا، مرداد 1392) 
می‌گفت در آغاز کار، مانند بسیاری از شاعران «نوآمده»، تحت تأثیر ذهنیت زمانه و زبان احمد شاملو بوده، اما به تدریج از زبان‌ شاملو کنده و به زبان اخوان نزدیک شده و از پی آن در مجموعۀ «دونده‌ی خسته» به استقلال زبانی رسیده. (همان) 
احمدی معتقد بود شاعر باید علاوه‌بر اشراف نسبی به زبانی که با آن می‌نویسد، از پیشینۀ ادبی، به ویژه شعر زیست‌بوم خود و بلکه جهان آگاه باشد. او با مطالعه و دقت در آثار بزرگان قدیم و جدید و «تمرین پیگیر و بردبارانه» مراحل پیشین را پشت سر گذاشت و به این دستاورد مختصر رسید که شعر خود را بنویسد. (گفت‌وگو با مسعود احمدی شاعر مجموعۀ «دیگر نبودم، مرده‌بودم»، روزنامه اعتماد، شماره 4112 ، دوشنبه 28 خرداد 1397، صفحه 7)
او درباره جریان شعر دهه هفتاد بر این باور بود که گروهی از شاعران جوان و اغلب مستعد و تیزهوش، بدون توجه به واقعیات تاریخی و اجتماعی زادبوم خود و متأثر از آراء فلاسفه و نظریه‌پردازان جوامعی فراصنعتی که با شتاب به سمت تولید و تجارت اطلاعات می‌روند،‌ بعضاً با انگیزه برآمده از شرایط ویژۀ اجتماعی از جمله تقابل با ذهن و زبان مسلطی که اقتدار پدران‌شان را باز تولید می‌کرد،‌ پرچم‌دار جنبش یا به قول آزیتا قهرمان «شورشی ناگزیر» شدند که پیشاپیش محکوم به شکست بود اما برخلاف همه انکارگرایی‌ها و تندروی‌ها، در بازاندیشی به ذهن و زبان مسلط نقشی ایفا کردند. در اواخر این دهه سالمندانی نه چندان مُسن جریانی با عنوان یا اسم بی‌مسمی و نارسای «ساده نویسی در شعر» به راه انداخته‌اند که به زعم این نگارنده نیز هیچ ضرورت تاریخی و اجتماعی و طبیعتاً هیچ نظریۀ منسجم و مستدلی پشتوانۀ آن نیست مگر دستورالعملی ایدئولوژیک یا اغراضی شخصی که عنوان «ساده نویسی،‌ بازی یا ضرورت» را تأمل برانگیز می‌کنند؛ همچنین این سخن گروهی از معترضین را «ما فراگیر شدن چنین بحثی را نه در اهمیت این بحث،‌ بلکه در جای دیگر (جاهای دیگر!) یافته‌ایم.» (روزنامه شرق، شمارۀ 1041، 28 مرداد 1389)
شعر مسعود احمدی غالبا در شعرهایش به ساختارگرایی وابستگی نداشت اما درعین حال او به گونه‌ای ساده‌نویسی در شعر دهه‌های اخیر معتقد بود. این شاعر فقید دراین‌باره می‌گفت: این ساده‌نویسی جعلی و فرمایشی و خلق‌الساعه جز رواج آسان‌انگاری، آسان‌گیری، آسان‌پسندی، کاهلی در مطالعه و تمرین، شلخته‌نویسی و درنهایت تنبلی ذهنی به ویژه در میان نسل جوان دستاوردی نداشته است. به نظر می‌رسد انگیزه‌های ایدئولوژیک و سیاسی مبشران تنک‌مایۀ این مکتب پادرهوا و مخرب بسیار قوی بوده است. نمی‌توانم باور کنم که همه مریدان ملک‌الشعرایی ساخته و پرداخته سازمانی ایدئولوژیک سیاسی و هم‌پیمانانش آن‌قدر اندک‌مایه و بی‌خبر از ادب و زبان فارسی باشند که گذشته از ضعف تالیف‌های اعجاب‌آور و غلط‌های فاحش مضمونی و دستوری، لفاظی‌های بی‌مغز پیشوای این مکتب دروغین را نمی‌فهمند و درک نمی‌کنند. البته این هم چندان شگفت‌آور نیست که حزب و سازمان‌هایی ازاین‌دست رفته‌رفته برای بنیان‌گذاران و اعضاء و هواداران‌شان مرتبه‌ای قدسی می‌یابند و به نهادی مقدس مبدل می‌شوند و مومنان به آن‌ها حتی به بهای آبرو و عزت فرهنگی یک ملت از هیچ‌کاری رویگردان نیستند. (گفت‌وگو با مسعود احمدی شاعر مجموعۀ «دیگر نبودم، مرده‌بودم»، روزنامه اعتماد، شماره 4112 ، دوشنبه 28 خرداد 1397، صفحه 7)
