بزرگنمايي:

نسیم گیلان- اگر کوهنورد حرفه‌ای باشید حتما نام «محمدحسن نجاریان» را شنیده‌اید و اگر هم آشنایی نداشته باشید با یک جستجوی ساده در وب می‌توانید از سابقه و تخصص وی در کوهنوردی مطلع شوید که شاخص ترین آن "اولین ایرانی فاتح اورست و هشت قله بالای هشت هزار متر و صاحب سبک فری سلو بر روی دیواره‌ها" است.

در سوابق محمدحسن نجاریان صعودهای برون مرزی متعدد بالای هشت هزاری، مربیگری کوهنوردی و سنگنوردی و یخ‌نوردی، صعود انفرادی دیواره‌ها به صورت فری سلو(بدون تجهیزات)، سرپرستی تیم‌های مختلف برای صعودهای برون مرزی، خبرنگاری و عکاسی، برگزاری نمایشگاه‌های متعدد عکس، مشارکت در امور خیر، تالیف دو کتاب «برودپیک؛ رویای صعود» و «برفراز خورشید» به چشم می‌خورد.

وی برای تدریس دوره آموزشی «اصول سرپرستی» که به همت دو باشگاه کوهنوردی در رشت برگزار شد، به گیلان سفر کرده؛ یکی از معدود دوره‌های آموزشی بود که فراگیران بعد از 4 ساعت متوالی همچنان با شوق به محتوای مدرس توجه و در کلاس مشارکت می‌کردند که مصداق بارز "صاحب سخن مستمع را بر سر ذوق آورد" بود.

نزدیک ظهر وقتی زمان استراحت کوتاه فرا رسید، از وی فرصتی خواستم تا مصاحبه‌ای داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.

محمدحسن نجاریان در پاسخ به سوال «این عشق و علاقه شما در ارائه مباحث از کجا نشات گرفته؟» می‌گوید: کوه به عنوان دایه طبیعت در بالاترین نقطه قرار دارد که به فلق نزدیک است و صاحب آن دادار بزرگ هستی بوده لذا کوهنوردی بیش از اینکه یک ورزش باشد یک زندگی است و به عنوان منبع حیات با روح و روان عجین شده، روح را پالایش می‌کند و پرورش می‌دهد؛ اگر فرد از ابتدا به درستی در این حرفه تربیت شود، لذت بردن از زمان حال را به خوبی فرا می‌گیرد و می‌تواند آن را به بقیه هم هدیه دهد.

وی افزود: من در خانه‌ای پرورش یافتم که پدرم در کار خیر و امانتداری همواره پیشگام بوده و مادری داشتم که صبورانه مرهم بوده لذا سختکوشی پدر در کنار مهر مادر، اساتید و دوستانی که در این مسیر راهنمایم بودند و مجموع این موهبت‌ها عشق به کار را در من تقویت کرد.

نجاریان گفت: همیشه عاشق کار در حال انجام هستم، این را هم از پدرم آموختم که برای یک نماز دو رکعتی 15 دقیقه زمان صرف می‌کرد و اشک می‌ریخت، وقتی علتش را پرسیدم در جوابم گفت برای حال خوب سجده را طولانی می‌کنم، همین امر باعث شده در هر زمان و مکانی که باشم کارم را با علاقه انجام دهم. نباید به کاری که انجام می‌دهیم عادت کنیم. هرزمان توانستیم حال دل خود را خوب کنیم می‌توانیم حال اطرافیان و جامعه را خوب کنیم.

اولین ایرانی فاتح اورست ادامه داد: چیزی را نمی‌توانیم یاد بدهیم مگر اینکه فضای آن را فراهم کنیم. من برای آن دسته از انسان‌هایی سخن می‌گویم که دنبال فراگیری اصولی و درست هستند.

این مربی کوهنوردی در پاسخ به این سوال «علاقه شما به انجام امور خیر چطور کلید خورد؟» تصریح کرد: پدرم نجار بود همواره در تکه تخته‌ای پشت سرش کلید منازل افرادی آویزان بود که سفر رفته و خانه را به پدرم برای بررسی و رسیدگی به امور می‌سپردند، از همان کودکی که همراه پدر می‌رفتم آموختم که چگونه در اجرای وظایفم مفید باشم؛ ما نیاز داریم در زندگی چنین باشیم و این مسئله‌ای نیست که در جایی به ما آموزش داده شود بلکه به دل خودمان مربوط است.

وی تاکید کرد: عجله در امور هیچ موقع هدف نهایی نیست اتفاقا هر چه عجله داشته باشیم زودتر چوب خط زندگی پر می‌شود پس آرام آرام برویم تا از لحظه‌ها لذت ببریم.

این مدرس کوهنوردی در پاسخ به این سوال که «چقدر جامعه کوهنوردی ما نیاز دارد تا علمی‌تر شود؟» گفت: جامعه کوهنوردی ما خیلی خیلی نیاز دارد تا تخصصی و علمی‌تر شود؛ باید تعهد و علم را با یکدیگر ایجاد کنیم تا بتوانیم به هدف درست برسیم، هر وقت تعهد را ایجاد کردیم هر مدرس یا مسئولی وظیفه خود می‌داند که تخصصی‌ و مهارت محورتر عمل کند.

