بزرگنمايي:
نسیم گیلان-برداشت بی‌رویه شن و ماسه طی چندسال اخیر به یکی از معضلات زیست محیطی
تبدیل شده است که طبق گفته کارشناسان خساراتی در بخش های محیط زیست، منابع
طبیعی، بخش کشاورزی و همچنین به مناطق مسکونی وارد کرده است.
این برداشت فقط به بستر رودخانه خلاصه نمی شود و مناطق کوهستانی نیز
مورد تهاجم سیودحویان فرار گرفته و خسارت شدیدی را به طبیعت زیبای اسیتان
گیلان وارد کرده که نمونه بارز این معضل را می‌توان در برداشت بیش از
اندازه خاک و مصالح از منطقه کوهستانی خرشک رودبار عنوان کرد که این
برداشت‌های بی‌رویه باعث رانش زمین و زیرخاک رفتن تعدادی از خانه‌های
روستایی در این منطقه شد.
طبق گزارشات رسمی برداشت شن و ماسه از رودخانه های گیلان تا سال 1396
حدود 2 میلیون مترمکعب در سال بود که پیامدها و آسیب های جبران ناپذیر
شدیدی برای عرصه های آبی استان خواهد داشت. کارشناسان طی سالهای اخیر با
اشاره به اثرات متفاوت برداشت مصالح از رودخانه‌ها ، بارها اعلام کردند که
این اثرات با توجه به عوامل مختلفی از قبیل فصل برداشت، طول و عمق بازه،
موقعیت برداشت، روش انجام عملیات، مقدار مصالح، میزان پوشش گیاهی، مهارت و
امکانات فنی متفاوت است.
به اعتقاد متخصصان و کارشناسان و همچنین فعالان محیط زیست، تخریب محل
تخم‌گذاری آّبزیان در اثر فعالیت تجهیزات مربوط به استخراج، ایجاد اشکال در
تصفیه آب‌های وارده به آبگیرها، آثار سوء بر حیوانات به ویژه پرندگان،
کاهش غلظت اکسیژن در کف رودخانه و افزایش دمای آب، برخی دیگر از اثرات مخرب
برداشت بی‌رویه شن و ماسه از رودخانه‌ها است.
در حالی برداشت و شن و ماسه طی یک چند دهه اخیر به خصوص دهه گذشته
همراه با رشد ساختمان سازی در گیلان روند افزایشی را دنبال کرد که در برخی
کشورها همچون انگلستان، آلمان، فرانسه، هلند و سوئیس که طبیعتی مشابه با
استان گیلان دارند استخراج شن و ماسه از رودخانه ها ممنوع شده است.
البته با وجود اینکه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان سال
گذشته(سال99) اعلام کرد حجم برداشت شن و ماسه از رودخانه استان طی سه سال
اخیر به یک سوم کاهش یافته است، اما همچنان ردخانه های گیلان محل جولان
"رودخانه خواران" قرار دارد.
اما در سال جاری مسئولان قضایی استان گیلان به برداشت‌های بی‌رویه شن و
ماسه در گیلان ورود جدی‌تر از گذشته کرده‌اند تا مانع سوء استفاده از
داشته های طبیعی استان شوند و با عوامل ان برخرذود کنتند که درتازره ترین
اقدام دادگستری گیلانف عدم اجازه به برداست شسن و ماسه شرکتی در شهرستان
استانه اشرفیه شد.
حجت الاسلام حمزه خلیلی رئیس کل دادگستری استان گیلان عصر روز
چهارشنبه هنگام بازدید از شرکت شن و ماسه عقاب در کیسم شهرستان آستانه
اشرفیه اظهار داشت: این شرکت تخلفات فراوانی از قبیل تصرفات بستر رودخانه،
تغییر کاربری های فراوان و برداشت غیر مجاز شن و ماسه به عمق وسیع و گستره
انجام داده است که منجر به تخریب 40 هکتار اراضی کشاورزی منطقه شده و
پرونده های قضایی فراوانی در این خصوص در دستگاه قضایی تشکیل شده است.
وی با بیان اینکه تاریخ مجوز این شرکت به اتمام رسیده، بیان کرد: این
شرکت حق هیچ گونه بهره برداری و فعالیتی ندارد و با وجود اینکه پیش از این
نیز مشمول نظارت قضایی بوده است لذا تمام اقدامات پیشین وی نیز خلاف قانون
بوده و باید مورد رسیدگی قرار گیرد.
رئیس شورای قضایی استان با تاکید بر اینکه دستگاه قضایی در بستر قانون
و بر مبنای عدالت با فرد متخلف برخورد قانونی خواهد کرد، گفت: تمام مدیران
دستگاه های متولی از جمله آب منطقه ای، جهاد کشاورزی، امور اراضی و محیط
زیست که در بازدید امروز حضور داشتند متفق القول بر غیرقانونی بودن اقدامات
این شرکت در سال های اخیر هستند.
وی با بیان اینکه صیانت از انفال و محیط زیست از وظایف دستگاه قضایی
است، اشاره و تصریح کرد: هرگونه اقدامی که از این پس در این منطقه صورت
گیرد مصداق ارتکاب فعل مجرمانه است و مسئولان قضایی شهرستان آستانه اشرفیه
عکس العملی قاطع و صریح خواهند داشت.
این مقام ارشد قضایی در پایان به دادستان آستانه اشرفیه دستور داد تا
رسیدگی به این پرونده به صورت ویژه و سریع در دستورکار محاکم قضایی قرار
گیرد و همچنین خاطر نشان کرد: مدیرانی که در سال های گذشته با قصور و
کوتاهی و بر مبنای ارتباطات، مجوز های نادرستی در این زمینه صادر کرده اند
مورد پیگرد قانونی قرار می گیرند.