«تابه جانب جنوب جهان نگاه نکنی
به سوی جهل و خرافه
بیکاری
گرسنگی وبیماری بی عاری
یا حتا
به روی آنکه
هنوزدم از بشر می زند به خودش تشر
باید 
بی نگاه شوی
بی چهره بی شناسنامه و بی نام
خدایان
فقط تیره روزان را نمی سازند لشکریان و تیر بار هارا
فدایی می سازند
سرسپرده واسلحه هایی
که اندیشه را متلاشی می کنند
آرمان ها و آرزوهارا عشق را» ( مجموعه شعر دیگر نبودم مرده بودم ، مسعود احمدی، انتشارات مروارید، 1397)
حتی حمیدرضا شکارسری نیز در من و تناقضاتش نقدی بر مجموعه شعر «دو سه ساعت عطر یاس» او در نقد «این رود هم/ که در اینجا جاری‌است/ و این سنجابها/ که هی از این بلوط هبوط می‌کنند/ هی صعود/ فقط به خاطر ثریاست/ که هیکلش حرف ندارد/ پوستش لک/ و صداش حتی یک خال/ به خصوص/ وقتی که از نفس می‌افتد و می‌افتد اتفاق/ و به‌خاطر شما/ که مبازی من شوید/ رقیب خدا» و در باب ساده‌نویسی او نوشته است: «دو سطر آخر شعر به ساده‌ترین شکل راه بر چندصدایی شدن آن بسته‌اند و آن را به دیالوگی ساده که توسط راوی شعر شرح داده می‌شود، تبدیل نموده است. آوای شاعر بر فراز هر دو صدا شنیده می‌شود. 
هرچند در متون چندصدایی مکالمه عنصری اساسی است اما گام نخست در این مکالمه، مکالمۀ بین مولف و کاراکترهاست که «من» بین خود و دو مسلط متن را به صدای شخصیت‌های اثر، تسری می‌دهد. در حقیقت صدای مسلط خود را از دهان آن‌ها به گوش مخاطب رسانده است و بس. 
شکارسری در بخش دیگری از همین نوشته درباره سروده‌ای دیگر از احمدی، آورده است: ««من»، روایت نثری و داستانک‌هایش را با بهره‌مندی از همان ادبیت، شعر فرض کرده است و گاه خیالبافی را برای اتقاء ناگهانی نثر تا شعر کافی دانسته است، وقتی این‌ها با فاصله‌گذاری همراه شود، لابد شعری ناب حاصل خواهد آمد!»
این در حالی است که احمدی نظرات صریح خود را در مخالفت با دیدگاه‌های شمس لنگرودی مبنی بر «من یکی از مدافعان و مبشران ساده‌نویسی در شعرم» و همچنین حافظ موسوی در باب ساده‌نویسی مطرح کرده و گفته بود و از عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر (قابوسنامه (گزیده)، به کوشش دکتر غلامحسین یوسفی، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم 1362، باب سی‌وپنجم «در آیین و رسم شاعری»، ص 277) یادآوری کرده بود: «و اگر شاعر باشی جهد کن تا سخن تو سهل و ممتنع باشد. بپرهیز از سخن [غامض] و چیزی که تو دانی و دیگران را به شرح آن حاجت آید مگوی که شعر از بهر مردمان گویند نه از بهر خویش. به وزن [و] قافیه تُهی قناعت مکن، بی‌صناعتی و ترتیبی شعر مگوی که شعر راست ناخوش بود،‌...»
به گفته کامیار عابدی نیز او در گفت‌وگوهایش و گاهی در میزگردهایی که شرکت می‌کرد، از جدل و بحث با همکارانش خودداری نمی‌کرد. (شاعری وسواسی که از جدل هراسی نداشت، ایسنا، خرداد 1401)
شاید همین مسائل بود که سکوت‌ها را درباره احمدی، افزون‌بر سکوت خود شاعر در سال‌های اخیر، بیشتر کرد. سکوتی که در نهایت با یک وداع پایان یافت، پیکر مسعود احمدی، ساعاتی پس از درگذشتش، بلافاصله و بدون حضور اهالی فرهنگ و ادبیات، در جایی بیرون از قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. 

