بزرگنمايي:

نسیم گیلان- نوغانداری یا پرورش کرم‌ ابریشم با پیشینه 4500 ساله در جهان، از دیرباز در کشور ما نیز رواج داشته و از آنچنان اهمیتی برخوردار بود که جمشید پادشاه هخامنشی رواج و توسعه پرورش کرم‌ ابریشم در ایران را بخشی از اقدامات مهم خویش می‌شمرد. یا اینکه در قرون اخیر بخش عظیمی از نوشته‌های غربی‌ها در مورد ایران طی سده نوزدهم به ابریشم به ویژه ابریشم گیلان اختصاص یافته است.

امروزه نیز پرورش نوغانداری و تولید پیله برای استفاده از نخ ابریشم یکی از مشاغلی است که در نواحی مختلف استان گیلان از جمله شهرستان بندر انزلی در حال انجام است و افراد به صورت فردی یا خانوادگی و عموما در کنار سایر فعالیت‌های کشاورزی به این فعالیت اشتغال دارند زیرا دسترسی به درختان توت برای تغذیه کرم‌های ابریشم از لحظه بیرون آمدن از تخم تا تنیدن پیله امری بسیار ضروری است.

ثبت ملی ساختمان نوغانداری انزلی

پیمان تنگ‌بریس، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بندر انزلی  اظهار کرد: اگر از سمت شنبه بازار انزلی به سمت غرب و خیابان سردار جنگل برویم به محله‌ای قدیمی می‌رسیم که به اسم اداره نوغان در میان اهالی شهرت دارد و دلیل آن نیز وجود اداره‌ای به همین نام در این منطقه است، اداره‌ای که امروزه در ظاهر تعطیل شده ولی یکی از آثار پرافتخار بندر انزلی است که به ثبت ملی رسیده است.

وی تصریح کرد: ساختمان اداره نوغان بندر انزلی به شماره 32962 در تاریخ 1398/9/16 به افتخار ثبت آثار ملی رسیده است.

تنگ‌بریس گفت: یکی از فعالیت های پررونق دوران صفویه و قاجاریه در انزلی کشت و تجارت پیله ابریشم بوده و باعث شده شغلی به عنوان پیله‌وری وجود داشته باشد و در حال حاضر نیز افرادی که در زمینه تجارت مرزی فعالیت می‌کنند کارتی به عنوان پیله‌ور دریافت می‌کنند.

امسال 3901 کیلو پیله تر در انزلی تولید شد

سید نبی هادی‌درو، رئیس اداره توسعه نوغانداری استان گیلان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پرورش کرم ابریشم یک دوره خاص دارد و معمولا هر سال از هفته اول اردیبهشت آغاز و در نیمه تیرماه به اتمام می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه توزیع جعبه‌های تخم کرم ابریشم بین نوغانداران یکی از اقداماتی است که توسط این اداره انجام می‌شود، گفت: امسال 106 جعبه تخم کرم ابریشم بین 30 نوغاندار بندر انزلی توزیع شد و 3901 کیلو پیله تر در این شهرستان داشتیم.

رئیس اداره توسعه نوغانداری استان گیلان با اشاره به اینکه تولید پیله کرم ابریشم نیاز کشور است، گفت: حدود سه سال است که تولید نوغان رشد کرده و با توجه به اینکه دولت حمایت‌های خوبی از این فعالیت دارد می‌توان به عنوان یکی از مشاغل خانگی مورد توجه کارجویان قرار بگیرد.

هادی‌درو تصریح کرد: از جمله حمایت‌های دولتی می‌توان در اختیار قرار دادن تخم نوغان به صورت یارانه‌ای، در اختیار قرار دادن نهال توت رایگان همچنین برگزاری دوره‌های آموزشی را نام برد.