نجاریان اضافه کرد: باید مدرسین را تشویق کنیم که بتوانند در دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی تخصصی شرکت کنند زیرا هر چقدر مدرسین ما توانمندتر شوند مسلما جامعه ورزشی و یا کوهنوردی هم تخصصی‌تر عمل می‌کند و درصد خطا کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه جای خالی راهبری علمی در تشکیلات ورزشی به چشم می‌خورد، گفت: چه اشکالی دارد مسئولین ورزشی ما در دوره‌های آموزشی تخصصی همراه سایرین حضور مفید داشته باشند نه فقط حضور تکلیفی و محدود، تا آموخته‌های خود را ارتقا دهند یا بروز کنند.

وی در خصوص اهمیت فراگیری اصول سرپرستی در برنامه‌های کوهنوردی گفت: در کوهنوردی اهمیت اصول سرپرستی به قیمت جان است، حوادثی که اکنون در جامعه کوهنوردی شاهد آن هستیم علت آنها عدم دانش و رعایت اصول سرپرستی و همچنین عدم انتخاب سرپرست درست توسط باشگاه‌های کوهنوردی است.

نجاریان بیان کرد: یک سرپرست آگاه باید دانش اصول سرپرستی را فرا گیرد و با مطالعه تخصصی و حتی حقوقی، در زمینه فعالیت مورد نظرش آگاهی خود را افزایش دهد و صرفا در حیطه حوزه کاری خود فعالیت کند.

وی با تاکید بر اینکه اهمیت اصول سرپرستی یکی از عوامل صعود درست است، اضافه کرد: بخش مهم دیگر شناخت توانایی همنوردان، آشنایی به منطقه صعود، برنامه ریزی دقیق، آگاهی از فصل صعود و شرابط جوی، هماهنگی با راهنمای محلی، فراهم کردن تجهیزات لازم که مجموع این موارد همان دانش صعود است. شاید این موارد به ظاهر سخت باشد اما قطعا سلامت جان همنوردان تضمین می‌شود و زمانی به چنین کیفیتی می‌رسیم که دنبال صعود به هر قیمتی یا صرفا تامین مالی نباشیم.

این مدرس کوهنوردی و سنگنوردی در خصوص اهمیت محیط زیست گفت: باید این حساسیت را ایجاد کنیم که اگر آب تمام شود زندگی با چالش مواجه شده و چرخه حیات روبه نابودی می‌رود و این به آموزش و فرهنگ‌سازی برمی‌گردد، در کشوری مثل آفریقا افراد اجازه استفاده از بطری پلاستیکی برای نوشیدن آب ندارند یا حتی در آمریکا برای حفظ محیط زیست کوه به افراد پس از صعود در ازای بازگرداندن زباله وجه نقد پرداخت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه آب عنصر حیات است اگر آب باشد زمین و زندگی هم جریان دارد، تصریح کرد: وقتی خود مربی، راهنما یا سرپرست در صعودها از بطری پلاستیکی استفاده نکند یا نسبت به زباله حساس باشد و اصول تغذیه درست را رعایت کند، قطعا افراد هم می‌بینند و یاد می‌گیرند. باید دانش این کار را فرا گیریم و سپس سرپرستان برنامه‌ها علاوه بر بررسی تجهیزات، در انتخاب لیست غذایی هم به همونوردان کمک کنند تا کمترین آثار انسانی و زباله در طبیعت بجا بماند.

فاتح اورست خاطرنشان کرد: شما در گیلان در سرسبزی ناب زندگی می‌کنید و از آب و هوای بکر برخوردارید و این موهبتی است که باید قدر آن را بدانید، برای ما مسافرینی که به این خطه از کشور سفر می‌کنیم و قدر این موهبت را نمی‌دانیم سبب می‌شود زباله را در طبیعت رها کنیم یا آفرودسواری نماییم و این باعث اشک و نفرین زمین می‌شود که در نهایت طبیعت روبه خشکسالی می‌رود وگرنه در این فصل وقتی به گیلان می‌آییم گردنه کوهین باید پوشیده از برف باشد؛ اگر خواستار زمین عوض شده این نتیجه خیانت بشر به محیط زیست است.

وی در پایان در پاسخ به این سوال که «محمدحسن نجاریان به عنوان اولین ایرانی فاتح اورست که قله‌های هشت هزاری بسیاری را صعود کرده و به عنوان مدرس برجسته و عکاس حرفه‌ای در کشور مطرح است و علاوه بر اینکه با موسیقی مانوس بوده و در سنگنوردی هم مهارت دارد، حتی همیار در امور خیریه است، چه آرزو یا هدفی دارد؟» گفت: آرزو دارم همه انسان‌ها به نقطه‌ای برسند که وقتی چوب خطشان پر شد، حسرت لحظه‌ای را در زندگی به دل نداشته باشند؛ من از جمله افرادی هستم که با وجود شکست‌های مختلف در زندگی اما با عشق زندگی کردم و به اغلب آرزوهایم رسیدم اما هنوز آرزو دارم به قطب سفر و به پنگوئن‌ها نگاه کنم و بتوانم از نزدیک دنیای آتش‌فشان‌ها را ببینم. من هم شکست خوردم یا دلم می‌خواست وقتی وارد خانه می‌شوم نان گرم و آب خنکی باشد ولی با تمام وجود از جایگاهی که الان قرار دارم، راضی هستم.

وی تاکید کرد: کوه یک تقدس و پاکی و سخاوت دارد که فرد پس از صعود علی رغم مشقت‌های فراوان حس سبکبالی و سرخوشی دارد، لذا توصیه می‌کنم ضمن احترام به محیط زیست از بودن در کوهستان لذت ببرید که کوهنوردی همه خاطره است.