لینک کوتاه:
https://www.nasimegilan.ir/Fa/News/332223/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تو که با عاشقان درد آشنایی

ربودن کودک 4 ساله از مقابل چشمان مادرش

خدایا زندگی رو زیر و رو کن

حادثه تلخی که برای یک اتوبوس در اصفهان رخ داد

کشف 2تن شکر قاچاق در رودسر

سیلاب برای قطار تهران-گرگان دردسرساز شد

تاثیر سفر‌های نوروزی در بازار مسکن شمال

ترفند متفاوت آدم ربایان به دام انداختن مردم

ماجرای تعطیلی شنبه یا پنجشنبه جنجالی شد

پیش بینی وضعیت بارندگی برای آخر هفته

بی احتیاطی جان راکب موتورسیکلت در صومعه سرا را گرفت

تقویم روز و اوقات شرعی گیلان ، 6 اردیبهشت 1403

نکوداشت کاشف السلطنه فردا در لاهیجان

در حوزه ارائه خدمات الکترونیکی به رشتوندان اتفاقات خوبی صورت گرفته است/گام های موثر مدیریت شهری در ممیزی املاک

توقیف موتورسیکلت میلیاردی قاچاق در آستانه‌اشرفیه

دکلمه زیبای خسرو شکیبایی

آسمان گیلان تا هفته آینده صاف و آفتابی است

آشیانه ساختن پرستو‌های دریایی در تالاب بین المللی انزلی

پیشرفت 90 درصدی پروژه محور آستانه اشرفیه به کیاشهر

تالاب انزلی، میزبان بیش از هزار پرستوی دریایی

اجرای کارگاه آموزشی پیشگیری از غرق شدگی در گیلان

مشاهده گله گوزن قرمز در جنگل‌های هیرکانی لنگرود (فیلم)

نزدیک بشیم به هم یا نزدیک نشیم؟

هرروز یک سری مشکل هست!

مشارکت مردم بندرانزلی در سامانه هوشمند تفکیک زباله از مبدا

گیلان باید تحت پوشش فیبر نوری قرار گیرد

محفل مشق حماسه به مناسبت عملیات «وعده صادق» در رشت برگزار شد

شهر پره سر نیازمند تخصیص زمین برای تولید کود آلی از زباله‌ی تر است

درخواست سازمان جهاد کشاورزی از شالیکاران گیلانی

آغاز توزیع تخم نوغان از شنبه در گیلان/ قیمت هر جعبه 28 هزار تومان

نگاه مطالبه‌گر در حوزه فرهنگ و هنر تحول‌ آفرین است

آغاز به کار مرکز خدمات جامع سلامت فارابی کیش در گرامیداشت هفته سلامت

افتتاح پایگاه سلامت خانواده با محوریت مادر وکودک درمجتمع مسکونی مهستان کیش

معرفی نامزدهای ایرانی کتاب‌ برای کودکان با نیازهای ویژه

دنیا را چقدر جدی گرفتیم !

ضرورت معرفی جلوه‌های ایثار و شهادت به نسل جدید

اجرای 35 کیلومتر فیبر نوری در آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر

56 دستگاه خودرو سرقتی در گیلان کشف شد

مازندران قهرمان جوانان و گیلان قهرمان زیر 23 سال آب‌های آرام شد

لزوم استفاده از ظرفیت‌های استانی در ساخت موزه دفاع مقدس

پروژه های عمرانی گیلان سرعت می گیرد/ زباله سوز رشت نیازمند اعتبار 2000 میلیاردی

الزام فرهنگ‌سازی برای کتاب‌های الکترونیکی

صحبت های دلنشین دکتر کاکاوند در مورد قدرت

درخواست خصمانه آرژانتین از پاکستان و سریلانکا علیه ایران

ویدئوی از خط تولید لوازم آرایشی اورجینال در پاکستان!

خانواده شهدا پرچمداران اصلی ایثار و شهادت هستند/ نسل امروز نیازمند آشنایی با شهدا

آسمان گیلان تا هفته‌ی آینده صاف و آفتابی

کشف 56 دستگاه خودرو سرقتی در گیلان

تجلیل از فعالان طرح حجاب و عفاف

توزیع تخم نوغان در 9 شهرستان گیلان از شنبه