توتستان‌های تربه‌بر جای خود را به صنوبرها دادند

فرهاد ملک‌زاده، نوغاندار نمونه سال 98 در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: متولد سال 23 هستم و از کودکی با نوغانداری آشنا شدم و از سال 48 به صورت مستقل کار خود را آغاز کردم و تا به امروز با عشق و علاقه به این حرفه مشغولم.

وی که از اهالی روستای تربه‌بر آبکنار در بندر انزلی سالی است، می‌گوید: سال های نه چندان دور پیله‌های تولید شده روستای تربه‌بر به لحاظ کیفیت حرف اول را می‌زد و آن زمان تعداد زیادی از خانواده‌های روستا نوغاندار بودند ولی به دلیل حمایت‌هایی که نشد، بسیاری از افراد درختان توت خود را قطع کرده و صنوبر کاشتند و یا توتستان‌ها را تبدیل به مزارع کشاورزی کردند و در حال حاضر من تنها نوغاندار در تربه‌بر هستم.

ملک زاده با تاکید بر اهمیت حمایت‌های دولتی از رونق این حرفه، گفت: نوغانداری را به صورت تجربی یاد گرفته‌ام و توصیه‌ام به جوانان و علاقمندانی که می‌خواهند وارد این حرفه شوند این است که در کنار کلاسهای تئوری حتما از تجربیات پیشکسوتان نوغانداری نیز استفاده کنند زیرا تجربه کار در این شغل بسیار ضروری است و می‌تواند مسیر کار را روشن کند.

این نوغاندار پیشکسوت با بیان اینکه شغل دولتی داشتم هیچ وقت مرخصی نمی‌گرفتم و هر سال فقط در فصل نوغانداری از مرخصی‌هایم استفاده می‌کردم، تصریح کرد: اداره نوغان انزلی را به خوبی خاطر دارد و یکی از خاطراتی که دارد پنج دهه قبل تجمع نوغانداران برای گرفتن جعبه‌های تخم نوغان بود و عده‌ای حتی از شب پشت در اداره می‌ماندند تا اول وقت اداری بتوانند کارشان را انجام دهند.

وی با بیان اینکه اگر عاشق کار نباشید نمی‌توانید با سختی‌های نوغانداری کنار بیایید، تاکید کرد: بعد از بازنشستگی گواهینامه‌ پایه یک گرفتم و با کامیون به بیابان زدم ولی هر سال اردیبهشت و خرداد همه وقت خودم را وقف کرم‌های کوچک ابریشم می‌کردم.

ملک‌زاده با اشاره به اینکه هر جعبه نوغان 35 تا 42 کیلو پیله می‌دهد ولی اگر کیفیت تخم پایین باشد این آمار کم شده و باعث ضرردهی است، افزود: هزینه کارگر زیاد است به ویژه زمانی که کرم‌ها در دوره آخر تغذیه مخصوصا در 10 روز آخر قبل از تنیدن پیله هستند نیروی کار تمام وقت برای جابجایی برگ‌های توت و تغذیه کرم‌ها نیاز است.

وی با بیان اینکه از زمان بیرون آمدن از تخم تا برداشت پیله 36 تا 40 روز طول می‌کشد، افزود: گاهی اوقات کارگران خسته شده و از ادامه کار انصراف دادند و مجبور بودم نیروی جدید پیدا کنم و با هزینه روزی 300 هزار تومان که البته هر سال با نرخ تورم افزایش می‌یابد و تعداد بالای کارگرها تامین منابع مالی فشار مضاعفی است ولی عشق به کار همه این سختی‌ها را راحت می‌کند.

این نوغاندار گفت: همه کسانی که به این حرفه و کار کشاورزی علاقه دارند می‌توانند وارد این شغل شوند زیرا برای حضور در مزرعه حداقل شش ماه از سال را باید در مزرعه باشیم و کار کنیم ولی نوغانداری نهایت دو ماه وقت می‌برد و کاری است که با موجودات زنده سر و کار داریم و رسیدگی به آنها لذت‌بخش است.